Akcja likwidacyjna w przemyskim getcie
W czasie okupacji Niemcy utworzyli w Przemyślu getto, do którego przesiedlono Żydów z całego powiatu. Przeszło przez nie około 22 tys. osób. 11 września 1943 r. formalnie je zlikwidowano, a ponad 4000 ostatnich mieszkańców getta wysłano do obozu koncentracyjnego Auschwitz, obozu pracy w Szebniach i obozu pracy przy Stalowej Woli.
We wrześniu 1939 r. Przemyśl podzielono wzdłuż rzeki San na dwie strefy okupacyjne – niemiecką i sowiecką. Pod koniec roku Niemcy wypędzili za rzekę prawie wszystkich miejscowych Żydów znajdujących się w ich strefie okupacyjnej. Pierwsze getto w Przemyślu utworzono na Zasaniu w 1940 r. Zostało ono zlikwidowane 3 czerwca 1942 r., a jego więźniowie rozstrzelani w forcie Łętownia.
W lipcu 1941 r., kiedy cały Przemyśl był okupowany przez Niemców, Żydzi zostali zmuszeni do przeniesienia się do dzielnicy Garbarze. Niemcy ulokowali tam ponad 17 000 ludzi, a dzielnicy strzegła Schutzpolizei (Policja Porządkowa).
Wiosną 1942 r. Niemcy stworzyli na terenie getta warsztaty produkcyjne i szopy. W czerwcu komendant Gestapo zażądał wydania 1000 osób do obozu janowskiego we Lwowie. Po wytypowaniu osób, 18 czerwca zostali oni przekazani Gestapo, a 20 czerwca wywieziono ich do obozu pracy. W lipcu starosta powiatu wydał dekret o oddzieleniu dzielnicy żydowskiej od pozostałych części miasta. W rezultacie 16 lipca utworzono i uszczelniono getto. Mieli do niego przeprowadzić się również Żydzi mieszkający w okolicznych miejscowościach. Zabroniono opuszczania getta bez przepustki. Wszystkie wejścia zostały zamknięte i były kontrolowane. 27 lipca getto zostało otoczone i zablokowane przez Niemców. Następnego dnia przeprowadzono akcję deportacyjną, podczas której aresztowano i wywieziono do niemieckiego obozu zagłady w Bełżcu ok. 6500 Żydów. 31 lipca, podczas kolejnej akcji deportacyjnej, ok. 3000 Żydów wywieziono do obozu zagłady w Bełżcu. 3 sierpnia odprawiono kolejny transport. Do Bełżca przetransportowano wtedy ok. 3000 Żydów. Na przełomie października-listopada Niemcy przeprowadzili kolejną akcję deportacyjną w getcie. W transporcie do obozu zagłady w Bełżcu znalazły się kolejne 4000 osób. 2 września 1943 r. rozpoczęto likwidację getta B. Około 3500 Żydów wywieziono do niemieckiego obozu zagłady Auschwitz II Birkenau. 10 września Niemcy przeprowadzili przeszukanie getta w celu zlokalizowania ukrawających się Żydów, zamordowano wówczas ponad 1500 osób.
Źródło: ipn.gov.pl
