Atopowe zapalenie skóry - to musisz wiedzieć

Atopowe zapalenie skóry - przyczyny

Przyczyny atopowego zapalenia skóry nie zostały do końca poznane. Atopowe zapalenie skóry jest chorobą bardzo złożoną i dziedziczną - odsetek chorych z obciążonym wywiadem rodzinnym wynosi nawet 70%. Dotychczas nie stwierdzono charakterystycznego genu, który odpowiedzialny jest za to schorzenie, natomiast u chorych występuje ten sam gen. 

Do przyczyn zaliczyć należy:

• skłonności dziedziczne (geny);
• przetworzona żywność;
• wzrost zanieczyszczenia środowiska;
• tendencje do nadmiernego odtłuszczania i wyjaławiania naskórka przez środki myjące;
• środki piorące;
• częste oraz długie kąpiele z dodatkiem środków chemicznych;
• alergeny pokarmowe;
• stres;
• zaburzenia w budowie oraz funkcjonowaniu skóry;
• drobnoustroje chorobotwórcze na skórze.

Atopowe zapalenie skóry - objawy

Objawy atopowego zapalenia skóry to głównie uporczywy świąd, który utrudnia funkcjonowanie choremu. Skóra, notorycznie podrażniana i drapana robi się bardzo sucha. Na ciele, a zwłaszcza w miejscach charakterystycznych dla AZS pojawiają się czerwone plamy i grudki przypominające liszaj. Na skórze pojawiają się przeczosy, które powstają na skutek drapania. W rezultacie skóra chorego staje się przezroczysta i sucha.

W jakich miejscach najczęściej występują zmiany ASZ? Pojawiające się na skórze czerwone grudki, które mają tendencję do mnożenia się i rozlewania w okolicach łokci, kolan, szyi, karku, stóp dłoni, twarzy. 

Piekące, swędzące wykwity na skórze to objawy AZS. Zmiany na skórze mogą pojawiać się nawet 48 godzin po kontakcie z źródłem alergenu. Chorobę cechuje nasilona suchość skóry.

Objawy atopowego zapalenia skóry w pigułce:

• świąd;
• podrażniona skóra;
• czerwone plamki;
• suchość skóry;
• przeczosy;
• grudki, które przypominają liszaj;
• swędzące wykwity.

Jak często występuje atopowe zapalenie skóry?

Atopowe zapalenie skóry to choroba spotykana głównie u małych dzieci. W 85% przypadków pojawia się jeszcze przed ukończeniem 5. roku życia. Choruje od 5 do 20 proc. dzieci i jedynie 1 – 3 proc. dorosłych.

Atopowe zapalenie skóry prawie dwukrotnie częściej występuje wśród dzieci, u których oboje rodziców choruje na alergię. Nieco częściej chorują kobiety oraz osoby, zamieszkujące tereny miejskie.

Atopowe zapalenie skóry – czynniki nasilające chorobę

Do czynników mogących nasilać atopowe zapalenie skóry należą: 

• alergeny;
• uszkodzenie bariery naskórkowej;
• stres;
• zanieczyszczenie środowiska;
• czynniki klimatyczne;
• gospodarka hormonalna;
• mycie skóry zwykłym mydłem;
• zmiany wilgotności i temperatury powietrza;
• zakażenia skóry;
• palenie papierosów.

Atopowe zapalenie skóry u dzieci i niemowląt najczęściej związane jest z alergią na białka mleka krowiego oraz jaja kurzego, natomiast wśród dzieci starszych, młodzieży oraz dorosłych z uczuleniem na alergeny zwierzęce i powietrznopochodne.  

Atopowego zapalenia skóry - diagnostyka

Diagnostyka atopowego zapalenia skóry nie ma specyficznych testów. Diagnoza opierana jest na wywiadzie chorobowym oraz badaniu fizykalnym. Nasilenie zmian skórnych następuje najczęściej pod wpływem określonych alergenów, dlatego wykonuje się specyficzne testy alergiczne, w celu późniejszej eliminacji alergenu z otoczenia.

Rozpoznanie atopowego zapalenia skóry opierane jest na stwierdzeniu 3 z 4 następujących kryteriów dużych, do których należą: 

• świąd skóry, 
• zmiany skórne o typowym wyglądzie dla wieku oraz umiejscowieniu, 
• przewlekły bądź nawrotowy przebieg choroby,
• atopia u chorego bądź w rodzinie. 
• Ponadto u chorych możemy zaobserwować kryteria mniejsze, takie jak dodatni wywiad atopowy osobniczy i / lub rodzinny, wczesny początek pojawiania zmian, podwyższone stężenie IgE, dodatnie punktowe testy skórne z alergenami czy suchość skóry.

Atopowe zapalenie skóry - leczenie

Choroba ma przebieg przewlekły. Naprzemiennie występują okresy pogorszenia i poprawy kondycji skóry. AZS nie da się wyleczyć, natomiast objawy można kontrolować za pomocą różnych środków i leków. Czasami przez wiele lat choroba jest w remisji. Wybór odpowiedniej metody leczenia powinno być zależne od wieku pacjenta, charakteru oraz rozległości zmian skórnych.

Co pomaga w atopowym zapaleniu skóry? Oprócz leczenia miejscowego oraz ogólnego bardzo ważna jest także odpowiednia pielęgnacja skóry. Warto stosować środki nawilżające skórę, tak jak emolienty, kremy i maści steroidowe

Atopowe zapalenie skóry - sposoby na złagodzenie swędzenia

Pamiętaj, że:

1. doustne leki przeciwhistaminowe pomagają zmniejszyć świąd;
2. mokre okłady wspomagają nawilżenie skóry, zmniejszają świąd i podrażnienie;
3. emolienty tworzą barierę ochronną na powierzchni skóry.

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie AZS? Atopowe zapalenie skóry zazwyczaj ustępuje z wiekiem u 40% dzieci. Wśród pozostałych chorych pojawiają się nawroty w wieku dorosłym. Przyczyną AZS jest wrodzone nieprawidłowe działanie skóry, dlatego choroba trwa wiele lat, a niekiedy całe życie. Jednakże zdarzają się długie okresy remisji, bez typowych dolegliwości.