Koszulka "RUDA WRONA ORŁA NIE POKONA" TYLKO U NAS! Zamów już TERAZ!

„Biały słoń” – obserwatorium z 1938 roku w Karpatach

Instytut Polski w Kijowie zaprezentował film dokumentalny „Obserwatorium”, opowiadający o dawnym polskim Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologicznym im. Marszałka Józefa Piłsudskiego na szczycie góry Pop Iwan w Karpatach.

Obserwatorium Meteorologiczno-Astronomiczne na szczycie Pop Iwan. Fot. NAC
Obserwatorium Meteorologiczno-Astronomiczne na szczycie Pop Iwan. Fot. NAC

Film został wyprodukowany przez Instytut Polski w Kijowie we współpracy ze Studium Europy Wschodniej UW i był w mijającym roku prezentowany na licznych pokazach i festiwalach w Polsce i na Ukrainie, między innymi 8. Przeglądzie Najnowszych Filmów Polskich „Pod Wysokim Zamkiem" w Iwano-Frankwisku. Jego reżyserem jest Wiesław Romanowski, autor wielu produkcji poświęconych dziejom wschodnich ziem dawnej Rzeczypospolitej.

Obserwatorium Meteorologiczno-Astronomiczne im. Józefa Piłsudskiego na górze Pop Iwan zostało otwarte w 1938 r. W wyniku konkursu na projekt architektoniczny przyjęto do realizacji (po pewnej modernizacji) projekt inżynierów architektów Kazimierza Marczewskiego i Jana Pohoskiego z Biura Planu Regionalnego Podhala i Beskidu Zachodniego oraz Huculszczyzny. Budowa trwała zaledwie dwa lata. Koszty wzniesienia obserwatorium na szczycie góry spowodowały, że było nazywane ironicznie „białym słoniem”.

Gmach położony był na ówczesnej granicy polsko-czechosłowackiej (od 1939 r. polsko-węgierskiej) i stanowił filię Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Jest to gmach monumentalny, zbudowany z niezwykłym kunsztem architektonicznym z górskiego kamienia w nowoczesnym stylu doskonale harmonizującym z otoczeniem wysokogórskiego krajobrazu.

– pisał „Ilustrowany Kurier Codzienny” w lipcu 1938 r.

Obecnie realizowany jest projekt rewitalizacji gmachu dawnego Obserwatorium, wspierany finansowo z funduszy Programu MKiDN „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą” oraz Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą – Polonika. Partnerem przedsięwzięcia są Studium Europy Wschodniej UW i Uniwersytet Przykarpacki w Iwano-Frankiwsku (dawnym Stanisławowie). Powstanie tu akademickie schronisko, które stworzy punkt górskich wypraw studentów z Polski i Ukrainy, a także będzie pełnić funkcje dydaktyczne i badawcze. Obiekt będzie również służył jako stanica Ukraińskiej Służby Ratownictwa Górskiego oraz Polsko-Ukraińskiej Szkoły Ratownictwa Górskiego.

Film dostępny jest w portalu YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=d9rNA0X6kkI

 

 



Źródło: pap.pl

#Biały słoń #obserwatorium astronomiczne #Karapty #placów UW #film #dziedzictwo polskie za granicą

redakcja