"Jedynaczka", nieznana powieść Stefanii z Cieciszowskich Sienkiewiczowej, matki Henryka Sienkiewicza, została odnaleziona przez pracownicę Biblioteki Narodowej. Według eksperta publikacja "bije na głowę" debiut Elizy Orzeszkowej.
Powieść opublikowana została w 10 odcinkach na łamach tygodnika dla kobiet "Bazar" w 1865 r.
Dzieło nie było dotychczas odnotowane przez bibliografów i nie miało także wydania książkowego.
Odkrycia dokonała kustosz Biblioteki Narodowej Michalina Byra.
Na informację o powieści natrafiła najpierw w "Kurjerze Warszawskim" z 7(19) sierpnia 1865 r.: w rubryce Wiadomości Literackie, gdzie podano:
"Bazar" Ner 7, wyszedł z druku i zawiera: "Jedynaczka", powieść przez S. Sienkiewicz (dalszy ciąg).
Badaczka postanowiła sprawdzić w "Bazarze", w jaki sposób podpisywane były odcinki powieści.
"Sprawdzałam w poszczególnych numerach, jakie są podpisy i była tam: Sienkiewiczowa, w niektórych odcinkach przez panią S.S., aż doszłam do jednego odcinka, w którym był podpis S. z C. Sienkiewiczowa, czyli Stefania z Cieciszowskich Sienkiewiczowa, to już nie mogło być mowy, żeby to była inna osoba" - tłumaczyła Byra.
W ocenie prezesa Towarzystwa im. H. Sienkiewicza prof. Lecha Ludorowskiego
"Jedynaczka" jest w pewnym sensie rewelacją.
"Niezwykła zwartość kompozycyjna, znakomity język, doskonałe panowanie nad frazą" - powiedział Ludorowski.
Gdybyśmy porównywali debiuty to ja sądzę, że "Jedynaczka" bije na głowę to, co napisała, w swoim debiucie Eliza Orzeszkowa, czyli "Obrazek z lat głodowych", który opublikowała rok po Sienkiewiczowej - podkreślił.
"Jedynaczka" jest to opowiadanie o losach rozpieszczonej dziewczynki, wychowywanej przez zakochanych w niej dziadków.
Prof. Ludorowski przypuszcza, że
Sienkiewicz wiedział o działalności literackiej swojej matki, jednak nie miał jeszcze świadomości, że są to tak dojrzałe dzieła. Poza tym - dodał - były to utwory stworzone "dla chleba", ponieważ Sienkiewiczom było ciężko, a matka chwytała się każdego zajęcia, żeby dorobić.
"Jedynaczka" dostępna jest w formie elektronicznej w zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego.
Źródło: niezalezna.pl,PAP
#matka
#Henryk Sienkiewicz
wg