Chart rosyjski (borzoj), czyli rosyjski chart długowłosy, jest bardzo starą i cenioną rasą. Psy tej rasy od wieków były wyznacznikiem statusu społecznego. Ich wzrost i duże wymagania sprawiły, że mogli je trzymać tylko ludzie z wyższych sfer.
Borzoj (oryginalna nazwa ros. русская псовая борзая) – rasa psa zaliczana do grupy chartów, wyhodowana w Rosji ze skrzyżowania dawnego charta rosyjskiego z chartami krymskimi i górskimi, użytkowana początkowo do polowań, obecnie również jako pies-towarzysz.
Chart rosyjski ma szlachetny wygląd i dużą inteligencję. Jest czuły i spokojny, ale nieufny wobec obcych. Wierny i posłuszny swemu panu. Nie przejawia agresji. Cechuje je spokój, tolerancja wobec dzieci. Chart rosyjski ma specyficzne potrzeby i stosunkowo wysokie wymagania. Potrzebuje dużych przestrzeni. Konieczne jest zapewnienie mu dużej ilości ruchu. Borzoj posiada bardzo silny instynkt myśliwski. Ze względu na ogromną pasję pogoni za zwierzyną jest uciążliwy jako pies towarzyszący i nie nadaje się do tej roli. Należy pamiętać, jakie było pierwotne przeznaczenie charta rosyjskiego. Wykorzystywany był do polowań, ma więc konieczny do tego temperament, zapał, a także pasję łowiecką. Ponadto borzoj jest rasą ekskluzywną i bardzo kosztowną w utrzymaniu. Polecić go można tylko ludziom z cierpliwością i dużym doświadczeniem.
W klasyfikacji FCI rasa ta została zaliczona do grupy X – charty, sekcja chartów długowłosych.
Ojczyzną borzoja jest prawdopodobnie Środkowy Wschód. Przodkami tych psów były sprowadzone ze wschodu psy plemion tatarskich, a ich regularną hodowlę przez rosyjską arystokrację specjalnie do polowań na wilki, lisy, zające i jelenie, datować można prawdopodobnie na początki XIV i XV wieku.
W 1650 roku został spisany pierwszy wzorzec rosyjskiego charta długowłosego. Bardzo ważnym etapem dla rozwoju rasy był okres panowania dynastii Romanowów. W tym czasie powstały psiarnie i organizowane były liczne polowania. Prowadzono przemyślaną pracę hodowlaną. W 1873 roku powstały Cesarskie Towarzystwo Prawidłowego Myślistwa i Związek Hodowców Charta, które miały wpływ na wyrównanie charta rosyjskiego w typie. Dzięki temu psy zaczęły nabierać szlachetnego wyglądu. Dążono, aby osobniki były duże i silne, przy zachowaniu aerodynamicznych kształtów. W wyniku wieloletniej pracy hodowlanej uzyskano bardzo wąską czaszkę – cechę charakterystyczną dla borzojów. Majątek wielkiego księcia Mikołaja, który powstał w 1887 roku, przez wiele lat stanowił ostoję hodowli charta rosyjskiego. Na jej podstawie bazowało wiele hodowli z zachodniej Europy, Ameryki, a także Australii. W II połowie XIX wieku charty rosyjskie trafiły do Wielkiej Brytanii i od tego momentu można mówić o ich właściwej hodowli. Po raz pierwszy borzoj został zaprezentowany na pierwszej wystawie Crufta w 1891 roku.
W czasie rewolucji październikowej zginęły prawie wszystkie borzoje popularne w kręgach arystokracji rosyjskiej. Przetrwały tylko dzięki temu, iż część osobników tej rasy była hodowana w bogatych domach mieszczańskich Europy Zachodniej oraz USA.
Długie, falujące włosie dodaje miękkości dosyć kanciastej sylwetce. Duży, smukły pies. Głowa jest wydłużona. Borzoje budową ciała przypominają greyhoundy, ale są wyższe – to jedna z najwyższych ras psów. Wysokość w kłębie ok. 70 cm, masa ciała ok. 30 kg.
Spotykana barwa umaszczenia może być biała, złota we wszystkich odcieniach, szara, czerwona, czarna z ciemną kufą, jednolita bądź łaciata oraz pręgowana i płaszczowa.
Charty rosyjskie są narażone na schorzenia układu mięśniowo-szkieletowego. Dotyczy to w szczególności młodych osobników w czasie intensywnego wzrostu. Zdarzają się linie hodowlane obarczone chorobami serca. Chart rosyjski wykazuje szczególne predyspozycje do: wad odcinka szyjnego kręgosłupa, nacieczenia trzeciej powieki komórkami plazmatycznymi, retinopatii.
Z uwagi na swoją wielkość borzoj wykazuje szczególne predyspozycje do rozszerzenia i skrętu żołądka. Prawdopodobnie istnieją skłonności rodzinne, jednym z czynników sprzyjających występowaniu tego schorzenia jest głęboka budowa klatki piersiowej.
Średnia długość życia przedstawicieli tej rasy wynosi 13 lat.
Borzoj jest rasą dużą, dlatego odpowiednie żywienie jest szczególnie ważne w okresie intensywnego wzrostu, tj. między 3 a 12 miesiącem życia. W tym czasie wykształcają się długie kości kończyn, a pies uzyskuje rozmiary dorosłego osobnika, wobec czego konieczne są karmy wysokobiałkowe i odpowiednia dawka mieszanki witaminowo-mineralnej.
W żywieniu starszych psów bardzo istotna jest jakość podawanego jedzenia. Należy zwrócić uwagę, aby mięso było dogotowane. Nie można dopuścić do fermentacji jedzenia. Zarówno niedogotowane, jak i fermentujące jedzenie może być przyczyną ostrego rozszerzenia żołądka bądź jego skrętu.
Charty rosyjskie są bardzo powściągliwe w spożywaniu pokarmu. Po jedzeniu należy zapewnić psu 2-godzinny odpoczynek.
Ze względu na długość okrywy włosowej charty rosyjskie wymagają systematycznego czesania. Szczególną uwagę należy zwrócić na włos tworzący frędzle, portki i pióro na ogonie. Prawidłowe szczotkowanie powoduje wydzielanie naturalnych substancji natłuszczających sierść, przez co wygląda zdrowo i jedwabiście. Borzoje dwa razy do roku intensywnie gubią podszerstek.
Oprócz systematycznej i czasochłonnej pielęgnacji niezbędnej do utrzymania wystawowego wyglądu, borzoje wymagają także codziennej aktywności ruchowej, dzięki której utrzymują się w dobrej kondycji. Popularność tej rasy w Polsce jest dość znaczna.