Rak trzustki. Nadchodzi nadzieja dla chorych?
Z wstępnych badań klinicznych wynika, że szczepionka w technologii mRNA może być pomocna w leczeniu raka trzustki – informuje „Nature”. To jeden z najbardziej śmiertelnych nowotworów, przeciwko któremu nie ma wciąż skutecznego leczenia.
Jedynie 13 proc. chorych z rakiem trzustki przeżywa ponad 5 lat, najczęściej wtedy, gdy choroba została wykryta we wczesnym etapie, a guz był operacyjny. To jednak rzadkość, bo aż 90 proc. przypadków raka trzustki diagnozowanych jest w stanach zaawansowanych, z przerzutami do innych narządów.
Leczenie farmakologiczne jest dostępne w ograniczonym zakresie, chemioterapię z powodu działań ubocznych można stosować na ogół u pacjentów młodszych i w lepszym ogólnym stanie zdrowia. Wiele nowych terapii było w przeszłości testowanych, ale zwykle okazywały się one nieskuteczne. Stąd pilne poszukiwania nowych metod, takich jak szczepionka terapeutyczna.
Nowy tego typu preparat ukierunkowany jest na tzw. antygeny zmutowanych komórek raka trzustki. Są to białka znajdujące się na zewnątrz komórek rakowych, które wykorzystuje się do ich rozpoznawania. Ten nowotwór zawiera jednak mało takich antygenów, wydawało się zatem, że stworzenie szczepionki przeciwko rankowi trzustki nie będzie możliwe.
Najnowsze badania kliniczne pierwszej fazy wykazały jednak, że szczepionka w technologii mRNA może być skuteczna u niektórych pacjentów. To ta sama metoda, którą po raz pierwszy wykorzystano w szczepionce chroniącej przed poważnym zachorowaniem na Covid-19. Opracowała ją ta sama niemirecka firma BioNTech (we współpracy z firmą Genentech).
Nadzieja dla chorych dla raka?
Nowa szczepionka przygotowywana jest dla konkretnego pacjenta i wymaga pobrania od niego próbki komórek rakowych. Chodzi o to, by pod jej wpływem możliwe było uruchomienie wytwarzania przez organizm znacznych ilości limfocytów typu T (CD8+), nakierowanych na zmutowane komórki rakowe.
W badaniu pierwszej fazy uczestniczyło 16 osób z operacyjnym rakiem trzustki, którym podano szczepionkę mRNA (takich pacjentów z tym nowotworem jest tylko 20 proc.). Po zabiegu od tych chorych pobrano komórki rakowe do wytworzenia szczepionki. Wszyscy pacjenci byli również leczeni standardowymi, dostępnymi obecnie metodami, czyli chemioterapią i immunoterapią.
Główny autor badania prof. Vinod Balachandran, dyrektor Olayan Center for Cancer Vaccines w Memorial Sloan Kettering Cancer Center w Nowym Jorku twierdzi, że na szczepionkę mRNA odpowiedział co drugi pacjent. W organizmie tych chorych zaczęły być wytwarzane komórki odpornościowe T ukierunkowane na zmutowane komórki rakowe trzustki.
Stwierdzono, co w tej terapii jest bardzo ważne, że antyrakowe komórki T mogą być wytwarzane przez długi okres prawie 8 lat. Prof. Balachandran podejrzewa, że 20 proc. z nich będzie w stanie funkcjonować nawet przez kilkadziesiąt lat. Dzięki temu jest szansa, że rak w dłuższym czasie będzie skutecznie hamowany.
Z tych badań nie wynika jeszcze, że szczepionka będzie w stanie przedłużyć życie chorych z rakiem trzustki. Na to potrzebny jest dłuższy okres obserwacji, na większej grupie pacjentów. Temu też będzie służyć druga faza badań klinicznych. Zdaniem prof. Briana Wolpina z Dana-Farber Cancer Institute uzyskane dotąd wyniki są jednak obiecujące. Stwierdził to w wypowiedzi dla NBC. Według NBC wprowadzone są też badania nad uniwersalną szczepionką przeciwko rakowi trzustki, nacelowaną na komórki rakowe występujące u każdego pacjenta. Prowadzone są one przez specjalistów University of Texas MD Anderson Cancer Center. Wykorzystano w nich to, że w 90 proc. komórek rakowych trzustki występuje mutacja o nazwie KRAS. Te prace są również na wczesnym etapie badań.
Źródło: niezalezna.pl
