Czym jest tojad?
Tojad mocny to roślina z rodziny jaskrowatych, która rośnie dziko w polskich górach i bywa też sadzona w ogrodach — często zupełnie nieświadomie. Jej urokliwy wygląd skrywa morderczą naturę. W jej tkankach znajduje się akonityna – śmiercionośna trucizna.
Czy można umrzeć od dotyku tojadu? Niestety tak. Choć najgroźniejsze są przypadki spożycia lub kontaktu z otwartymi ranami, nawet zwykłe dotknięcie tojadu może być niebezpieczne dla człowieka.
Objawy zatrucia tojadem
Zatrucie tojadem może przebiegać bardzo szybko. Typowe objawy to:
- pieczenie i mrowienie skóry (już po kilku minutach),
- paraliż nerwów czuciowych,
- zawroty głowy, nudności, wymioty,
- arytmia serca, duszności,
- drgawki i utrata przytomności.
Śmierć następuje najczęściej z powodu zatrzymania oddechu i pracy serca.
Dlaczego tojad jest najniebezpieczniejszą rośliną w Polsce?
Tojad nazywany jest „królem trucizn” nie bez powodu. W przeciwieństwie do większości toksycznych roślin, jego działanie nie ogranicza się do przypadków spożycia. Roślina ta może zabić przez skórę – szczególnie u osób z mikrourazami, otarciami czy skaleczeniami.
Dlaczego tojad zabija przez skórę?
Akonityna bardzo łatwo przenika przez naskórek i trafia do układu krwionośnego. Nie potrzeba dużo – kilka miligramów może doprowadzić do śmierci dorosłego człowieka.
Jak rozpoznać tojad w naturze?
Wysokość: do 1,5 metra.
Kwiaty: intensywnie niebiesko-fioletowe, przypominające hełm rycerski.
Liście: dłoniaste, głęboko wcięte.
Miejsce występowania: góry (Tatry, Sudety), wilgotne łąki, ogrody (jako roślina ozdobna).
Zatrważający jest fakt, że tojad często trafia do ogrodów jako „kwiat ozdobny”. Mało kto wie, że to toksyczna roślina, która powinna być trzymana z daleka od dzieci, zwierząt i nieświadomych ogrodników.
Rośliny zabójcy – tojad na tle innych
Tojad to nie jedyna trująca roślina w Polsce, ale bez wątpienia najbardziej niebezpieczna.
Dla porównania:
- Cis pospolity – trujący tylko po spożyciu nasion.
- Szalej jadowity – działa po zjedzeniu.
- Wilcza jagoda (Atropa belladonna) – również niebezpieczna, ale mniej toksyczna w kontakcie ze skórą.
Czy tojad może zabić dziecko lub psa?
Wystarczy, że pobawią się w pobliżu tej rośliny, zerwą kwiat lub przetrą oczy po dotknięciu liści. U dzieci zatrucie może postępować jeszcze szybciej niż u dorosłych.
Psy i koty są również zagrożone – zjedzenie części rośliny może być dla nich śmiertelne w ciągu kilku minut do godzin.
Czy trujące rośliny mogą być legalnie uprawiane?
Tak, w Polsce trujące kwiaty nie są objęte zakazem hodowli. Jednak eksperci apelują o ostrożność.
Tojad powinien być oznaczany ostrzeżeniem lub wycofywany z publicznych przestrzeni.
– apelują eksperci.
Jeśli ktoś podejrzewa, że masz tojad w ogrodzie — nie dotykaj go gołymi rękami! Użyj rękawic, usuń go w całości i dokładnie umyj dłonie. Trzymaj dzieci i zwierzęta z dala od tej rośliny.
Dlaczego tojad nadal bywa sadzony?
Przyczyna jest prosta: nie wszyscy wiedzą, czym jest tojad. Jego kwiaty są naprawdę piękne i przypominają ogrodowe byliny. Dodatkowo, w starych poradnikach ogrodniczych można znaleźć informacje o jego „właściwościach leczniczych” – co w przypadku akonityny jest bardzo ryzykowne.
To nie tylko polski problem
Na całym świecie toksyczne rośliny są powodem hospitalizacji i zatruć, często śmiertelnych. W Japonii, Chinach i Kanadzie notowano przypadki śmierci po przypadkowym użyciu tojadu jako przyprawy (jego korzeń przypomina pietruszkę). W Europie Środkowej pojawia się również w parkach narodowych – najczęściej w rejonach górskich.
