Historia piernika staropolskiego. PRZEPIS

Historia piernika staropolskiego

Piernik to tradycyjne polskie ciasto, które ma długą i bogatą historię w kulturze kulinarnej. Piernik staropolski jest szczególnie ważny, ponieważ sięga średniowiecza i jest znany jako jeden z najstarszych rodzajów ciast w Polsce.

Początki piernika można śledzić aż do XIII wieku, kiedy to przywędrował do Polski z krajów orientalnych, głównie za pośrednictwem szlaku handlowego prowadzącego z Bliskiego Wschodu. Pierwsze wzmianki o pierniku pochodzą z dokumentów miejskich z Torunia i Gdańska, gdzie zaczęto go produkować na szeroką skalę. W ciągu kilku wieków piernik zyskał na popularności i stał się jednym z charakterystycznych elementów polskiej kuchni.

Proces wytwarzania piernika był skomplikowany i wymagał wielu składników, w tym miodu, przypraw korzennych, mąki i innych dodatków. Miodowi nadawano szczególne znaczenie, nie tylko ze względu na smak, ale także ze względu na jego właściwości konserwujące, które pozwalały na przechowywanie piernika przez długi czas.

W XV i XVI wieku piernik stał się popularnym produktem eksportowym, szczególnie do krajów bałtyckich i niemieckojęzycznych. Wiele miast polskich słynęło z produkcji wyjątkowego piernika, a najbardziej znane to Toruń, Gdańsk i Kraków.

W ciągu wieków receptury na piernik ulegały zmianom w zależności od regionu i dostępności składników. W różnych okresach historycznych piernik był też często elementem tradycji świątecznych, zwłaszcza podczas Bożego Narodzenia.

Współczesne wersje piernika staropolskiego często próbują odwzorować tradycyjne receptury, starając się zachować autentyczny smak i charakter tego ciasta. Współczesne wydania piernika mogą być ozdobione lukrem, polewą czekoladową lub bakaliami, ale rdzeń smaku nadal nawiązuje do bogatej historii tego wyjątkowego wypieku.

Przepis na piernik staropolski

Składniki

• 500 g miodu naturalnego
• 250 g masła
• 1 kg mąki pszennej
• 3 jajka
• 3 łyżeczki sody oczyszczonej
• 125 ml mleka
• pół łyżeczki soli
• 3-4 łyżki przyprawy do piernika (kupnej lub domowej)

Wyrobienie ciasta

1. Miód i masło podgrzać stopniowo, doprowadzić do wrzenia, wymieszać do całkowitego rozpuszczenia. Wystudzić.
2. Sodę oczyszczoną wymieszać z mlekiem.
3. W misce połączyć mąkę pszenną z solą i z przestudzoną masą miodową. Następnie dodać mleko z sodą. Wymieszać. Na koniec dodać jajka oraz przyprawę do piernika. 
4. Wyrobione ciasto przełożyć do miski kamionkowej lub szklanej i przykryć bawełnianą ściereczką. Odstawić w ciemne i zimne miejsce. 

Uwaga: wyrobione ciasto jest dość luźne. Po leżakowaniu w zimnie tężeje i daje się rozwałkowywać (trzeba tylko lekko podsypywać mąką).

Pieczenie

1. Piec na 5 – 7 dni przed świętami. Ciasto podzielić na 3 równe części. Przygotować blachy i wyłożyć papierem do pieczenia.
2. Każdą z części piernika rozwałkować na grubość około 0,5 cm. Piernik mocno rośnie, praktycznie podwaja swoją objętość. Następnie placek wyłożyć do blaszki i wyrównać. Wstawić do nagrzanego piekarnika.
3. Piec w temperaturze 170ºC (można z termoobiegiem) przez 15 – 20 minut. Wyjąć, wystudzić.
4. Ok. 3-4 dni przed świętami blaty piernikowe przełożyć powidłami śliwkowymi. Przykryć arkuszem papieru i równomiernie obciążyć.
5. Przed świętami piernik polać czekoladą. Swoją świeżość zachowa długo, wystarczy go zawinąć w papier do pieczenia lub lnianą ściereczkę, by nie wysychał.

Przepis na domową przyprawę do piernika

Zamiast kupować przyprawy do piernika zrób własną. Przyprawa bardzo łatwa w wykonaniu wystarczy mieć potrzebne składniki i wymieszać. Swoją świeżość i smak zachowuje długo. 

Składniki

• 25 g cynamonu
• 10 g suszonego, mielonego imbiru
• 5 g mielonych goździków
• 5 g gałki muszkatołowej
• 5 g mielonego kardamonu
• 2 g ziaren kardamonu
• 1 g czarnego pieprzu
• 1 g ziela angielskiego

Wszystkie twarde składniki zmielić w młynku lub zetrzeć w moździerzu. Następnie wszystko ze sobą razem wymieszać i przełożyć do szczelnego pojemniczka np. do słoiczka. 
Idealna domowa przyprawa do piernika lub pierniczków. Aromatyczna przypraw sprawdzi się również jako posypka do kawy. 

Polska tradycja z piernikiem staropolskim

Polska tradycja związana z Piernikiem Staropolskim jest głęboko zakorzeniona w historii kulinarnych zwyczajów tego kraju. Piernik od wieków pełnił ważną rolę w różnych okazjach, a jego receptury oraz sposób podawania ewoluowały wraz z upływem czasu.

Święta Bożego Narodzenia

W okresie Bożego Narodzenia wypiekane są różne odmiany pierników, a ich smak i zapach tworzą niepowtarzalną atmosferę świąteczną. Pierniki są często formowane w kształty gwiazdek, serc czy choinek, co nadaje im świąteczny charakter.

Śluby i Wesela 

W polskich zwyczajach ślubnych i weselnych piernik również odgrywał istotną rolę. Był jednym z elementów słodkiego poczęstunku podczas wesel i innych uroczystości rodzinnych. Często ozdabiano go symbolicznymi wzorami, takimi jak obrączki ślubne czy postacie młodej pary.

Targi Piernikarskie

W niektórych miastach, zwłaszcza tych o długiej tradycji w produkcji piernika, organizowane są specjalne targi piernikarskie. Toruń słynie z tego typu wydarzeń, gdzie lokalni cukiernicy prezentują swoje wyroby, a odwiedzający mogą degustować i zakupić tradycyjne pierniki.

Upominki i Pamiątki

Piernik, zwłaszcza ten o wyjątkowych kształtach czy zdobieniach, stał się także popularnym upominkiem czy pamiątką turystyczną. Osoby odwiedzające Polskę często zabierają ze sobą pierniki jako smaczny i symboliczny prezent.

Warsztaty piernikarskie

W niektórych regionach Polski organizowane są warsztaty piernikarskie, gdzie uczestnicy mogą samodzielnie spróbować wypiekać i dekorować pierniki zgodnie z tradycyjnymi recepturami.

Dzień Piernika

W niektórych miejscowościach obchodzi się specjalny Dzień Piernika, podczas którego odbywają się różnego rodzaju wydarzenia kulturalne, degustacje, konkursy czy pokazy tradycyjnego wypieku.