W tym roku obchodzimy 700-lecie śmierci Dantego Alighieri. Przy tej okazji pewne holenderskie wydawnictwo postanowiło wydać nowe tłumaczenie jego największego dzieła "Boskiej komedii". Szybko okazało się, że w tej wersji nie przeczytamy o Mahomecie w piekle. Powód? Wydawnictwo postanowiło ocenzurować poetę, by "nie ranić" wyznawców islamu. Żeby było jeszcze ciekawiej, w piekle pozostawiło grzesznych papieży, homoseksualistów, a nawet samego Judasza.
Holenderska tłumaczka Dantego Lies Lavrijsen postanowiła wykreślić fragmenty dotyczące Mahometa - siewcy niezgody - z największego dzieła włoskiego poety. Usunięto z niego nawet samo imię proroka islamu. Przypomnijmy: u Dantego Mahomet znajduje się ósmym kręgu piekła, ponieważ był “siewcą niezgody”, tworząc nową, zagrażającą chrześcijaństwu religię.
Powód wydaje się prozaiczny. "Wiedzieliśmy, że jeśli zostawimy ten fragment, to niepotrzebnie urazimy wiele osób" - wyjaśniła Lavrijsen.
Jak dodała w wywiadzie radiowym, "decyzja została podjęta w pełnym napięcia okresie, kiedy nauczyciel Samuel Paty umarł we Francji".
Głos w tej bulwersującej sprawie zabrała również właścicielka i szefowa wydawnictwa Blossom Books Myrthe Spiteri, która... pochwaliła swoją tłumaczkę, zachwycając się jej starannością i dbałością o szczegóły.
Usunięcie proroka Mahometa w żaden sposób nie jest tego zaprzeczeniem, natomiast zapewni, że opowieść nie będzie niepotrzebnie wroga wobec czytelników, którzy stanowią tak dużą część społeczeństwa holenderskiego i flamandzkiego. Kluczowe dla decyzji było to, że ten fragment nie jest konieczny do zrozumienia tekstu
- stwierdziła.
Co z pozostawieniem w piekle homoseksualistów?
"U Dantego Mahomet cierpi okropny, poniżający los, tylko dlatego że był twórcą islamu. Złodzieje i mordercy w piekle Dantego popełnili rzeczywiste błędy, ale stworzenie nowej religii nie może być karygodne. Dante umieszcza też w piekle homoseksualistów, ale dlatego, że tak uważało wówczas chrześcijaństwo. I Dante pisze o nich z wielkim szacunkiem".
Wydawnictwo Blossom Books specjalizuje się w książkach dla osób w wieku 15-25 lat.
Odczuwamy społeczną odpowiedzialność i chcemy (także) publikować książki, które spowodują, że młodzi ludzie będą myśleć i wyrabiać sobie poglądy. Nie uciekamy od najważniejszych tematów i widzimy swoje zadanie jako uczestniczenie w debacie społecznej. Książki mogą pomóc ci zrozumieć, kim jesteś i za czym się opowiadasz, a my chcemy pomóc młodym ludziom rozwijać otwarty umysł, własne poglądy i własną tożsamość
- czytamy w opisie wydawnictwa.
Pieśń XXVIII "Piekła" Dantego:
Z dziurawej kadzi mniej wina wyciecze,
Ile krwi ciekło z rozciętego ducha,
Od samej brody aż poniżej brzucha;
Z kolan drgające zwisały jelita;
Widziałem serce, część wnętrza okryta
Raziła oczy czerwonością nagą.
Podczas gdym jego oglądał z uwagą,
Spojrzał, rękoma pierś rozdarł i rzecze:
«Patrz, ja, Mahomed, jak siebie kaleczę!
Przede mną Ali cały we łzach kroczy,
Twarz mu po czaszkę jedna rana broczy;
Szatan tu stoi i z naszej gromady
Każdego bierze na ostrze swej szpady;
Gdy kończym obrót swej bolesnej drogi,
Tu choć najszersza zamyka się rana
W chwili, gdy stajem przed mieczem szatana.
Lecz ty, kto jesteś, co stoisz bez trwogi?
Może niedługo skoczysz z tej wyżyny,
Gdzie ciebie strącą twoje własne winy?»
— «On nieumarły, nie lżyj go bezkarnie!
On nie na męki wstąpił w wasze progi,
Lecz aby wszystkie tu poznał męczarnie:
Zmarły żywego, po nowej mu drodze,
Przez całe piekło z wyższej woli wodzę».
Mistrz rzekł i dodał: «Prawdzie nie skłamałem».
A na dnie jamy wszyscy potępieńce
Stanęli, patrzą na mnie gronem całem,
Zapominając z podziwu o męce.
— «Jak ujrzysz słońce, powiedz Dulcynowi
Jeśli tu prędko zstąpić nieochoczy,
Niech skupi żywność, śniegiem się otoczy;
Bo jak ci mówię, bez śniegu i głodu,
Nowarczyk w górach niełatwo go złowi».
Tak z podniesioną stopą do pochodu,
Duch Mahometa mówił, potem nogę
Na dłuż prostując poszedł w swoją drogę.
tłum. Julian Korsak