Z inicjatywy Związku Polaków na Litwie dziś rozpoczął się spis Polaków na Wileńszczyźnie. Celem akcji jest ustalenie maksymalnie precyzyjnej liczby rodaków mieszkających na Litwie w ramach odbywającego się w tym kraju powszechnego spisu ludności.
"Mamy przeszkolonych około tysiąca społecznych rachmistrzów, którzy zapukają do naszych domów z pytaniem, czy jesteśmy Polakami i czy zechcemy wypełnić ankietę ZPL (Związku Polaków na Litwie)"
- powiedział koordynator akcji Waldemar Urban.
Na Litwie 1 stycznia rozpoczął się powszechny spis ludności, który pokaże m.in., ilu Polaków mieszka w tym kraju. Liczba ta może być zaniżona, bo po raz pierwszy dane są pobierane automatycznie z oficjalnych rejestrów państwowych. Poprzednie spisy ludności na Litwie, przeprowadzane co 10 lat, odbywały się z pomocą rachmistrzów, którzy osobiście przychodzili do każdego obywatela do domu. W celu usprawnienia procesu tym razem dane są pozyskane drogą elektroniczną. Problem polega na tym, że w oficjalnych rejestrach państwowych wskazanie przynależności do narodowości nie jest obowiązkowe. Dlatego ten spis ludności może wykazać, iż oficjalna liczba Polaków jest mniejsza niż rzeczywista.
Uwzględniając zaistniały problem, litewski urząd statystyczny na swojej stronie internetowej uruchomił specjalną ankietę. Możliwość deklarowania narodowości, a także wyznania i znajomości języków zakończyła się w niedzielę.
Vanda Vaitekuniene z urzędu statystycznego poinformowała w poniedziałek PAP, że ankietę wypełniło niecałe 60 tys. osób i przyznała, że spodziewała się znacznie większej aktywności.
ZPL zaznacza, że ustalenie maksymalnie precyzyjnej liczby Polaków mieszkających na Litwie jest bardzo ważne, gdyż pozwoli określić potrzeby społeczności polskiej oraz przysługujące jej prawa.
Szacuje się, że problem braku zapisu narodowości w oficjalnych rejestrach dotyczy około 20 proc. społeczeństwa, głównie osób młodych. Gdy Litwa należała do Związku Radzieckiego, wpis narodowości w akcie urodzenia dziecka był obowiązkowy. Po odzyskaniu przez kraj niepodległości w 1990 r. deklaracja narodowości stała się dobrowolna.Wstępne wyniki powszechnego spisu ludności zostaną opublikowane pod koniec br.Według ostatniego spisu ludności z 2011 r. na Litwie mieszka 200 317 osób narodowości polskiej. Polacy są najliczniejszą mniejszością narodową i stanowią 6,58 proc. mieszkańców kraju.