Pióropusz księcia Poniatowskiego
Pierwszy raz Bibliotekę Narodową otwarto dla narodu 8 lipca 1747 r. – był to dar biskupów Załuskich. Jej zbiory zagarnęła caryca Katarzyna po Insurekcji Kościuszkowskiej. Po odzyskaniu niepodległości Polacy odbudowali Bibliotekę od podstaw. W 1939 r. Niemcy zamknęli cały księgozbiór w magazynach, a po upadku Powstania Warszawskiego niemiecki oddział specjalnie podpalił bezcenne woluminy. Znów Polska straciła ogromne dziedzictwo pokoleń. Dyrektor Biblioteki Narodowej dr Tomasz Makowski opowiada o ponownym odrodzeniu się Biblioteki ze zgliszczy i o jej najcenniejszych zbiorach.
Trzecie otwarcie Biblioteki Narodowej nastąpiło w 1945 r.?
Mam nadzieję, że to było ostatnie jej otwarcie. I że polska Biblioteka Narodowa będzie trwała już zawsze. Dziś mamy znów wspaniałe zbiory – prawie 10 mln obiektów, jesteśmy też jedną z najnowocześniejszych bibliotek na świecie. Prowadzimy wielkie projekty – trwa przebudowa czytelń, masowa digitalizacja zbiorów, skanujemy ok. 2000 książek dziennie. Po drugiej wojnie światowej, po ogromnych stratach, jakie wówczas ponieśliśmy, darzymy wielkim szacunkiem wszystko to, co zostało. Nasz instytut konserwacji jest jednym z najlepszych na świecie. Udało nam się odkwasić wszystkie książki XIX i XX-wieczne, przynajmniej jeden egzemplarz każdego tytułu.
Nie wszyscy wiedzą, że książki z tego okresu muszą zostać odkwaszone. Dlaczego należy to zrobić?
Od lat 30. XIX wieku aż do lat 90. XX wieku papier był produkowany tanio, co pozwoliło na masowy rozwój wydawnictw. Kosztem jest zapisana w papierze autodestrukcja wynikająca ze składu chemicznego papieru z owego czasu. Każda książka czy czasopismo z tamtych czasów, prędzej czy później się rozsypią. W Polsce przetrwają tylko dwie biblioteki – Narodowa i Jagiellońska. Bo tylko one masowo odkwaszają książki.
Jakie są najcenniejsze zbiory Biblioteki Narodowej?
Myślę, że dla każdego będzie ważne coś innego. Na pewno dla naszego państwa ma ogromne znaczenie „Rocznik świętokrzyski” z łacińskimi zdaniami zapisanymi jedno pod drugim „Dąbrówka przybyła do Mieszka, Mieszko został ochrzczony”, od których zaczyna się chrześcijaństwo na ziemiach polskich. Jest w BN jedyny zachowany rękopis Kochanowskiego, jest archiwum Herberta (zresztą dzięki specjalnym środkom uruchomionym na ten cel przez premiera Jarosława Kaczyńskiego) z Przesłaniem Pana Cogito „Bądź wierny, idź”, jest największy zbiór na świecie rękopisów Szopena – to są rzeczy które budują naszą wyobraźnię. Dla jednych osób ważne będą rękopisy „Quo vadis”, najpopularniejsza polska powieść w historii literatury czy „Rękopis znaleziony w Saragossie”, dla innych dokumenty z kancelarii Zygmunta Starego lub listy Erazma z Rotterdamu czy Henryka VIII. Biblioteka Narodowa to nie tylko rękopisy i książki – to także miejsce gromadzenia pamięci o wszystkim tym, co najgodniejsze w polskiej przeszłości. Stąd przechowujemy m.in. pukiel włosów Tadeusza Kościuszki, pióropusz z czako ks. Poniatowskiego, kożuch Marka Hłaski czy niemal komplet rysunków Norwida.
W aktualnym tygodniku GP polecamy obszerny wywiad z dr. Makowskim
Źródło: niezalezna.pl
