Nie lekceważ tych objawów! Mogą świadczyć o groźnym nowotworze

Rak jelita grubego – kto choruje najczęściej i dlaczego?

Rak jelita grubego to jeden z najczęściej diagnozowanych nowotworów w Polsce i druga co do częstości przyczyna zgonów onkologicznych. Niestety, zarówno liczba nowych przypadków, jak i umieralność z jego powodu wciąż rosną.
Statystyki są niepokojące – w 2013 roku odnotowano ponad 17 tysięcy zachorowań. Choroba rzadko pojawia się u osób przed 40. rokiem życia, jednak ryzyko wyraźnie wzrasta z wiekiem i największe jest u seniorów po 70. roku życia.

Kto najczęściej choruje na raka jelita grubego? Wpływ na jego rozwój ma przede wszystkim styl życia, a nie tylko geny. Szacuje się, że aż 90 procent przypadków związanych jest z czynnikami środowiskowymi takimi jak dieta bogata w czerwone mięso, brak ruchu, otyłość, nadużywanie alkoholu i palenie papierosów. Tylko niewielka część zachorowań ma podłoże genetyczne. 

10 objawów, które mogą sygnalizować raka jelita grubego

Jakie są pierwsze objawy raka jelita grubego? Rak jelita grubego przez długi czas może nie dawać żadnych oznak, dlatego tak łatwo go przeoczyć. Mimo to istnieją symptomy, które powinny wzbudzić naszą czujność, szczególnie gdy utrzymują się dłużej lub pojawiają się nagle.

• Krew w stolcu – świeża lub ciemna, widoczna gołym okiem lub wykrywana w badaniach.
• Zmiana wyglądu stolca – tzw. „ołówkowaty” kształt może sugerować zwężenie jelita.
• Bóle brzucha – nawracające, skurczowe, z czasem coraz silniejsze.
• Inny rytm wypróżnień – nagłe zaparcia, biegunki czy częstsze wizyty w toalecie.
• Uczucie niepełnego wypróżnienia – wrażenie, że jelita nie opróżniają się całkowicie.
• Wzdęcia i gazy – mogą wynikać z blokady spowodowanej przez guz.
• Niewyjaśniona utrata wagi – nagła i bez zmian w diecie.
• Przewlekłe zmęczenie – często spowodowane niedokrwistością wskutek krwawienia z guza.
• Nudności i wymioty – możliwy efekt częściowej niedrożności jelit.
• Kolka jelitowa – silne skurczowe bóle, zwykle towarzyszą im zaparcia i wzdęcia.

Czy rak jelita grubego boli? 

To jedno z częstszych pytań pacjentów. Niestety, we wczesnym stadium nowotwór zwykle nie powoduje bólu. Z tego powodu choroba często jest rozpoznawana zbyt późno, gdy pojawią się już bardziej nasilone objawy.

Profilaktyka raka jelita grubego – co warto wiedzieć?

Rak jelita grubego to nowotwór, którego ryzyko w dużej mierze można zmniejszyć dzięki odpowiedniemu stylowi życia i regularnym badaniom. Choć geny odgrywają tu rolę, to codzienne wybory mają ogromne znaczenie.

• Ruch to najlepszy lek – regularna aktywność fizyczna poprawia pracę jelit i zmniejsza ryzyko wielu nowotworów.
• Dieta pełna warzyw i owoców – warto ograniczyć tłuszcze zwierzęce, dbać o lekkostrawne posiłki i zmniejszyć kaloryczność diety.
• Ogranicz używki – zarówno alkohol, jak i palenie papierosów zwiększają ryzyko choroby.

Badania ratują życie

Rak jelita grubego rozwija się powoli, często przez wiele lat, i przez długi czas nie daje wyraźnych objawów. Dlatego tak ważne są badania przesiewowe, które pozwalają wykryć chorobę na etapie, gdy jest w pełni wyleczalna.

Kolonoskopia – złoty standard
Kolonoskopia to najdokładniejsze badanie jelita grubego. Lekarz wprowadza do jelita specjalny giętki aparat z kamerą, co pozwala obejrzeć całe jelito od środka. Dzięki temu można wykryć nie tylko raka, ale też polipy, czyli zmiany przedrakowe, i od razu je usunąć. Regularne wykonywanie kolonoskopii co 10 lat po 50. roku życia istotnie zmniejsza ryzyko zachorowania i zgonu z powodu raka jelita grubego.

Test na krew utajoną w kale – proste i nieinwazyjne badanie
Drugą metodą profilaktyczną jest test na krew utajoną w kale. To szybkie i nieinwazyjne badanie, które można wykonać samodzielnie w domu. Pozwala wykryć nawet niewielkie ilości krwi niewidoczne gołym okiem, mogące świadczyć o zmianach w jelicie. Zaleca się wykonywanie go co 2 lata.

Dlaczego warto się badać?

Wczesne wykrycie raka jelita grubego daje ogromne szanse na pełne wyleczenie. W zaawansowanym stadium leczenie jest trudniejsze, a rokowania gorsze. Regularne badania przesiewowe pozwalają więc nie tylko uratować zdrowie, ale i życie.

Zasady, o których warto pamiętać

• Rzuć palenie i ogranicz alkohol.
• Dbaj o prawidłową masę ciała.
• Zapobiegaj zaparciom.
• Ruszaj się każdego dnia.
• Zgłaszaj się na badania profilaktyczne.

Profilaktyka raka jelita grubego nie opiera się na jednym działaniu, ale na codziennych nawykach i regularnej kontroli zdrowia. To inwestycja, która naprawdę może uratować życie.