W 50. rocznicę Marca ’68 w Domu Spotkań z Historią w Warszawie obejrzeć można wystawę Bagaż osobisty. Po Marcu. To wielogłosowa opowieść o pokoleniu pomarcowych emigrantów, którzy opuścili Polskę z „dokumentem podróży”, stwierdzającym, że jego okaziciel nie jest już obywatelem tego kraju. Wyjeżdżali pod koniec lat 60. i na początku 70. XX wieku na skutek propagandowej nagonki w Polsce. Z bagażem osobistych doświadczeń – poczuciem odrzucenia, utraty ojczyzny, rozstania z bliskimi, wyemigrowali do Szwecji, Francji, Danii, USA, Kanady, Izraela.
Opowieść o ich losach, tu – w Polsce, i tam – na emigracji to temat przewodni wystawy zbudowanej ze wspomnień, fragmentów listów, dokumentów, fotografii z rodzinnych albumów i współczesnych zdjęć według pomysłu pisarki i reportażystki Agaty Tuszyńskiej.
Wyjazd Anny Karpińskiej z Dworca Gdańskiego. 23 lipca 1969 roku. Arch. Anny Karpińskiej Lec-de Tusch
Bohaterowie wystawy to grupa przyjaciół. Znali się od zawsze. Od symbolicznej piaskownicy. Mieszkali w centrum powojennej Warszawy. Marzec zmienił bieg linii ich życia. Na Dworcu Gdańskim żegnali się z Polską na zawsze. Przez te wszystkie lata, mimo dzielących ich kilometrów, utrzymywali ścisły kontakt. Przyjaźnili się i zastępowali sobie rodzinę, która została w Polsce. Są nie tylko pokoleniem marcowym, ale także marcową rodziną.
– mówi Agata Tuszyńska, autorka wystawy.
Wyjazd Henryka Daszkiewicza. Dworzec Gdański. 4 sierpnia 1969 r. Arch. Agaty Tuszyńskiej
Czy wspomnienie o Polsce wciąż boli? Czy powinno? Czy wyjazd był dla tych młodych ludzi koniecznością czy nieuchronną potrzebą?
Te pytania stały się punktem wyjścia do powstania wystawy i książki pod tym samym tytułem, której premierę zaplanowano na finisaż wystawy: 19 maja 2018. Autorkami książki Bagaż osobisty. Po marcu są Agata Tuszyńska oraz uczestniczki warsztatów mistrzowskich prowadzonych przez pisarkę w 2017 roku w Domu Spotkań z Historią: Dorota Barczak-Perfikowska, Grażyna Latos, Elżbieta Strzałkowska i Wioletta Wejman.
Na wystawie zobaczymy zdjęcia pochodzące z rodzinnych albumów bohaterów oraz ich współczesne portrety wykonane przez fotografa Włodka Pawłowa. Osobiste historie pogłębia kontekst historyczny, przybliżający wydarzenia Marca ‘68.*