Nowe ukraińskie ikony, czasem z frontu... Nadzieja i ból na wystawie „Spotkanie ze Zmartwychwstałym”
Jest to wystawa o nadziei, nie tylko na Zmartwychwstanie duchowe, ale o nadziei na powrót. Na powrót naszych przyjaciół z frontu, bliskich naszych przyjaciół. Nadziei na to, że ten lęk o najbliższych przemieni się w radość spotkania z nimi. Jest to też wystawa o bólu. Znajdą tu Państwo prace osób, które straciły swoich najbliższych na wschodzie Ukrainy, i które poszukują tego spotkania ze Zmartwychwstałym w swoim codziennym bólu – mówi o wystawie pt. „Spotkania ze Zmartwychwstałym” w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej jej kurator dr Katarzyna Jakubowska-Krawczyk. Wystawę współczesnych ikon wykonanych przez ukraińskich artystów na plenerze w Polsce obejrzeć można do 27 sierpnia br.
Stowarzyszenie Przyjaciół Nowicy powstało pod koniec XX w. we wsi położonej w Beskidzie Niskim, gdzie obok siebie mieszkają Łemkowie-Ukraińcy i Polacy. Od 2009 r. organizacja współpracuje z ukraińskimi artystami oraz organizacjami zrzeszającymi twórców, uczelniami i instytucjami kultury na Ukrainie. Jeden ze wspólnych projektów Polaków i Ukraińców otrzymał nazwę – Międzynarodowe Warsztaty Ikonopisów - i w 2022 r. został zorganizowany po raz czternasty. Jako miejsce dla tego wybrano Warszawę-Wesołą, gdzie 6-17 wrześnie ub.r. artyści gościli w parafii pod wezwaniem Opatrzności Bożej. Jak wskazują organizatorzy, jest to jedno z najważniejszych miejsc realizacji autorskich jednego z najwybitniejszych współczesnych ikonopisarzy Jerzego Nowosielskiego (1923-2011). Z kolei Sejm RP uchwalił 2023 rok Rokiem Jerzego Nowosielskiego, dedykując to 100. rocznicy urodzin artysty.
Prace, które powstały w ramach ubiegłorocznego spotkania pod Warszawą, stały się częścią 7. wspólnej wystawy Stowarzyszenia z Muzeum Archidiecezji Warszawskiej i otrzymały tytuł „Spotkania ze Zmartwychwstałym”.
- To jest wystawa, która pojawia się w naszych progach co roku w różnych momentach – wyjaśnił dyrektor Muzeum Archidiecezji Warszawskiej dr Piotr Kopszak podczas wernisażu wystawy w jego placówce. - Z kolei warto wspomnieć, że w czerwcu br. Stowarzyszenie zostało odznaczone nagrodą Włodzimierza Pietrzaka, przyznawaną przez Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” im. Włodzimierza Pietrzaka, właśnie za organizowanie tych plenerów. Mam nadzieję, że przyczyni się to do jeszcze większego rozpropagowania wiedzy o powstałych pracach i ich artystach - wskazał. Wspomniana nagroda jest najstarszym odznaczeniem, przyznawanym przez instytucje niepaństwowe i w tym roku miała swoją 76. odsłonę.
- Ruch nowej ikony już jest wyrazistym zjawiskiem artystycznym i chociaż nadal, moim zdaniem, jest niedoceniony, to myślę, że w ciągu najbliższych lat to się zmieni
– powiedział szef placówki muzealnej.
Sztuka w czasie wojny
- Półtora roku temu otwieraliśmy w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej 6. poplenerową wystawę, której tematem była - miłość. Wówczas artyści malowali swoją interpretację „Pieśni nad pieśniami” [opisującą metaforycznie idealną miłość Boga do ludzi]. Z kolei obecna wystawa opowiada o – wierze i nadziei, stąd jej tytuł . „Spotkania ze Zmartwychwstałym” – opisywał przedstawione prace, podczas otwarcia wystawy, jeden z jej kuratorów, prezes stowarzyszenia Przyjaciół Nowicy Mateusz Sora. - Artyści poszli tu w kilku kierunkach. Część trzymała się przekazu ewangelicznego, stąd te spotkania Chrystusa z Marią Magdaleną, stąd niewiasty czy Maria przy pustym grobie. Stąd spotkania Chrystusa z uczniami. Na tę drugą wskazuje chociażby abstrakcja z kodem QR, który po zbliżeniu komórki do obrazu prowadzi do tekstu Pisma Świętego w internecie.
- Większość uczestników plenerów to są obywatele Ukrainy. I rok temu zastanawialiśmy się - czy w ogóle powinniśmy ten plener organizować. Ale uznaliśmy, że mimo wszystko warto to doświadczenie naszych przyjaciół z Ukrainy – rozgoryczenie, rozpacz, zagubienie – przenieść na inny poziom. Wydawało się nam wówczas, że jesteśmy w takiej sytuacji, w jakiej byli uczniowie pomiędzy śmiercią Chrystusa na krzyżu a jego Zmartwychwstaniem. W takiej niepewności, zagubieniu wobec tego, co nastąpi – wspomina Sora.
Atak Rosji na Ukrainę na szeroką skalę spowodował również to, że na plener przyjechały same malarki, dlatego że malarze nie mogli opuścić kraju. Jednak na wystawie przedstawiono również pracy tych drugich, które powstały w Ukrainie, a zostały przywiezione do Polski. – Znajdą tu państwo m.in. dwie pracy naszego kolegi Dmytro Horditsy, pt. „Maria Magdalena” i „Swjata Władyki”, który obecnie przygotowuje się do wyjazdu na front – wskazywał kurator.
Nadzieja, ból i wiele pytań
- Kiedy przygotowywaliśmy zeszłoroczny plener, mieliśmy nadzieję, że to Zmartwychwstanie w takim bardzo ludzkim zrozumieniu, namacalnym, nastąpi szybciej – zauważyła druga kurator wystawy dr Katarzyna Jakubowska-Krawczyk. - Że, spotykając się w czerwcu 2023 r. będziemy w nieco innym miejscu historii. Że to Zmartwychwstanie będziemy mogli przeżywać nie tylko w wymiarze duchowym, ale tym bardzo fizycznym, namacalnym. Jednak rzeczywiście jest to wystawa o nadziei, nie tylko na Zmartwychwstanie duchowe, ale o nadziei na powrót. Na powrót naszych przyjaciół z frontu, bliskich naszych przyjaciół. Nadziei na to, że ten lęk o najbliższych przemieni się w radość spotkania z nimi. Jest to też wystawa o bólu. Znajdą tu Państwo prace osób, które straciły swoich najbliższych na wschodzie Ukrainy, i które poszukują tego spotkania ze Zmartwychwstałym w swoim codziennym bólu.
- Ta wystawa stawia też wiele pytań. O rolę kultury, o rolę sztuki w takich dramatycznych sytuacjach. I pytanie o to, na ile ta sztuka, jej przeżywanie, może pomóc w najcięższych chwilach czy zmaganiach poszczególnych ludzi
– powiedziała kurator.
Na wystawie w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej zaprezentowano blisko 60 prac malowanych przez prawie 40 artystów głównie na desce, farbami temperowymi lub akrylowymi. Obejrzeć wystawę w placówce można do 27 sierpnia 2023 r.
Współczesna ikonografia. Nadzieja i ból na wystawie „Spotkanie ze Zmartwychwstałym”.
Źródło: niezalezna.pl
