Dzisiaj Kościół katolicki świętuje obchodzi uroczystość Objawienia Pańskiego, czyli Epifanii, która w polskiej tradycji nazywana jest świętem Trzech Króli. To jedno z najstarszych świąt chrześcijańskich. Od kilkunastu w Polsce w tym dniu organizowane są Orszaki Trzech Króli, barwny pochód, który z roku na rok przyciąga coraz więcej osób. W tym roku orszaki odbędą się w 800 miastach w kraju i poza jego granicami.
Na początku IV wieku – 6 stycznia Kościół obchodził święto Epifanii (po grec. objawienia), z tym, że tego dnia świętowano jednocześnie cztery wydarzenia – narodzenie Jezusa, pokłon mędrców, chrzest Chrystusa w Jordanie i pierwszy cud w Kanie Galilejskiej, które obecnie rozłożone są w czasie.
Pokłon mędrców ze Wschodu złożony Dzieciątka Jezus, opisywany w Ewangelii św. Mateusza symbolizuje pokłon świata pogan, czyli wszystkich ludzi, którzy klękają przed Bogiem Wcielonym. Oznacza to, że w centrum uroczystości Epifanii nie jest uczczenie trzech mędrców, nazywanych magami bądź królami, ale nowonarodzonego Jezus Chrystusa.
"Gdy zaś Jezus narodził się w Betlejem w Judei za panowania króla Heroda, oto Mędrcy ze Wschodu przybyli do Jerozolimy" - zapisał Ewangelista. Wyjaśniając skąd dowiedzieli się o tym wydarzeni wskazał: "Ujrzeliśmy bowiem jego gwiazdę na Wschodzie i przybyliśmy oddać mu pokłon".
Precyzyjną informację o miejscu i godności nowonarodzonego mędrcy otrzymali dopiero w pałacu Heroda. Według przekazu Ewangelii słyszą tam od uczonych w Piśmie słowa proroctwa: "A ty, Betlejem, ziemio Judy, nie jesteś zgoła najlichsze spośród głównych miast Judy, albowiem z ciebie wyjdzie władca, który będzie pasterzem ludu mego, Izraela".
Mateusz Ewangelista nie podaje także liczby magów.
"Malowidła w katakumbach rzymskich z wieku II i III pokazują ich dwóch, czterech lub sześciu. U Syryjczyków i Ormian występuje ich nawet dwunastu. Przeważa jednak w tradycji Kościoła stanowczo liczba trzy ze względu na opis, że złożyli trzy dary. Tę liczbę np. spotykamy w mozaice w bazylice św. Apolinarego w Rawennie z wieku VI. Także Orygenes podaje tę liczbę, jako pierwszy wśród pisarzy chrześcijańskich"
Imiona trzech magów: Kacper, Melchior i Baltazar pojawiły się dopiero od wieku VIII, ale nie są one niczym potwierdzone. Zgodnie z tradycją Kacper przedstawiany jest najczęściej jako ofiarujący mirrę Afrykańczyk, Melchior – jako dający złoto Europejczyk, Baltazar zaś – jako król azjatycki przynoszący do żłóbka kadzidło.
W czasie liturgii w uroczystość Objawienia Pańskiego ma miejsce obrzęd poświęcenia kadzidła i kredy, którymi oznacza się drzwi na znak, że w mieszkaniu przyjęto prawdę o wcieleniu Syna Bożego, upowszechnił się na przełomie XV i XVI wieku.
Na drzwiach wypisywano litery K+M+B, oznaczające imiona mędrców: Kacpra, Melchiora i Baltazara, lub C+M+B, będące pierwszymi literami łacińskiego zdania: (Niech) Chrystus mieszkanie błogosławi (Christus mansionem benedicat). Zwykle dodaje się jeszcze aktualny rok.
W dawnej Polsce w domach pod koniec obiadu świątecznego roznoszono ciasto. Kto otrzymał ciasto z migdałem, był królem migdałowym. Dzieci chodziły po domach z gwiazdą i śpiewem kolęd, otrzymując od gospodyni szczodraki, czyli rogale. Śpiewało się kolędy o trzech królach.
Czas od Bożego Narodzenia do Trzech Króli uważano za święty i nie wykonywano w nim żadnych ciężkich prac.
W 1960 r. władze komunistyczne zniosły święto Trzech Króli jako święto państwowe i dzień wolny od pracy. Przywrócono je w roku 2011 r. uchwałą Sejmu RP. W związku z nowymi możliwościami w wielu miastach w kraju uroczystość Objawienia Pańskiego świętowana jest w formie orszaku trzech królów – barwnego pochodu, w czasie, której przedstawiane są sceny biblijne, a wierni dają wyraz wiary i przywiązania do życia zgodnego chrześcijańskimi wartościami.
Uroczystość Objawienia Pańskiego jest świętem patronalnym Papieskiego Dzieła Misyjnego Dzieci. Piusa XII w 1949 r. ustanowił 6 stycznia Światowym Dniem Misyjnym Dzieci.
Dzień ten "zobowiązuje "dziecięcych misjonarzy" (dzieci zrzeszone w PDMD) do niesienia światła solidarności szczególnie tam, gdzie wyjątkowo gęste są ciemności ubóstwa, cierpienia i wojny. Misyjny wysiłek dzieci jest niezwykle cenny dla licznych misjonarzy, którzy wierni nakazowi pracują dla szerzenia Dobrej Nowiny aż po krańce ziemi" - powiedział papież Jan Paweł II 6 stycznia 2002 r. podczas modlitwy Anioł Pański.
Tego dnia dzieci zrzeszone w Papieskim Dziele Misyjnym Dzieci na całym świecie modlą się w parafiach za swoich rówieśników w potrzebie. Na znak solidarności z nimi przebierają się w stroje symbolizujące 5 kontynentów, przygotowują mszę w parafiach od strony muzycznej i liturgicznej.
Papieskie dzieło istnieje w 150 krajach i wspiera projekty zapewniające dzieciom żywność, odzież, schronienie i wykształcenie.
Orszaki Trzech Króli przejdą w sobotę ulicami 800 miast w kraju i poza granicami Polski. Wydarzenie odbędzie się pod hasłem "W jasełkach leży!" Zaczerpnięte z XVII- wiecznej kolędy słowa "Nowy rok bieży" nawiązują do 800. rocznicy pierwszych jasełek zaaranżowanych przez św. Franciszka z Asyżu.
Pierwszy orszak trzech króli w Polsce ruszył w 2009 r. W tym roku orszaki zostaną zorganizowane w 800 miastach w kraju i w kilku poza jej granicami. Wyruszą w USA (Niles), w Niemczech (Monachium i Neviges), we Francji (Lissieu), a także w Afryce w miejscowości Nyakinama w Rwandzie, w Burhynyi w Demokratycznej Republice Konga, w Esseng w Kamerunie, w Zambii w Lusace i w mieście Mansa.