Kiedy na ziemi żyli giganci
XI-wieczne cmentarzysko na Ostrowie Lednickim od lat 30. XX wieku przyciągało uwagę badaczy. Użytkowane przez ponad 300 lat dostarczało archeologom wielu wiadomości o życiu i mieszkańcach naszych ziem. Wykopaliska i badania trwały przez dziesięciolecia i nic nie zapowiadało, że przyniosą one jakieś niesamowite sensacyjne odkrycia. Do czasu…
Kiedy w 1977 roku naukowcy przekopywali skraj cmentarza, tuż przy fundamentach średniowiecznego kościoła, odkryli grób, którego zawartość okazała się niespotykana. Spoczywały w nim szczątki kobiety, jej kompletny szkielet, który liczył sobie 208 centymetrów długości. Kobieta została pochowana na boku, z głową ułożoną na zgiętej ręce. W 2000 roku JUDYTA GŁADYKOWSKA-RZECZYCKA z katedra Anatomii i Antropologii Akademii Wychowania Fizycznego w Gdańsku, ANNA WRZESIŃSKA z Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy i ANNA SOKÓŁ z Instytut Radiologii Akademii Medycznej w Gdańsku przeprowadziły szczegółowe badania szkieletu. Okazało się, że kobieta cierpiała na tzw. gigantyzm i akromegalię, a w związku z tym miała liczne schorzenia m.in. zaburzenia słuchu i równowagi, jej kości były łamliwe, przebyła też zapalenie płuc. Prawdopodobnie była trochę niedorozwinięta. Badaczki znalazły także ślady niedożywienia. Wygląda na to, że olbrzymka nie miała łatwego życia, raczej wegetowała jako swoiste kuriozum wśród mieszkańców, a kiedy zmarła pochowano ją niedbale pod murem kościoła.
W Europie znano wielu olbrzymów, choć przeważnie byli to mężczyźni. W Czechach 37-letni Jozef Drâsal miał 230 cm wzrostu i podobno biegle władał czterema językami. W Laponii żył olbrzym Daniel Cajanuksen, który z upodobaniem podróżował po Europie, zaciągając się między innymi w Polsce na służbę u Augusta II Mocnego. Rosjanin Teodor Machnow miał 238 cm, Fin Cajanus – 221 cm, a jego szkielet znajduje się w Leyden Museum. W 1869 roku odkryto zasuszone ciało olbrzyma o wysokości 316 cm, ale koniec końców okazało się, że było to gipsowe oszustwo. Słynny był olbrzym irlandzki Charles Byrne (230 cm), który zmarł w 1783 roku w wieku 22 lat. John Hunter, anatom i fizjolog, tak bardzo chciał mieć ciało giganta, że zapłacił złodziejom, by ci wykradli zwłoki. Dziś szkielet Byrne’a można oglądać w Hunter Museum. Jeśli chodzi o płeć piękną to znane są dwie olbrzymki: Marianna Wehde i Ella Eving mierzyły około 229 cm. Nasza gigantka z XI wieku o 208 centymetrach mieściła się więc raczej w dolnych granicach normy wzrostu olbrzymów.
Źródło: niezależna.pl; Morfologiczne i radiologiczne badanie szkieletu olbrzymki z wczesnośredniowiecznego cmentarzyska na Ostrowiu Lednickim, „Studia Lednickie”
