Biało-czerwony szlak Solidarności
Pierwszą z cyklu 53 wystaw „TU rodziła się Solidarność” uroczyście otworzył dziś w Mielcu (na pl. Armii Krajowej) prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarek wspólnie z dr. Dariuszem Iwaneczką – dyrektorem rzeszowskiego oddziału IPN oraz Jackiem Wiśniewskim, prezydentem miasta Mielca. Instytut Pamięci Narodowej rozpoczął obchody 40. rocznicy powstania „Solidarności” otwarciem wystaw w 17 miejscowościach w całej Polsce, od Mielca po Koszalin.
Prezes IPN powiedział:
Świat pracy wywalczył powstanie Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych, który przyjął nazwę „Solidarność”, ta Solidarnośc narodziła się w Mielcu dzięki odwadze pracowników WSK PZL Mielec i przyniosła upragnione zwycięstwo (...). Polski dzień przyszedł w Mielcu i dał nam, Polakom trochę wolności. To przed 40 laty o 7.00 rano stanęły pierwsze wydziały w zakładach WSK-PZL Mielec. Uruchomiły w ten sposób lawinę, która spowodowała, że kilkanaście tygodni później Polska była już zupełnie innym krajem – podkreślił. – Po sierpniowych strajkach, porozumieniach w Szczecinie, Gdańsku, Jastrzębiu-Zdroju, Dąbrowie Górniczej świat pracy wywalczył powstanie niezależnych, samorządnych związków zawodowych – związku, który przyjął nazwę „Solidarność”. (...) W tym czasie odwaga była potrzebna, bo pamięć tego, jak władza komunistyczna traktuje protestujących robotników, była żywa. Pamiętano grudzień 1970 r., a tak bliska była jeszcze pamięć ścieżek zdrowia Radomia, Ursusa, Płocka. Mimo to robotnicy zdecydowali się wystąpić, upomnieć się o godne życie, godną płacę i godne traktowanie. To był początek, a później na wybrzeżu doszły już inne postulaty – żeby powstał wolny związek zawodowy, żeby nie było cenzury, żebyśmy mogli naprawiać własną ojczyznę, dewastowaną przez lata komunistycznych rządów.
List przewodniczącego NSZZ „Solidarność” Piotra Dudy, skierowany do uczestników uroczystości, odczytał Roman Jakim, przewodniczący Zarządu Regionu Rzeszowskiego NSZZ „Solidarność”. W liście napisano m.in. o mieleckim czynie:
Wspominamy dzisiaj pierwszy lipcowy strajk 1980 roku. W mieleckiej WSK, gdzie pracownicy dwóch wydziałów domagali się podwyżek i poprawy swojego ciężkiego losu. Ponad dwa tysiące ludzi przemogło strach i czynnie upomniało się o godność. Ta iskra roznieciła pożar, którego finałem były kolejne strajki, zakończone porozumieniami w Szczecinie, Gdańsku, Jastrzębiu-Zdroju i Dąbrowie Górniczej. Dzięki nim powstał pierwszy w Bloku wschodnim prawdziwie niezależny związek zawodowy, który dał nam wolną i demokratyczną Ojczyznę.
W otwarciu wystawy uczestniczyli poseł na Sejm RP Fryderyk Kapinos, wicewojewoda podkarpacki Jolanta Sawicka, przedstawiciele lokalnych władz samorządowych i stowarzyszeń, licznie zgromadzone media. Przede wszystkim przybyło wielu działaczy i ludzi biorących udział w lipcowym strajku, podczas spotkania chętnie dzielili się swoimi wspomnieniami i relacjonowali wydarzenia z lipca 1980 r. w Mielcu.
Miesiące wakacyjne będą następnie świadkami kolejnych odsłon tej unikatowej wystawy. Ekspozycje mają na celu ukazanie ogólnopolskich masowych strajków z lipca, sierpnia i września 1980 r. Wystawy składają się z części ogólnopolskiej, części regionalnych oraz lokalnych, ukazujących powstawanie „Solidarności” w niemal każdym zakątku naszego kraju. Teksty na panelach wystawowych są prezentowane w języku polskim i angielskim.
Kolejne miejsca prezentacji wystaw stworzą w całej Polsce „Biało-czerwony szlak: Tu rodziła się Solidarność”. Trasy wszystkich wystaw regionalnych zbiegną się 28 sierpnia na wernisażu w Warszawie. W tym wielkim zwycięstwie, jaką była, jaką jest polska „Solidarność”, mają udział miliony najczęściej anonimowych osób. Tą wystawą chcemy złożyć im hołd.
Źródło: ipn.gov.pl
