Prof. Szwagrzyk czeka na możliwość poszukiwań na Ukrainie
IPN w każdej chwili jest gotowy do poszukiwań na Ukrainie polskich ofiar z lat II wojny światowej – zapewnia wiceprezes IPN Krzysztof Szwagrzyk. Polska strona, po niedawnej zapowiedzi prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego, czeka na zniesienie moratorium w tej sprawie.
IPN w każdej chwili jest gotowy, praktycznie z dnia na dzień, wysłać ekipę, która na Ukrainie mogłaby poprowadzić poszukiwania polskich ofiar, także ekshumację ich szczątków, a następnie godne upamiętnienie.
– powiedział Szwagrzyk, który w Instytucie kieruje Biurem Poszukiwań i Identyfikacji.
Specjaliści IPN od wielu lat w Polsce, a od ponad dwóch lat także poza granicami kraju m.in. na Litwie i na Białorusi, poszukują tajnych miejsc pochówków ofiar zbrodni totalitarnych reżimów - nie tylko sowieckiego, ale także niemieckiego nazizmu. W tym samym celu IPN miał udać się w 2017 r. na Ukrainę, jednak na przeszkodzie stanął zakaz, który władze tego kraju wydały po demontażu pomnika UPA w Hruszowicach na Podkarpaciu.
Dialog polsko-ukraiński - jak ocenił wiceprezes IPN - będzie miał szanse na pełne powodzenie tylko wówczas, gdy zostanie zniesione moratorium na prace polskiego IPN na Ukrainie - zgodnie z niedawną zapowiedzią prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego. "Oczekujemy, że zakaz ten zostanie zniesiony i będziemy mogli rozpocząć prace, tak jak obecnie bez przeszkód podobne prace w Polsce może realizować strona ukraińska" - podkreślił Szwagrzyk.
Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami IPN zamierza przeprowadzić poszukiwania związane nie tylko - jak często błędnie się uważa - ze zbrodnią wołyńsko-galicyjską, ale także z wojną obronną Polski we wrześniu 1939 r. (w obronie II RP ginęli również Ukraińcy, którzy służyli w Wojsku Polskim). Plany IPN dotyczą takich miejsc jak np. Ostrówki (dot. ofiar zbrodni wołyńskiej), ale również miejscowości Tynne (dot. żołnierzy Korpusu Ochrony Pogranicza, którzy zginęli w walce z Sowietami po 17 września 1939 r.) i dzielnicy Hołosko we Lwowie (dot. żołnierzy, którzy we wrześniu 1939 r. zginęli broniąc miasta przed Wehrmachtem).
Zniesienie moratorium zapowiedział prezydent Ukrainy podczas wizyty w Polsce w związku z 80-leciem wybuchu II wojny światowej, po rozmowie z prezydentem Andrzejem Dudą.
Gotów jestem do odblokowania pozwoleń na prace poszukiwawcze na Ukrainie, a strona polska uporządkuje ukraińskie miejsca pamięci w Polsce.
– oświadczył. Podczas rozmowy obu prezydentów ustalono też, że odnowiona zostanie polsko-ukraińska grupa robocza, która zajmie się m.in. trudnymi kwestiami przeszłości.
Polityka historyczna, w tym kwestia poszukiwań polskich ofiar m.in. z lat II wojny światowej, stała się przedmiotem sporu między Warszawą i Kijowem od wiosny 2017 r., gdy strona ukraińska wydała moratorium dla polskiego IPN na poszukiwania i ekshumacje szczątków polskich ofiar wojen i konfliktów na terytorium Ukrainy. Zakaz ten wydano po demontażu w Hruszowicach na Podkarpaciu pomnika Ukraińskiej Powstańczej Armii, do którego doszło w kwietniu 2017 r.
Źródło: pap.pl
