Siły ukraińskie – i naród ukraiński – wykazały ogromną determinację w obronie swojego kraju przed inwazją. Imponujące jest to, jak Ukraińcy wspólnie stawiają opór armii najeźdźców w niezwykle trudnych warunkach – mówi w ekskluzywnym wywiadzie dla portalu Niezalezna.pl minister obrony Królestwa Norwegii Bjørn Arild Gram. - Wspieramy prawo Ukrainy do decydowania o kursie własnej polityki obronnej i zagranicznej. 30 członków NATO decyduje, kiedy kraj kandydujący może zostać przyjęty do bloku. Teraz najważniejsze jest, aby sojusznicy z NATO nadal udzielali Ukrainie silnego wsparcia – dodaje.
W połowie tygodnia (11 stycznia) we Lwowie prezydenci Polski, Ukrainy i Litwy, Andrzej Duda, Wołodymyr Zełenski i Gitanas Nausėda podpisali Wspólną Deklarację Prezydentów Trójkąta Lubelskiego dotyczącą wsparcia Ukrainy.
Dzień wcześniej (10 stycznia) w kwaterze głównej NATO sekretarz generalny Sojuszu Jens Stoltenberg, przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel i przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen podpisali trzecią wspólną deklarację o współpracy NATO z Unią Europejską.
WERSJA UKRAIŃSKA [TUTAJ] / Українська версія
Oba wydarzenia poprzedziły nadchodzący szczyt „Ukraina-UE”, który powinien odbyć się 3 lutego w Kijowie, oraz wyznaczone na 20 stycznia spotkanie ministrów obrony państw NATO w niemieckim mieście Ramstein. Oznaczają one dalsze wsparcie dla Ukrainy zarówno ze strony UE, NATO, jak i poszczególnych państw członkowskich tych organizacji. Ukraina traktuje je, jako krok do zbliżenia się do struktur Unii Europejskiej i Sojuszu Północnoatlantyckiego oraz zwiększenie szans kraju na otrzymanie broni, niezbędnej do zwycięstwa w wojnie z Rosją.
Panie Ministrze, Pana ukraiński kolega Ołeksij Reznikow powiedział, że w najbliższym czasie wybiera się na kolejne spotkanie do Ramstein. Z jakim stanowiskiem Norwegia będzie uczestniczyć w tych rozmowach na szczycie?
Dla bezpieczeństwa Europy i Norwegii ważne jest, aby Ukraina była w stanie skutecznie bronić się przed rosyjskimi atakami. Ukraina potrzebuje wsparcia międzynarodowego, zarówno cywilnego, jak i wojskowego, materialnego zabezpieczenia oraz szkolenia własnych sił. W 2022 r. Norwegia wniosła znaczący wkład we wsparcie Ukrainy i będzie nadal wspierać ten kraj w 2023 roku. Obecnie rząd w Oslo planuje zwiększyć pomoc, która będzie niesiona przez kilka następnych lat.
Minął prawie rok od początku rosyjskiej agresji w Ukrainie na dużą skalę. Czy może Pan Minister powiedzieć, jaką ilość i jaki rodzaj sprzętu wojskowego Norwegia przekazała już Ukrainie?
Wsparcie militarne dla Ukrainy w 2022 r. wyniosło 3,4 mld koron norweskich (ok. 1,5 mld zł). Duża część środków trafiła do funduszy wsparcia wojskowego dla Ukrainy, którymi zarządza Wielka Brytania, UE i NATO. 250 mln koron norweskich (ok. 110 mln zł) przeznaczono na zakup ubrań zimowych i sprzętu dla sił ukraińskich.
Nadwyżki materiałów z magazynów własnych Sił Zbrojnych Norwegii na sumę ok. 990 mln koron norweskich (ok. 436 mln zł) trafiły do Ukrainy. Dodatkowy 1 mld koron norweskich (ok. 440 mln zł) przeznaczono na wsparcie wojskowe dla Ukrainy w 2023 r.: z czego ok. 700 mln koron norweskich (ok. 308 mln zł) na ponowne przekazanie materiałów z magazynów norweskich Sił Zbrojnych.
Ponadto są środki, które Norwegowie aktywnie przekazują w ramach darowizny na rzecz cywilnego wsparcia Ukrainy i Ukraińców. Jest to realizowane w ramach programów pomocy cywilnej, które są przyporządkowane do Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz innych ministerstw.
Norwegia dobrze orientuje się w tym, jak zapewnić ciepło żołnierzom w warunkach zimy. Ze względu na to, że działania wojenne na Ukrainie trwają zimą, ciepłe ubrania są niezbędne. Czy Norwegia pomaga Siłom Zbrojnym Ukrainy w dostarczaniu ciepłych mundurów?
Sprzęt zimowy jest niezbędny ukraińskim żołnierzom, by mogli działać i stawiać opór w warunkach zimy, a duża część własnego sprzętu zimowego Ukraińców została utracona w pierwszych miesiącach wojny. Dlatego ważne jest, że zarówno Norwegia, jak i szereg innych krajów zachodnich w okresie jesiennym i w pierwszych miesiącach zimowych włączyły się w dostarczanie ukraińskim wojskom odzieży termoizolacyjnej, namiotów, kuchenek gazowych i innego sprzętu zimowego. Jeszcze jesienią 2022 r. rząd w Oslo podjął decyzję o zakupie odzieży i sprzętu zimowego dla ukraińskich sił zbrojnych na kwotę do 250 mln koron norweskich (ok. 110 mln zł). Został on już wysłany do Ukrainy.
Czy Norwegia pomaga szkolić ukraińskie wojsko z obsługi broni dostarczanej przez państwa NATO?
Norwegia pomaga dostarczając instruktorów dla podstawowych szkoleń wojskowych ukraińskiej armii w ramach prowadzonego przez Wielką Brytanię programu Interflex.
Ćwiczenia dają ukraińskim żołnierzom bogatą wiedzę, przekazaną w ograniczonym odstępie czasu. W 2023 r. Norwegia również weźmie udział w unijnym programie szkolenia ukraińskich sił zbrojnych. Ponadto norwescy specjaliści uczestniczyli w szkoleniu z obsługi dostarczonego przez nas sprzętu.
Co od lutego 2022 r. do dziś zrobiło na Panu Ministrze największe wrażenie w odniesieniu do Ukrainy i Ukraińców?
Siły ukraińskie – i naród ukraiński – wykazały ogromną determinację w obronie swojego kraju przed inwazją. Imponujące jest to, jak Ukraińcy wspólnie stawiają opór armii najeźdźców w niezwykle trudnych warunkach.
W 1949 r. Norwegia stała się jednym z krajów współzałożycieli NATO. Ukraina jedynie aspiruje do członkostwa w Sojuszu Północnoatlantyckim. Co może Pan minister przekazać Ukrainie w związku z jej dążeniem do NATO?
Wspieramy prawo Ukrainy do decydowania o kursie własnej polityki obronnej i zagranicznej. 30 członków NATO decyduje, kiedy kraj kandydujący może zostać przyjęty do bloku. Teraz najważniejsze jest, aby sojusznicy z NATO nadal udzielali Ukrainie silnego wsparcia.
Tłumaczyła - Olga Alehno