Bioetyczny dylemat. Naukowcy uzyskali ludzki zarodek z komórek macierzystych
Zespołowi naukowemu z Izraelskiego Instytutu Nauki Weizmanna, pod kierunkiem profesora Jacoba Hanny, udało się stworzyć zaawansowane modele ludzkich zarodków, odpowiadające zarodkom w wieku 14 dni. Jak przekonują badacze, do uzyskania modeli ludzkich zarodków nie były potrzebne plemniki, komórki jajowe, ani macica. Naukowcy osiągnęli zakładany efekt bazując wyłącznie na wykorzystaniu ludzkich komórek macierzystych. Odkrycie wywołało ożywioną dyskusję w gronie bioetyków.
- Naukowcy uzyskali złożone modele ludzkich zarodków z komórek macierzystych.
- Modele wykazują identyczne funkcje i wygląd, jak ludzkie zarodki datowane na 14 dni.
- Wydzielają hormony, które dają dodatni wynik testu ciążowego.
- Mają łożysko, woreczek żółtkowy, kosmówkę i pozostałe tkanki typowe dla dwutygodniowego ludzkiego zarodka.
- Badacze przekonują, że ich odkrycie ma pomóc ma to w zapobieganiu wadom rozwojowym czy poronieniom, leczeniu niepłodności czy testowaniu wpływu leków na przebieg ciąży oraz pozyskiwaniu tkanek do przeszczepu. Cała sprawa wywołuje jednak sporo kontrowersji, zwłaszcza od strony bioetycznej.
Uzyskane w ramach eksperymentu genetycznego modele zarodków nie tylko wizualnie przypominały ludzkie zarodki w wieku 14 dni, ale także wydzielały hormony, które wywoływały pozytywny wynik testu ciążowego. Obejmowały one struktury takie jak łożysko, woreczek żółtkowy, kosmówkę oraz inne typowe dla dwutygodniowego zarodka tkanki.
Bioetyczny dylemat
Naukowcy przekonują, że ich osiągnięcie ma ogromne znaczenie, ponieważ pozwala „w etycznie akceptowalny sposób zbadać i zrozumieć najwcześniejsze etapy rozwoju ludzkiego życia”. Jest to ważne w kontekście prewencji wad rozwojowych, poronień, leczenia niepłodności, testowania wpływu leków na ciążę oraz pozyskiwania tkanek do przeszczepów. Należy jednak podkreślić, że wszelkiego rodzaju eksperymenty medyczne na ludzkich zarodkach od lat spotykają się z krytyką ze strony bioetyków.
Zapłodnienie bez plemnika i komórki jajowej?
Z pewnością najwięcej kontrowersji wywołuje sam proces tworzenia tych zarodków, opisany w czasopiśmie Nature. Naukowcy do uzyskania modeli ludzkich zarodków nie potrzebowali ani komórek jajowych, ani plemników, ani macicy. Zamiast tego skupili się na skłonieniu ludzkich komórek macierzystych do samoorganizacji w strukturę przypominającą zarodek. Wcześniej tego rodzaju badania były przeprowadzane na myszach z podobną skutecznością.
W badaniach wykorzystano zarówno ludzkie pluripotencjalne komórki macierzyste, które mają zdolność do tworzenia tkanek i narządów, jak i dorosłe komórki skóry, które zostały cofnięte do stanu sprzed zróżnicowania. Jednak komórki pluripotencjalne same w sobie nie mogą przekształcić się we wszystkie rodzaje komórek zarodka. Dlatego naukowcy przeprogramowali je, używając metody opracowanej wcześniej przez zespół profesora Hanny, aby cofnąć je do jeszcze wcześniejszego etapu rozwoju, w którym mogą przekształcić się w różne rodzaje komórek.
Jak daleko posunęli się naukowcy?
Te uzyskane komórki zostały podzielone na trzy grupy. W jednej z grup komórki pozostawiono bez dalszej ingerencji. W dwóch pozostałych grupach użyto odpowiednich substancji chemicznych, które aktywowały określone geny, powodując zróżnicowanie komórek w tkanki łożyska, woreczka żółtkowego lub kosmówki.
Podczas eksperymentów komórki zaczęły tworzyć grudki. Około jedna setna tych komórek przeszła samoorganizację, tworząc kompleksowe struktury przypominające zarodek. Te struktury rozwijały się poza macicą przez okres 8 dni, osiągając etap odpowiadający dwutygodniowemu zarodkowi ludzkiemu.
Podsumowanie:
Naukowcy stworzyli modele ludzkich zarodków z komórek macierzystych. Warto dodać, że wcześniej podobne modele zarodków były tworzone przez naukowców z Uniwersytetu w Cambridge oraz California Institute of Technology (Caltech), jednak były one znacznie mniej skomplikowane i nie zawierały wielu niezbędnych komórek ani charakterystycznych dla zarodka struktur.
Źródło: Niezalezna.pl, PAP, nature.com
