Sprawdź gdzie kupisz Gazetę Polską oraz Gazetę Polską Codziennie Lista miejsc »

Świadek Historii – kapitan Armii Krajowej Maria Mirecka-Loryś

Prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarek wręczył w Rzeszowie Nagrody Honorowe Świadek Historii. W tegorocznej edycji laureatami zostali: ks. biskup Edward Frankowski, Ewa Kuberna, Maciej Małozięć, Maria Mirecka-Loryś, mjr Franciszek Sagan i Bogusława Wąs. Nagroda ta jest przyznawana osobom szczególnie zasłużonym dla upamiętniania historii Narodu Polskiego w regionie oraz osobom wspierającym pion edukacyjny IPN w realizacji ustawowej działalności w obszarach edukacyjnym, naukowym i wydawniczym.

Prezes IPN Jarosław Szarek i kpt. Maria Mirecka-Loryś
Prezes IPN Jarosław Szarek i kpt. Maria Mirecka-Loryś
ipn.gov.pl

Maria Mirecka-Loryś, która była też gościem specjalnym Festiwalu Filmowego Niepokorni Niezłomni Wyklęci, od początku okupacji była w konspiracji, wiosną 1940 roku została komendantką Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet, działała także jako kurierka pod pseudonimem „Marta” i „Mucha”. Jej historia mogłaby śmiało stanowić podstawę scenariusza filmu sensacyjnego. Wielokrotnie ryzykowała życiem, przewoziła ludzi, wraz z innymi pomagała Żydom, którzy byli przetrzymywani przez Niemców w okolicach Niska. 

W 1945 roku została aresztowana przez niżańskie UB, wyszła dzięki amnestii, ale wiedziała, że  wkrótce znów zostanie zatrzymana, zmuszona więc była wyjechać z kraju. Przez wiele lat działała w organizacjach polonijnych w Stanach Zjednoczonych. Kpt. Maria Mirecka-Loryś otrzymała również na IX Festiwalu Filmowym NNW nagrodę Drzwi do Wolności. Powiedziała wtedy:

Tak mi błogo, że pamiętacie o mnie. Jeszcze Polska nie zginęła, kiedy my żyjemy. Wierzyliśmy, że Polska się odrodzi. Dzisiaj myśle o moich koleżankach, Lwowiankach, które szły na rozstrzelanie, pytane czy nie żal im tracić tak młodego życia, odpowiedziały: Czy może być piękniejsza śmierć niż śmierć za Ojczyznę?

Bóg zapłać za to wyróżnienie.

 

Pani Maria ma 102 lata, ale wiek nie przeszkadza jej odwiedzać Polaków na Kresach. Rok temu przejechała samochodem kilka tysięcy kilometrów, żeby złożyć kwiaty w wielu miejscach pamięci na Ukrainie. Jest autorką książek „Odszukane w pamięci. Zapiski o rodzinie, pracy, przyjaźni”, a także „Przede wszystkim Polska. Zapiski amerykańskie z lat 1952–2010”. Na temat jej życia i działalności powstały dwa filmy dokumentalne „Szkic do życiorysu” i „Nie tylko pamięć pozostała” autorstwa Ewy Szakalickiej. 

Nagrodą Świadek Historii uhonorowano także księdza biskupa Edwarda Frankowskiego, który w latach 80. XX wieku bronił praw ludzi pracy, organizował pomoc dla działaczy opozycji. 



Od początku daliśmy tej Solidarności w Stalowej Woli warunki możliwie jak najlepsze, na jakie stać nas było przy parafii. To był taki azyl dla nich, oni tam się spotykali, nie tylko miejscowi, ale przyjeżdżali z innych regionów, to była taka ambasada, gdzie mieli możliwość nie tylko zjeść, przespać się, ale też porozmawiać ze sobą.

 

Wyróżnienie odebrali również: Ewa Kuberna – działaczka Solidarności, internowana za swoją działalność w Ośrodku Odosobnienia w Nisku, a następnie w Gołdapi; mjr Franciszek Sagan żołnierz Armii Krajowej, który poświęcił jej jedną trzecią swojego życia; Bogusława Wąs – autorka artykułów dotyczących legionisty, który zginął w Dachau i badań o losach AK-owców; a także Maciej Małozięć, zaangażowany w działalność na rzecz środowiska weteranów Armii Krajowej. 

\"\"

 



Źródło: ipn.gov.pl, festiwalnnw.pl

#Świadek Historii #IPN #Festiwal Filmowy NNW #Maria Mirecka-Loryś

Magdalena Łysiak