Taka była Europa po I wojnie światowej
W czeskiej Pradze można oglądać plenerową wystawę poświęconą odradzaniu się Europy po I wojnie światowej. Ekspozycja, przygotowana przez Europejską Sieć Pamięć i Solidarność we współpracy z historykami z kilkunastu krajów, stanowi próbę syntezy burzliwych początków dwudziestolecia międzywojennego, ze szczególnym uwzględnieniem historii Europy Środkowo-Wschodniej. Ponad 200 materiałów archiwalnych – fotografii, dokumentów i filmów – oraz indywidualne wspomnienia z tamtego okresu złożą się na opowieść o nowym początku regionu. Wystawa pokaże zarówno niespotykaną skalę przemian politycznych jakie zaszły w latach 1918-23 w Europie, jak również ich wpływ na aktualne relacje międzynarodowe oraz współczesną politykę pamięci w różnych krajach.
Pierwsza wojna światowa całkowicie odmieniła oblicze Europy. Rozpad czterech mocarstw i pojawienie się kilkunastu nowych państw, przesunięcia dotychczasowych i utworzenie nowych granic, lokalne konflikty zbrojne, ścieranie się ruchów społecznych, szukanie nowych rozwiązań mających zapewnić utrzymanie pokoju – w wielu miejscach procesy te zakończyły się dopiero w okolicach roku 1923. Tak na gruzach dawnego ładu powstawała Nowa Europa.
Wystawa przywołuje ważne wydarzenia sprzed 100 lat, uzmysławiając nam, dlaczego są one istotne dla zrozumienia nie tylko II wojny światowej, ale także współczesnej Europy Środkowo-Wschodniej.
– tłumaczy prof. Barbara Kirshenblatt-Gimblett, jedna z konsultantek scenariusza wystawy.
Prof. Jan Rydel, koordynator strony polskiej w ENRS, dodaje;
Chcemy pokazać, że konsekwencje niektórych zjawisk sprzed 100 lat odczuwamy do dziś. Poprzez zestawienie różnych interpretacji procesów, które rozegrały się w naszym regionie po Wielkiej Wojnie, możemy zaprezentować także odmienne wrażliwości poszczególnych narodów i różnorodność obrazów tego konfliktu utrwalonych w zbiorowej pamięci.
Wystawa ma formę biało-srebrnego pawilonu w kształcie sześcianu, wyróżniającego się oryginalną konstrukcją. Wykorzystane są dźwięki i filmy z epoki. Teksty i materiały wizualne znajdują się zarówno wewnątrz pawilonu, jak i na jego zewnętrznych ścianach.
Wystawa opowiada historię tworzenia się nowego ładu politycznego. Poprzez użycie dwóch kontrastujących ze sobą materiałów – sztywnej stali i jasnego, lekkiego materiału – chcemy pokazać zderzenie tego, co stare z tym, co nowe.
– tłumaczy Andrzej Jaworski ze studia JAZ Architekci odpowiedzialnego za projekt ekspozycji.
Wystawę otworzy 15 października wicepremier Piotr Gliński. Wieczorem odbędzie się debata „Po Wielkiej Wojnie: pamięć Europy 1918-23”. O próbie syntezy pamięci narodowych i poszukiwaniach wspólnej ponadnarodowej narracji i trudnych narodzinach Nowej Europy dyskutować będą: prof. Attila Pok (Węgry), prof. Jan Rydel (Polska) oraz dr Oldřich Tůma (Czechy). Debatę poprowadzi dyrektor Biblioteki Vaclava Havla Michael Žantovský.
Głównym partnerem prezentacji wystawy w Czechach jest Instytut Polski w Pradze. Projekt finansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2021.Organizator: Europejska Sieć Pamięć i Solidarność, www.enrs.eu
Europejska Sieć Pamięć i Solidarność jest międzynarodowym przedsięwzięciem, które ma na celu badanie, dokumentowanie oraz upowszechnianie wiedzy na temat historii Europy XX wieku i sposobów jej upamiętniania ze szczególnym uwzględnieniem okresu dyktatur, wojen i społecznego sprzeciwu wobec zniewolenia. Członkami Sieci są: Niemcy, Polska, Słowacja, Węgry i Rumunia, a w jej gremiach doradczych zasiadają ponadto przedstawiciele Austrii, Czech i Łotwy.
Źródło: mkidn.gov.pl
