Losy policjantów w czasie II wojny światowej
Muzeum II Wojny Światowej przygotowało wirtualną wystawę poświęcona losom funkcjonariuszy Policji Państwowej II Rzeczypospolitej w okresie II wojny światowej. Na wystawie ukazane zostały okoliczności powstania policji w odrodzonej Polsce, udział policjantów w wojnie 1939 r., sytuacja policjantów po klęsce Rzeczpospolitej oraz losy funkcjonariuszy w niewoli sowieckiej i pod okupacją niemiecką.
Klęska poniesiona w obliczu najazdu dwóch agresorów na Polskę skutkowała unicestwieniem struktur przedwojennej policji. Spośród około 30 tys. funkcjonariuszy: 2,5–3 tys. zostało zamordowanych lub poległo, 12 tys. dostało się do niewoli sowieckiej, 2,5–3 tys. ewakuowano za granicę do Rumunii, Węgier oraz na Litwę i Łotwę, zaś 10 tys. pozostało na terenach okupowanych przez Niemców.
Część z policjantów, którzy znaleźli się w niewoli sowieckiej stała się ofiarą zbrodni katyńskiej, przebywający na ziemiach wcielonych do Niemiec stali się ofiarami masowych wysiedleń lub eksterminacji, a ci którzy znaleźli się na terenie Generalnego Gubernatorstwa zostali objęci przymusem służby w tak zwanej „policji polskiej”.
Niemcy przekształcili przedwojenną Policję Państwową w policję komunalną nadzorowaną przez policję niemiecką. Została ona powołana na podstawie niemieckiego prawa, dla realizacji interesów okupacyjnych. Społeczeństwo polskie nie traktowało tej formacji jako agendy państwa polskiego i przypisało jej funkcjonariuszom zastępczą nazwę „granatowi”. Widziano w niej element systemu okupacyjnego. Przełożyło się to na stosunek ludności polskiej do przedwojennej Policji Państwowej i przyczyniło się do jej ostatecznej likwidacji. Część spośród „granatowych” policjantów współpracowała z Polskim Państwem Podziemnym i Armią Krajową.
Ekspozycja składa się z 12 plansz, na których tekst uzupełniają skany zdjęć i dokumentów archiwalnych pozyskane z instytutów, muzeów, archiwów, a także zbiorów prywatnych. Wystawa została przygotowana przez pracowników Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, a jej partnerami zostali Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu im. E. Kwiatkowskiego w Gdyni oraz Komenda Główna Policji. Projekt został zrealizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości.
https://muzeum1939.pl/u/plik/ddaf5a3c8b66e3ce52388a2b9db076e613806.pdf
Źródło: muzeum1939.pl
