Weterani w drodze do Ankony
Weterani II wojny światowej, w tym ostatni żyjący żołnierze gen. Władysława Andersa, wyruszyli w środę do Włoch na obchody 75-lecia zdobycia Loreto i Ankony. To jedno z największych zwycięstw polskiego oręża – podkreślił szef Urzędu ds. Kombatantów Jan Józef Kasprzyk.
Bitwa o Loreto i bitwa o Ankonę były samodzielnymi zwycięstwami 2 Korpusu Polskiego. To wiktoria, która jest porównywalna ze zdobyciem Monte Cassino, dlatego że zdobycie Ankony – operacja dowodzona przez gen. Władysława Andersa – umożliwiła wojskom alianckim zajęcie bardzo ważnego portu na północy Włoch. Port ten był niezbędny do prowadzenia dalszej walki z Niemcami o wyzwolenie całego półwyspu Apenińskiego; w konsekwencji jego zdobycie przez Polaków przyczyniło się do upadku III Rzeszy Niemieckiej. Było to jedno z największych zwycięstw polskiego oręża.
– powiedział Jan Józef Kasprzyk, szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, który zorganizował dla weteranów dwudniową podróż patriotyczną do Włoch.
Operacja polskich sił zbrojnych, która doprowadziła do zdobycia Ankony rozpoczęła się jeszcze w czerwcu 1944 r.
Po miesięcznym odpoczynku po zdobyciu Monte Cassino i niemieckiej linii Gustawa 2. Korpus Polski został skierowany nad Adriatyk i prowadził ofensywę w kierunku północnym. I jednymi z najważniejszych wydarzeń tej kampanii była najpierw bitwa pod Loreto, która trwała od 1 do 8 lipca 1944 roku, a następnie wyzwolenie Ankony, które nastąpiło 18 lipca 1944 roku – po zaciętej walce trwającej dwa dni. Tego dnia, o godz. 14.30, przez bramę św. Stefana do Ankony wkroczył Pułk Ułanów Karpackich – jednostka sformowana na Bliskim Wschodzie, którą dowodził płk. Stanisław Wyskota-Zakrzewski.
– powiedział Kasprzyk, zapowiadając przy tym, że w uroczystościach weźmie udział rodzina polskiego dowódcy, która przechowuje cenny zabytkowy proporzec Pułku Ułanów Karpackich – banderę wojenną pochodzącą ze statku Batory.
W delegacji, która wyruszyła do Ankony nad Morzem Adriatyckim, uczestniczą weterani Polskiego Państwa Podziemnego m.in. z Armii Krajowej, a także ostatni żyjący żołnierze 2 Korpusu Polskiego. W upamiętnieniu walk sprzed 75 lat weźmie udział np. 96-letni ppłk Marian Tomaszewski, który służył w 6 Pułku Pancernym Dzieci Lwowskich i walczył o Monte Cassino, Piedimonte San Germano, Ankonę i Bolonię. Na pokładzie samolotu do Ankony jest również 97-letni ppłk Otton Hulacki, który przed wojną we Lwowie był instruktorem Orląt Związku Strzeleckiego, a w czasie wojny trafił w głąb Związku Sowieckiego. Po ewakuacji z ZSRR, w 1944 r. Hulacki został przeniesiony do dowództwa 2 Brygady Pancernej 2 Korpusu Polskiego, w składzie której również walczył w całej kampanii włoskiej, m.in. o Monte Cassino, Ankonę i Bolonię. Po zakończeniu wojny, podobnie jak ppłk Marian Tomaszewski, pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Na uroczystościach obecni będą także członkowie Rady ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych przy szefie urzędu, w tym sędzia Bogusław Nizieński – weteran AK i Narodowej Organizacji Wojskowej; w latach 1999-2004 Rzecznik Interesu Publicznego, kawaler Orderu Orła Białego, a także przedstawiciele władz państwowych, m.in. córka gen. Andersa - Anna Maria Anders – przyszła ambasador we Włoszech.
Główne obchody 75. rocznicy wyzwolenia Ankony odbędą się w czwartek przy dawnej bramie tego miasta – Porta Santo Stefano, a następnie przy pomniku ku czci włoskiego ruchu oporu oraz przy pomniku Bohaterów Portu i Stoczni (inaugurowanym w 2017 r. monumencie znajdującym się w starym porcie - Porto Antico). W uroczystościach tych, poza polską delegacją, wezmą udział przedstawiciele włoskich władz, którzy mają otrzymać polskie odznaczenia państwowe – medale Pro Patria za opiekę nad polskimi miejscami pamięci. Z kolei mieszkańcy włoskiego Filottrano przekażą polskim weteranom świadectwa wdzięczności.
W środę uroczystość zaplanowano na polskiej nekropolii wojennej w Loreto, gdzie pochowano ponad tysiąc podkomendnych gen. Władysława Andersa. Położona jest ona na wzgórzu bazyliki loretańskiej - Papieskiego Sanktuarium Santa Casa z Loreto, gdzie można obejrzeć przywieziony przez krzyżowców z Nazaretu Święty Domek, w którym – według chrześcijańskiej tradycji – mieszkała Maria, matka Jezusa Chrystusa, a w dzieciństwie on sam. Obecnie to miejsce kultu maryjnego, które jest celem wielu pielgrzymek z całego świata. Polski cmentarz, na którym weterani oddadzą hołd poległym kolegom, jest pod stałą opieką sióstr nazaretanek z bazyliki oraz urzędu miasta w Loreto.
Źródło: pap.pl
