Specjaliści przekonują, że proste i tanie badania jakim jest morfologia pozwala wcześnie wykryć tak groźne choroby jak białaczka, chłoniak oraz szpiczak, zanim jeszcze wywołają jakiekolwiek objawy. Jeśli jednak się pojawiają jakiekolwiek dolegliwości, to są często mało charakterystyczne i trudne do uchwycenia.
Morfologia krwi umożliwia rozpoznanie niedokrwistości i ich różnicowanie, stanów zapalnych, infekcji, małopłytkowości, jak również umożliwia wstępną diagnostykę chorób nowotworowych szpiku kostnego i układu limfatycznego.
- wylicza w informacji prof. Ewa Lech-Marańda, konsultant krajowy w dziedzinie hematologii, dyrektor Instytutu Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie.
Morfologia a badania profilaktyczne
W 1996 r. morfologię krwi wyłączono z pakietu badań okresowych zlecanych przez lekarza medycyny pracy.
Ważne jest zatem, aby stała się ona standardowym badaniem wykonywanym w ramach badań profilaktycznych u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.
- przekonuje specjalistka.
Eksperci są zgodni, że to właśnie lekarze rodzinni stanowią najważniejsze ogniwo wczesnej diagnostyki. To właśnie lekarz rodzinny bada pacjenta i wykonuje podstawowe badania, a w odniesieniu właśnie do wyników morfologii krwi i badania fizykalnego lub badania obrazowego, np. USG jamy brzusznej, ma możliwość szybkiego skierowania diagnostyki w odpowiednim kierunku. Powodem do niepokoju może być na przykład powiększenie śledziony (splenomegalia) oraz węzłów chłonnych.
Lekarze rodzinni zwracają jednak uwagę, że wiele w kwestii profilaktyki zależy od samego pacjenta. Prezes Warszawskiego Oddziału Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce dr Michał Sutkowski podkreśla, że rola lekarza rodzinnego jest istotna, ale to pacjent musi zwrócić się do niego z prośbą o pomoc.
Ważna jest czujność, roztropność dotycząca zbieranego wywiadu i badań. Uważność i wiedza o pacjencie determinuje tę szczególną rolę medycyny rodzinnej, którą powinno być nakierowane na działania profilaktyczne, na wykrywanie wczesne chorób onkologicznych w tym hematologicznych.
- wyjaśnia dr Sutkowski.
Profilaktyka a wczesne wykrywanie nowotworów
Z aktualnych danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) 7 proc. wszystkich rozpoznań chorób nowotworowych to nowotwory krwi. Według Krajowego Rejestru Nowotworów w ostatnich trzech dekadach w Polsce liczba nowych zachorowań na nowotwory układu krwiotwórczego i chłonnego wzrosła ponad dwukrotnie. Obecnie na nowotwory krwi choruje u nas ok. 100 tys. osób.
Niewiele osób z gorączką, nocnymi potami czy infekcją udaje się do lekarza i wykonuje tak proste badanie jak morfologia krwi obwodowej. Nie powinniśmy czekać aż nasilą się objawy i diagnozować już rozwiniętą chorobę. Lepiej zbadać swoją krew od razu, kiedy zaobserwujemy u siebie niepokojące symptomy.
- przekonuje Aleksandra Rudnicka z Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych.
Dzięki postępowi medycyny znaczna część nowotworów krwi może być skutecznie leczona, jednak wczesne ich wykrycie ma kluczowe znaczenie dla powodzenia terapii.
Wrzesień jest Miesiącem Świadomości Nowotworów Krwi. Z tej okazji w ramach ogólnopolskiej kampanii „Odpowiedź masz we krwi!” wystartował portal edukacyjny www.omwk.pl, popularyzujący wiedzę o chorobach krwi i szpiku kostnego. Można tam znaleźć informacje na temat morfologii krwi obwodowej oraz niespecyficznych objawów i przebiegu chorób takich jak przewlekła i ostra białaczka szpikowa, mielofibroza czy mastocytoza. Na platformie można także wykonać test ryzyka nowotworów krwi i szpiku kostnego.
