We wrześniu ZUS wypłaca tzw. 14. emeryturę, stanowiącą cenne wsparcie finansowe w trudnej sytuacji materialnej wielu gospodarstw domowych. Niestety, mamy fatalne wieści dla sporej grupy emerytów i rencistów.
Okazuje się, że nie każdy otrzyma "czternastkę" w pełnej wysokości, a część świadczeniobiorców dostanie znacznie niższą kwotę lub... nic! Winny jest tu przede wszystkim sztywny limit dochodowy i mechanizm, który "zabiera" pieniądze wraz ze wzrostem podstawowej emerytury. Sprawdź, czy jesteś w grupie ryzyka!
"Czternastka" - Ile wyniesie i kiedy wypłata?
"Czternastka" to świadczenie wypłacane od kilku lat, które na stałe wpisało się w kalendarz seniora. W 2025 roku jego pełna wysokość odpowiada kwocie minimalnej emerytury, czyli 1878,91 zł brutto. Pieniądze te trafią na konta uprawnionych jesienią.
Minister pracy, rodziny i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk potwierdziła, że "czternastka" trafi do uprawnionych najprawdopodobniej we wrześniu 2025 roku. Pieniądze zostaną przelane automatycznie przez ZUS, razem ze standardową, comiesięczną wypłatą emerytury lub renty, zgodnie ze standardowym harmonogramem (1., 5., 6., 10., 15., 20. i 25. dzień miesiąca).
Kto straci na "czternastce"?
Zasadnicza i najważniejsza różnica między "trzynastką" a "czternastką" polega na tym, że ta druga NIE przysługuje wszystkim w jednakowej wysokości. Obowiązuje tu bezwzględny limit dochodowy, który decyduje o tym, czy i ile pieniędzy trafi do seniora.
Pełną kwotę 1878,91 zł brutto otrzymają tylko te osoby, których świadczenie podstawowe (emerytura, renta) nie przekracza 2900 zł brutto miesięcznie.
Co się dzieje, gdy przekroczymy ten próg? Wtedy włącza się tzw. mechanizm "złotówka za złotówkę". Oznacza to, że każde przekroczenie limitu 2900 zł brutto o 1 złotówkę powoduje zmniejszenie wypłaty "czternastki" o dokładnie 1 złotówkę.
Jak to działa w praktyce? Kwoty, które szokują
Spójrzmy na przykłady, które pokazują, jak dotkliwe może być przekroczenie limitu:
- Jeśli Twoja emerytura wynosi 3000 zł brutto (czyli przekracza limit o 100 zł), Twoja "czternastka" zostanie pomniejszona o 100 zł i wyniesie 1778,91 zł brutto.
- Przy emeryturze 3500 zł brutto (przekroczenie o 600 zł) dodatek wyniesie 1278,91 zł brutto.
- Osoba z emeryturą 4000 zł brutto (przekroczenie o 1100 zł) dostanie zaledwie 778,91 zł brutto.
Kiedy nie dostaniesz ANI ZŁOTÓWKI? Ostateczny próg
Istnieje granica, po przekroczeniu której "czternastka" w ogóle nie zostanie wypłacona. Dzieje się tak, gdy wysokość dodatku obliczonego po zastosowaniu mechanizmu "złotówka za złotówkę" spadłaby poniżej minimalnej kwoty wypłaty, która wynosi 50 zł brutto.
Oznacza to, że jeśli Twoja emerytura podstawowa przekracza 4728,91 zł brutto miesięcznie, nie otrzymasz z ZUS żadnych pieniędzy z tytułu 14. emerytury. Kwota dodatku byłaby bowiem niższa niż 50 zł i nie zostanie wypłacona.
Waloryzacja zabiera "czternastkę"?
To jeden z najbardziej krytykowanych aspektów "czternastki" i główny powód, dla którego grono beneficjentów z pełną kwotą maleje z roku na rok. Podczas gdy wysokość emerytur i rent jest co roku podnoszona w ramach waloryzacji (co jest oczywiście pozytywne), limit 2900 zł brutto uprawniający do pełnej kwoty "czternastki" pozostaje bez zmian!
Skutek jest prosty i brutalny: z każdym rokiem coraz większa grupa seniorów, których świadczenia wzrastają (nawet nieznacznie) dzięki waloryzacji, wpada w pułapkę limitu. Albo tracą część dodatku, albo całkowicie wypadają z grona uprawnionych do świadczenia.
Niestety, jak poinformował resort rodziny i polityki społecznej, na razie nie ma planów podniesienia tego niekorzystnego progu dochodowego.
Kto jeszcze nie dostanie "czternastki"? Te grupy są wykluczone
Poza osobami przekraczającymi określony próg dochodowy, "czternastki" nie otrzymają również niektóre specyficzne grupy świadczeniobiorców. Dotyczy to:
- Sędziów i prokuratorów w stanie spoczynku.
- Byłych sportowców pobierających tzw. emeryturę olimpijską.
- Osób, którym ZUS zawiesił wypłatę świadczenia głównego (emerytury/renty) na dzień przed datą wypłaty "czternastki".
Na dodatkowe środki, poza emerytami, mogą liczyć natomiast renciści oraz osoby pobierające świadczenia przedemerytalne lub kompensacyjne – o ile spełniają kryteria dochodowe.
Pieniądze na koncie – ile "na rękę"?
Nie musisz składać żadnych wniosków – ZUS wypłaci "czternastkę" automatycznie, jeśli spełniasz warunki. Co ważne, świadczenie to jest wolne od zajęć komorniczych!
Od kwoty brutto zostanie jednak odliczony podatek dochodowy i składka zdrowotna. Oznacza to, że osoby uprawnione do pełnej "czternastki" (1878,91 zł brutto) otrzymają "na rękę" kwotę **nieco poniżej 1570 zł**.
