Wyszukiwanie

Wpisz co najmniej 3 znaki i wciśnij lupę
Kultura i Historia

Śledztwo w sprawie jednej z pierwszych ofiar stanu wojennego

IPN podejmie na nowo śledztwo w sprawie śmiertelnego postrzelenia Antoniego Browarczyka przez funkcjonariuszy MO. Odbędzie się to w ramach realizowanego w Instytucie Pamięci Narodowej od połowy 2022 roku przedsięwzięcia określanego mianem "Archiwum Zbrodni”. Polega ono na przeprowadzaniu przez prokuratorów analizy akt umorzonych śledztw o przestępstwa popełnione między innymi w okresie obowiązywania w Polsce stanu wojennego pod kątem nowych możliwości dowodowych, uzasadniających podjęcie na nowo, względnie wszczęcie śledztw, w sprawach niewyjaśnionych dotąd zbrodni komunistycznych z lat 80. XX wieku.

Antoni Browarczyk urodzony 21 października 1961 roku był jedną z pierwszych i najmłodszych ofiar stanu wojennego. Ten dwudziestoletni uczestnik duszpasterstwa dominikańskiego, aktywnie włączył się w działalność przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego już 13 grudnia 1981 r. 16 grudnia uczestniczył w walkach ulicznych w Gdańsku. 

17 grudnia, około 15.30 Antoni Browarczyk opuścił z kolegami warsztat elektromechaniczny Henryka Szlendaka przy ul. Wyczółkowskiego 16, gdzie pracował. W Śródmieściu przyłączył się do trwającej demonstracji. Sytuacja na ulicach robiła się coraz bardziej niebezpieczna. Wtedy Antonii razem ze swoim kolegą Andrzejem Szczęsnowiczem postanowił pójść do jego mieszkania przy ul. Szuwary 4. W rejonie czołgu-pomnika przy ul. Hucisko zostali rozdzieleni. Browarczyk szedł dalej w kierunku ul. Wały Jagiellońskie. W pobliżu przystanku tramwajowego przy Bramie Wyżynnej otrzymał śmiertelny postrzał w głowę z pistoletu maszynowego PM-43. Śledztwo w sprawie jego śmierci umarzano trzy razy z powodu niewykrycia sprawców. W 2008 r. Antoni Browarczyk został odznaczony pośmiertnie przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Od tego rozpoczęcia projektu "Archiwum Zbrodni” prokuratorzy Oddziałowych Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu zainicjowali łącznie 19 postępowań karnych w tej kategorii spraw. Część z nich przyniosła już wymierne efekty. Przykładowo, wniesiono akt oskarżenia przeciwko 27 byłym funkcjonariuszom Służby Więziennej, którzy 14 sierpnia 1982 roku w Kwidzynie wzięli udział w pobiciu ponad stu osób internowanych w tamtejszym Ośrodku Odosobnienia oraz fizycznie i psychicznie znęcali się nad nimi; przedstawiono zarzuty 9 byłym funkcjonariuszom MO, którzy bezprawnie użyli broni palnej wobec osób biorących udział w pokojowej manifestacji mieszkańców Lubina 31 sierpnia 1982 roku, a w następstwie wniesionych aktów oskarżenia zapadły wyroki skazujące wobec trzech byłych funkcjonariuszy ZOMO za udział w pobiciu uczestnika demonstracji ulicznej w Szczecinie w 1982 roku oraz wobec byłego funkcjonariusza MO za fałszywe oskarżenie uczestnika demonstracji ulicznej o czynną napaść na funkcjonariuszy MO podczas demonstracji ulicznej 31 sierpnia 1982 roku w Lubinie.

W środę, 22 października 2025 r. o godz. 10.30 na Targu Rakowym w Gdańsku, przy pomniku upamiętniającym Antoniego Browarczyka oraz inne ofiary stanu wojennego, odbędzie się konferencja prasowa pionu śledczego Instytutu Pamięci Narodowej. Transmisja konferencji na kanale IPNtv.

Źródło: ipn.gov.pl