Archiwum rodzinne dr Stefanii Perzanowskiej, jednej z byłych więźniarek Majdanka, założycielki rewiru żeńskiego w KL Lublin, zostało przekazane Muzeum. To ponad pół tysiąca oryginalnych dokumentów z lat 1911–1974, pamiątki i skany fotografii. Darczyńcami są wnukowie dr Perzanowskiej – Krzysztof i Andrzej Korczak z Warszawy.
Kolekcję tworzą m.in. dokumenty osobiste z lat 1913–1943 dotyczące udziału dr Stefanii Perzanowskiej w Polskiej Organizacji Wojskowej i Ochotniczej Legii Kobiet podczas I wojny światowej, a także zaświadczenia o odbyciu staży i praktyk lekarskich. Rodzina przekazała także oficjalną korespondencję dr Perzanowskiej zarówno z Majdanka, jak i z KL Auschwitz.
Ostatnia część dokumentów dotyczy powojennej działalności dr Perzanowskiej – legitymacje, dyplomy i odznaczenia za działalność społeczną i udział w ruchu oporu.
Muzeum otrzymało także 32 oryginalne grypsy wysyłane z Majdanka przez dr Stefanię Perzanowską do najbliższej rodziny, m.in. do córki Zofii. Z tego okresu pochodzi także blisko sto listów napisanych przez Zofię do rodziny.
Analiza tych dokumentów pozwala zarówno na odtworzenie okupacyjnego życia w Warszawie, jak i starań, jakie podejmowała adresatka, by uwolnić matkę z obozu.
Równie ważnym darem dla Muzeum są powojenne recepty i wizytówki dr Perzanowskiej, przyrządy medyczne, którymi się posługiwała: stetoskopy, igły, strzykawki, buteleczki po medykamentach, ampułki z lekami, a także przedmioty osobiste, jak puderniczka czy spinki do włosów.
Bezcenne w kolekcji są pamiątki wyniesione z obozów: opaska z napisem „Revier”, numer więźniarski z Ravensbrück, trójkąt z oznaczeniem kategorii więźnia czy w końcu przedmioty, które dr Perzanowska otrzymała od współwięźniarek z Majdanka i potajemnie wysłała córce: wykonanego z filcu osiołka, szmacianego króliczka czy słonika.
Do kolekcji dołączono rękopisy artykułów naukowych, korespondencję z byłymi więźniarkami obozów oraz obozową twórczość poetycką.
Stefania Perzanowska z zawodu była internistą. Została aresztowana w Radomiu nocą z 10 na 11 listopada 1942 r. za działalność w ruchu oporu. 7 stycznia 1943 r. po piętnastu przesłuchiwaniach i brutalnym śledztwie z więzienia w Radomiu przetransportowano ją na Majdanek. Dr Perzanowska rozpoczęła niezwłocznie organizację życia obozowego, od pierwszych chwil w obozie opiekując się chorymi.
To dzięki jej inicjatywie powstał na polu kobiet rewir, w którym pracowała bez przerwy siedem dni w tygodniu, po kilkanaście godzin na dobę. Wiele razy narażała dla współwięźniarek własne życie. W szpitalu obozowym nie tylko starała się pomagać chorym, ale także ukrywała w nim skrajnie wyczerpane lub skazane na śmierć kobiety, fałszując w tym celu dokumentację chorobową. Oprócz Majdanka i KL Auschwitz-Birkenau była także więźniarką obozów w Ravensbrück i Neustadt-Glewe. Wszędzie tam jako lekarz niosła pomoc chorym. W maju 1945 r. powróciła do Radomia. Wkrótce powierzono jej stanowisko ordynatora Oddziału Chorób Wewnętrznych Szpitala Miejskiego w Radomiu. Była także inicjatorką utworzenia Szkoły Pielęgniarskiej w tym mieście, jej honorowym kierownikiem i wieloletnim wykładowcą. Z byłymi więźniami obozów koncentracyjnych miała kontakt także po wojnie. W 1970 r. wydała wspomnienia z pobytu w KL Lublin „Gdy myśli do Majdanka wracają”. Za swoją działalność, także społeczną, była wielokrotnie odznaczana. Dr Stefania Perzanowska zmarła w 1974 r. w Warszawie, mając 78 lat. Nazwisko dr Perzanowskiej zostało uwiecznione na tablicy Zasłużonych Polaków umieszczonej przy głównej bramie wejściowej na Cmentarz Powązkowski.
Źródło: majdanek.eu
#Majdanek #archiwum #Perzanowska #Stefania
Chcesz skomentować tekst? Udostępnij treść i skomentuj w mediach społecznościowych.
MŁ