Film z 1927 roku o Hallerczykach!
Dzięki staraniom Instytutu Pamięci Narodowej do Polski sprowadzono ze Stanów Zjednoczonych Ameryki unikatowy film z 1927 roku, zatytułowany „Z wycieczki Stowarzyszenia Weteranów do Polski”. Film jest zapisem odwiedzin Ojczyzny przez kombatantów, ochotników amerykańskiej Polonii do Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera, sformowanej we Francji w 1917 r. Na taśmie filmowej 35 mm możemy zobaczyć unikatowe obrazy miast Polski, zarejestrowane zaledwie 9 lat po odzyskaniu niepodległości.
Operator kamery uwiecznił m.in. generałów Józefa Hallera i Mariusza Zaruskiego, działaczy Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce (SWAP), m.in. dr. Teofila Starzyńskiego i Agnieszkę Wisłę, pokazy zręcznościowe żołnierzy 15 Pułku Ułanów i 7 Pułku Strzelców Konnych na Polach Grunwaldzkich w Poznaniu oraz paradę 13 Dywizji Piechoty w Równem na Wołyniu.
Kadr z filmu „Z wycieczki Stowarzyszenia Weteranów do Polski”, 1927 r. (Archiwum IPN)
Film został wykonany przez anonimowego operatora prawdopodobnie na zlecenie SWAP. W archiwum SWAP w USA odnaleziono porwane fragmenty taśmy światłoczułej, sklejono je i przegrano na nośnik cyfrowy. Film został pokazany 17 listopada 2011 r. w Konsulacie RP w Nowym Jorku.
Kadr z filmu „Z wycieczki Stowarzyszenia Weteranów do Polski”, 1927 r. (Archiwum IPN)
Po siedmiu latach oryginalna kopia filmu przyjechała do Polski w ramach umowy podpisanej pomiędzy SWAP a Archiwum IPN. Konserwację i restaurację filmu przeprowadzono w pracowniach Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego przy współpracy pracowników IPN.
Wkrótce planowana jest polska premiera filmu.
Źródło: ipn.gov.pl
