21 stycznia 1919 r. Józef Piłsudski wydał rozkaz zaliczenia weteranów roku 1863 do Wojska Polskiego

Niepodległości Polski doczekało nieco ponad 3600 weteranów Powstania Styczniowego. Wszyscy otrzymali stopnie oficerskie, przyznano im stałą pensję wypłacaną przez państwo, otwierano specjalne domy opieki, w których mogli mieszkać, jeśli takie było ich życzenie. W grudniu 1919 r. specjalna komisja przyznała prawa weteranów 3644 osobom. W 1922 r. ukazał się „Przepis ubioru weteranów 1863 r.” określający dokładnie krój i kolory munduru. A w 1930 r. wszystkim żyjącym wówczas weteranom przyznany został ustanowiony Krzyż Niepodległości.

„Żywe pomniki bohaterstwa. Ostatni z 1863 roku"/1934

Grupa weteranów pod popiersiem Romualda Traugutta

ROZKAZ W ROCZNICĘ POWSTANIA STYCZNIOWEGO  

Reklama

Żołnierze!   Pięćdziesiąt lat temu ojcowie nasi rozpoczęli walkę o niepodległość Ojczyzny. Szli nie w lśniących mundurach, lecz w łachmanach i boso, nie w przepychu techniki, lecz z strzelbami myśliwskimi i kosami na armaty i karabiny. Prowadzili wojnę rok cały, pozostając, jako żołnierze, niedoścignionym ideałem zapału, ofiarności i trwania w nierównej walce, w warunkach fizycznych jak najcięższych.
Przegrali wojnę i po ich klęsce niewola wciskać się poczęła do dusz polskich, czyniąc z Polaków nie niewolników z musu, lecz nieledwie z własnej chęci, szukających poprawy losu przez protekcję u swych panów rozbiorców i w ogóle obcych. Jako żołnierze i obrońcy Ojczyzny, zostali w Polsce usunięci przez swych współczesnych gdzieś w kąt daleki, jako rzecz, o której zapomnieć należy.
Dla nas, żołnierzy wolnej Polski, powstańcy 1863 r. są i pozostaną ostatnimi żołnierzami Polski, walczącej o swą swobodę, pozostaną wzorem wielu cnót żołnierskich, które naśladować będziemy.
Dla uczczenia ich i upamiętnienia 1863 r. w szeregach armii polskiej, wydałem rozkaz zaliczenia do szeregów wojska wszystkich weteranów 1863 r. z prawem noszenia munduru wojsk polskich w dni uroczyste. Witam ich tym rozkazem, jako naszych Ojców i Kolegów.

Rozkaz przeczytać przed frontem kompanij, szwadronów, bateryj i zakładów.

Józef Piłsudski

Więcej o weteranach Powstania Styczniowego można przeczytać w najnowszym dodatku historycznym do Gazety Polskiej. Artykuł „W miłości Boga i Ojczyzny. Weterani Powstania Styczniowego" poświęcony żołnierzom Styczniowej Nocy napisał Tomasz Łysiak.