Rosja wykorzystała "niezwykle daleko idącą współpracę" Hagi w sektorze energetycznym do szpiegowania Holandii, ocenia gazeta. Zdaniem dziennika Putin prowadził podwójną grę: wrażliwe sektory w Niderlandach stały się celem rosyjskiego szpiegostwa.
Zabiegali o kontakty z Rosją
Od objęcia urzędu przez Putina w 2000 r. gabinety Balkenende i Ruttego zabiegały o zbliżenie z Rosją, ale "NRC" ocenia, że przeoczyli oni podwójną grę Putina. Holenderski dziennik jako przykład podaje gazociąg Nord Stream, w który Holandia zainwestowała ok. 1,7 mld euro.
Był to absolutnie rosyjski projekt infiltracyjny
– twierdzi były szef wywiadu (AIVD) Kees Klompenhouwer, który był także ambasadorem Niderlandów na Ukrainie.
Śmierdzący Nord Stream
"Nord Stream zawsze śmierdział" - powiedział gazecie Daniel Fried w latach 2005-2009 zastępca sekretarza stanu USA ds. Europy.
Powiedziałem moim europejskim przyjaciołom: nigdy nie dawajcie Putinowi tak potężnej broni jak Nord Stream, ponieważ on jej nadużyje
– mówi amerykański dyplomata i dodaje, że rosyjski prezydent to "człowiek, o którym wiedziałeś, że nie możesz mu ufać".
"Od 2000 roku Holandia ciepło witała Rosjan w niemal wszystkich sferach życia społecznego – w energetyce, polityce, nanotechnologii, kulturze, zarządzaniu, dyplomacji itp. – oferując w ten sposób szpiegom Putina ogromne możliwości" – czytamy w "NRC".
Gazeta zaznacza, że AIVD co najmniej od 2001 r. ostrzegał przed rosyjskimi szpiegami, jednak "Haga nalegała na współpracę polityczną z Rosją". W 2001 r. królowa Beatrycze złożyła państwową wizytę w Rosji, podczas której chwaliła zaangażowanie Putina w "wzmacnianie rządów prawa".
Kluczowy sektor
Holandię kusiły ogromne rosyjskie rezerwy ropy i gazu, które oferowały nowe możliwości dla firm Shell i Gasunie, światowych graczy w sektorze energetycznym.
Jeśli jesteś ważny w sektorze energetycznym, będziesz traktowany poważniej także w Unii Europejskiej
– mówi bez ogródek były minister spraw zagranicznych Ben Bot, cytowany przez gazetę.
A Rosja umiejętnie to rozgrywała. Od 2004 r. ambasada Federacji Rosyjskiej w Hadze przyznaje w nadmorskim hotelu Palace w Noordwijk nagrodę Rusprix za "wyjątkowy osobisty wkład w rozwój stosunków między państwem rosyjskim i holenderskim". W 2010 roku otrzymał ją ówczesny premier Jan Peter Balkenende, a dwa lata później uhonorowano nią nowego szefa rządu Marka Ruttego.
Pogorszenie relacji
Holenderski dziennik zauważa, że relacje na linii Moskwa-Haga pogorszyły się dopiero po zestrzeleniu nad wschodnią Ukrainą przez prorosyjskich separatystów samolotu malezyjskich linii lotniczych w 2014 r., w którym zginęło m.in. 198 Holendrów. Jednak w 2018 r. ówczesny minister spraw zagranicznych Stef Blok odwiedził w Moskwie swojego odpowiednika Siergieja Ławrowa i stosunki między krajami zaczęły się poprawiać. Po rosyjskiej agresji na Ukrainę Niderlandy jednoznacznie opowiedziały się po stronie zaatakowanego kraju.
– czytamy w "NRC".
"Powinniśmy sobie zadać jednak pytanie: dlaczego tak bardzo się pomyliliśmy?" – uważa Klompenhouwer.
