Do opinii publicznej dociera kolejna smutna wiadomość ze świata nauki. Regularnie już pojawiają się informacje o problemach z finansowaniem prowadzonych od lat inicjatyw naukowych.
Do tego dochodzi kwestia rekordowo niskich nakładów na naukę i mrożenie Narodowego Centrum Nauki.
Na początku ubiegłego tygodnia ludzie nauki wystosowali list otwarty do prezydenta RP, premiera oraz marszałków parlamentu w sprawie finansowania nauki. Dotychczas podpisało się pod nim ponad 5400 osób.
"Przedstawiony projekt ustawy budżetowej na rok 2026, który przewiduje ok 1% PKB na szkolnictwo wyższe i badania zmniejsza w wartościach realnych nakłady na naukę do najniższych w XXI wieku, w relacji do PKB. Wśród wielu niepokojących elementów tego projektu chcielibyśmy zwrócić szczególną uwagę na zamrożenie dotacji dla Narodowego Centrum Nauki (NCN) na poziomie roku 2025. Oznacza to pogłębienie kryzysu badań podstawowych w Polsce, który zagraża fundamentom naszego państwa: jego bezpieczeństwu, rozwojowi oraz przyszłości młodych pokoleń"
- czytamy w liście.
Dodano, że mrożenie finansowania dla NCN "już ma nieodwracalne konsekwencje, które będą się pogłębiać".
Koniec finansowania dla największego radioteleskopu
Tym razem brak finansowania może przyczynić się do końca działalności największemu w Polsce radioteleskopowi - RT-4 Kopernik, działającemu od ponad 30 lat w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
"Otóż ministerstwo nie przyznało środków na działalność RT4 na kolejne 3 lata. Oznacza to, że od 1 stycznia przyszłego roku 32-metrowy radioteleskop RT4 UMK pod Toruniem być może wstrzyma swoją aktywność, co w praktyce by oznaczało koniec życia tego polskiego instrumentu. Długofalowy, ponad 20-letni projekt obserwacji obłoków protogwiazdowych w pasmach masera metanolowego, czy uruchomione w ostatnich latach monitorowanie źródeł szybkich błysków radiowych zostaną zakończone, grupy naukowe najpewniej się rozpadną. O globalnej współpracy w ramach obserwacji interferometrycznych VLBI nie wspominamy, bo to codzienność"
- czytamy w wpisie na fanpage'u poświęconym działaniu radioteleskopu.
Przekazano, że wniosek o dofinansowanie w ramach konkursu SPUB otrzymał "bardzo dobrą recenzję" i "najwyższą ocenę".
"Jak widać, to nie wystarczyło"
- czytamy we wpisie.
Zwrócono także uwagę, że w konkursie pozytywnie oceniono 175 wniosków, a dofinansowanie otrzymało... 11.
"Wygląda to na całkowitą zapaść kraju, jeśli chodzi o finansowanie infrastruktury badawczej" - dodano.
O sprawie mówił podczas wystąpienia inauguracyjnego rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, senat UMK wydał uchwałę, a władze Instytut Astronomii UMK wystosowały do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego pismo z prośbą o zmianę decyzji.
"Całość generalnie wygląda dość dziwnie i smutnie, bo jeszcze niedawno (w 2020) nasz teleskop przeszedł remont powierzchni i malowanie. Jak widać, nawet okładki Nature Astronomy nie pomagają..."
- dodano we wpisie na profilu "Radioteleskop live".
Kilka tygodni na wspólnej konferencji z ministrem nauki, Maciejem Kulaskiem, polskim astronautą Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim, minister finansów, Andrzej Domański, powiedział wprost:
"Kosmos to inwestycja w naszą przyszłość".
![Spotkanie z Prezesem IPN w Warszawie [SZCZEGÓŁY]](https://files.niezalezna.tech/images/upload/2025/10/07/n_9a1fb5f4aa5494cb87f0ce3ca31248edf9dea8e730a6a53191fa0e85930deba8_c.jpg?r=1,1)
