Wielkie archiwum AK trafi do Warszawy

Archiwum Stanisława Kostki-Dąbrowy to największe obecnie prywatne archiwum Armii Krajowej. Gromadzenie dokumentów nastąpiło jeszcze w okresie wojny.

Autor: JW

Filip Błażejowski/Gazeta Polska

Archiwum Stanisława Kostki-Dąbrowy to największe obecnie prywatne archiwum Armii Krajowej. Gromadzenie dokumentów nastąpiło jeszcze w okresie wojny. Po wyjściu z więzienia UB do lat współczesnych Kostka -Dąbrowa zebrał kilkadziesiąt metrów zarówno oryginalnych dokumentów, druków ulotnych, periodyków, plakatów ZWZ-AK. To ogromny zbiór materiałów opisujących działalność Polskiego Państwa Podziemnego i jego żołnierzy. We wtorek archiwum trafi z Krakowa do Archiwum Akt Nowych w Warszawie.

Stanisław Kostka Dąbrowa - ur. 11.X.1924 r. w Przemyślu. Służbę na rzecz Polski rozpoczął w sierpniu 1939 r., kiedy to w harcerskim mundurze pełnił służbę łącznika Komendy Obrony Przeciwlotniczej w Przemyślu. Po wstąpieniu tam do konspiracji przyjął pseudonim „Dąbrowa”. Oprócz działalności dywersyjnej zorganizował i kierował komórką legalizacyjną Podokręgu Rzeszów AK. W maju 1945 r. stworzył oddział partyzancki na terenach byłego Obwodu AK Przemyśl, a potem Obwodów Sanok i Krosno.
Z końcem września 1945 r. objął w Krakowie stanowisko szefa Wydziału Informacji i Bezpieczeństwa oraz dowódcy „Straży”- zbrojnych zespołów ochrony WiN. 5 marca 1946 r. aresztowany i skazany na 7 lat więzienia.
Jest odznaczony m.in. Orderem Virtuti Militari V klasy, Orderem Polonia Restituta III i IV klasy, Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Medalem Wojska, Krzyżem Armii Krajowej i Krzyżem Partyzanckim. Autor i współautor publikacji o Armii Krajowej, m.in. „W okupowanym Krakowie”, „Hitlerowskie afisze śmierci”, „Dynamit” , „Akcja „N”, „Rozkaz: zdobyć więzienie”, „Przemyśl w oczach pisarzy”.
Jest laureatem Nagrody Kustosza Pamięci Narodowej IPN oraz honorowym obywatelem Miasta Jasła za udział w akcji uwolnienia więźniów z jasielskiego więzienia w nocy z 5/6 sierpnia 1943 roku.

Fot. Stanisław Kostka-Dąbrowa/Mariusz Olczak

Uroczysta prezentacja archiwum Stanisława Kostki-Dąbrowy oraz przekazanie do zasobu AAN archiwów oficerów KG AK nastąpi we wtorek 20 grudnia 2016 r. o godz. 12.00 w budynku PAST-Y przy ul. Zielnej 39. Oryginalne dokumenty z okresu wojny trafią do zasobu Archiwum Akt Nowych dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych.