Jedynie 10 procent pacjentów z astmą ciężką w Polsce korzysta z terapii biologicznej, choć dostęp do czterech skutecznych leków biologicznych jest zapewniony dzięki programowi lekowemu. Alergolog, dr Piotr Dąbrowiecki przekonuje, że niskie wykorzystanie tej formy leczenia wynika głównie z niedostatecznej wiedzy lekarzy.
Astma ciężka diagnozowana jest u pacjenta, który pomimo stosowania wysokich dawek leków na astmę, nadal doświadcza wszystkich charakterystycznych objawów, takich jak kaszel, świsty, duszności w ciągu dnia i nocy, nietolerancja wysiłku fizycznego oraz konieczność stosowania doustnych leków steroidowych.
W Polsce istnieje program lekowy, który finansuje terapię czterema skutecznymi lekami biologicznymi dla chorych na astmę ciężką: omalizumab, mepolizumab, benralizumab i dupilumab. Mimo to tylko 10 procent z około 30 tysięcy chorych na astmę ciężką w kraju korzysta z tej formy leczenia, co stanowi niewielki odsetek.
Dr Piotr Dąbrowiecki, alergolog z Kliniki Chorób Wewnętrznych, Infekcyjnych i Alergologii Wojskowego Instytutu Medycznego (WIM) w Warszawie oraz przewodniczący Polskiej Federacji Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergię i POChP podkreśla, że większość pacjentów jest nadmiernie leczona doustnymi steroidami, co prowadzi do poważnych powikłań zdrowotnych, takich jak osteoporoza czy zaburzenia metaboliczne.
Zdaniem eksperta, główną przyczyną tego zjawiska jest brak wiedzy lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) oraz części specjalistów. Jedynie 25 procent lekarzy rodzinnych przeczytało najnowsze standardy leczenia astmy, co może wpływać na właściwą diagnozę i skierowanie pacjentów na odpowiednie formy terapii.
Polskie Towarzystwo Alergologiczne podejmuje działania edukacyjne w celu poprawy wiedzy specjalistów na temat skutecznego leczenia astmy, zwłaszcza tej ciężkiej. W raporcie opublikowanym w 2022 roku, dotyczącym leczenia astmy ciężkiej w Polsce z perspektywy pacjentów, wskazano, że główną przeszkodą w upowszechnianiu terapii biologicznej jest brak edukacji wśród lekarzy POZ oraz specjalistów starszego pokolenia, którzy wciąż utrzymują przekonanie, że nie istnieje skuteczne leczenie na astmę ciężką, a pacjenci muszą kontynuować przyjmowanie sterydów doustnych.
Specjalista zauważa, że dostępne terapie biologiczne są efektywne, a na rynku pojawiają się kolejne leki tej grupy, które mają działać również na formy astmy ciężkiej niealergicznej i nieeozynofilowej.
Alergolog dr. Piotr Dąbrowiecki zwraca uwagę na wyniki ankiety przeprowadzonej wśród lekarzy specjalistów, wskazujące na problem przekierowywania pacjentów z astmą ciężką. Lekarze specjalistycznych ośrodków twierdzą, że lekarze z podstawowej opieki zdrowotnej nie skierowują do nich pacjentów z astmą ciężką, natomiast lekarze POZ twierdzą, że pacjenci przesłani przez nich nie dostają się do specjalistów.
Duże znaczenie ma w tej kwestii konieczność edukacji pacjentów dotkniętych astmą, aby świadomie mogli współpracować z lekarzami w procesie leczenia. Każdy pacjent z astmą powinien posiadać od lekarza spersonalizowany plan leczenia, który pozwoli mu skutecznie kontrolować chorobę. Edukacja pacjenta obejmuje także naukę prawidłowego stosowania leków inhalacyjnych, co jest kluczowe dla osiągnięcia efektywnego leczenia.
Tymczasem pacjenci wciąż obawiają się stosowania sterydów wziewnych, co może skutkować przerwaniem tego typu terapii. Alergolodzy zwracają natomiast uwagę, że właściwe wyjaśnienie pacjentom roli i korzyści z leków, zwłaszcza sterydów wziewnych, jest kluczowe dla zapewnienia skutecznej terapii.
Należy również zaznaczyć, że rozpoznanie astmy często opóźnia się w Polsce, gdzie pacjenci czekają średnio ponad 7 lat, podczas gdy średnia europejska wynosi 3,5 roku. Diagnoza jest kluczowym elementem w procesie leczenia astmy, a wcześniejsze jej postawienie pozwala skuteczniej kontrolować chorobę, tworzyć odpowiedni plan leczenia i prowadzić skierowaną edukację pacjentów.
Podsumowanie:
Specjaliści zwracają uwagę na konieczność zmiany podejścia do terapii astmy ciężkiej w Polsce, ze szczególnym naciskiem na edukację lekarzy, zarówno POZ jak i specjalistów, oraz pacjentów, aby zwiększyć skuteczność leczenia i poprawić jakość życia osób dotkniętych tą chorobą.