Święto Miłosierdzia Bożego jest obchodzone w pierwszą niedzielę po Wielkanocy. Ta data w kalendarzu liturgicznym nazywana jest inaczej drugą niedzielą wielkanocną.
Inspiracją do ustanowienia przez papieża Jana Pawła II święta były objawienia Jezusa spisane przez siostrę Faustynę Kowalską w jej dzienniku duchowym, który po latach wydano pod nazwą "Dzienniczek". Zakonnica ze Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia w Krakowie zapisała w nim 1931 r., że święto ma być darem zwłaszcza dla grzeszników.
Obserwuj nas w Google News. Kliknij w link i zaznacz gwiazdkę
W samym klasztorze w krakowskich Łagiewnikach święto obchodzone od 1944 r.
Mimo dynamicznego rozwoju kultu Miłosierdzia Bożego, święte oficjum (obecnie dykasteria) w 1958 r. wprowadziło jego ograniczenie. W wydanym dokumencie kwestionowało nadprzyrodzoność objawień s. Faustyny, sprzeciwiało się wprowadzeniu święta, zakazywało także rozpowszechniania obrazków i pism propagujących nabożeństwo w formach proponowanych przez s. Faustynę. Do kongregacji dotarło bowiem włoskie tłumaczenie fragmentów "Dzienniczka", które jedna z zakonnic wyrwała z kontekstu oraz pozmieniała sens niektórych sformułowań.
Rok później, 6 marca 1959 r., święte oficjum wydało drugi dokument, w którym wycofało się z negatywnej oceny prawdziwości objawień, nie zakazywało również propagowania samego kultu, natomiast powierzyło decyzję w tej kwestii "roztropności biskupów, włącznie z usunięciem obrazów, które ewentualnie zostały już wcześniej wystawione do kultu".
W Polsce wyjątkiem były kościoły: w Dolinie Miłosierdzia Bożego w pobliżu Jasnej Góry oraz pw. św. Floriana Męczennika na stołecznej Pradze (obecnie katedra diecezji warszawsko-praskiej). Pierwsze nabożeństwo do Miłosierdzia Bożego w kościele św. Floriana odbyło 5 października 1975 r. Zgodę u prymasa Stefana Wyszyńskiego wyjednał w lipcu 1975 r. brat Józef Szymanek ze Zgromadzenia Braci Serca Jezusowego. Od tamtej niedzieli każdego piątego dnia miesiąca nabożeństwa do Miłosierdzia Bożego gromadziły setki osób z Warszawy i okolic. Przez pierwsze lata liturgiom przewodniczyli biskupi.
W tym czasie metropolita krakowski kard. Karol Wojtyła rozpoczął proces beatyfikacyjny s. Faustyny Kowalskiej na szczeblu diecezjalnym. W 1968 r. zebrane dokumenty przekazano do kongregacji ds. świętych w Rzymie. Hierarcha podjął także decyzję o nowym wydaniu "Dzienniczka" zgodnie z oryginałem. Zlecił także ekspertyzę teologiczną pozycji ks. prof. Ignacemu Różyckiemu z Papieskiego Wydziału Teologicznego w Krakowie. Jego naukowa analiza stała się podstawą do wydanej w 1978 r. decyzji kongregacji (obecnie dykasterii) nauki wiary, która zezwoliła na kult miłosierdzia Bożego. Prefekt kard. Franjo Seper wyjaśnił wówczas, że wzięto pod uwagę wiele oryginalnych dokumentów nieznanych w 1959 r. oraz opinie biskupów w Polsce.
W 1985 r. Święto Miłosierdzia Bożego w archidiecezji krakowskiej wprowadził kard. Franciszek Macharski. 10 lat później na prośbę Konferencji Episkopatu Polski papież Jan Paweł II wprowadził je dla wszystkich diecezji w kraju.
Ważnym etapem rozwoju kultu miłosierdzia Bożego stała się jednak dopiero beatyfikacja s. Faustyny Kowalskiej. Odbyła się ona 18 kwietnia 1993 r. w Rzymie, a w 2000 r. papież kanonizował polską zakonnicę. Wyjaśnił wówczas, że chce w ten sposób "przekazać orędzie miłosierdzia nowemu tysiącleciu". "Przekazuję je wszystkim ludziom, aby uczyli się coraz pełniej poznawać prawdziwe oblicze Boga i prawdziwe oblicze człowieka" – powiedział Jan Paweł II.
W czasie kanonizacji, realizując orędzie, papież ogłosił drugą niedzielę wielkanocną - Niedzielą Miłosierdzia Bożego. Dekret w tej sprawie wydała 5 maja 2000 r. watykańska kongregacja (obecnie dykasteria) ds. kultu Bożego i dyscypliny sakramentów.
Aby skorzystać tego dnia z odpustu zupełnego, wierni powinni wypełnić cztery warunki: pokładać ufność w Bogu, spełnić jeden z czynów miłosierdzia, być w stanie łaski uświęcającej i przystąpić do komunii świętej - czytamy w wykazie odpustów zupełnych wydanych przez Penitencjarię Apostolską.
Według Katechizmu Kościoła katolickiego uczynkami miłosierdzia są dzieła miłości, poprzez które pomagamy bliźnim w ich potrzebach duchowych i cielesnych.
Wśród uczynków względem ludzkiej duszy Kościół wymienia: grzeszących upominać, nieumiejętnych pouczać, wątpiącym dobrze radzić, strapionych pocieszać, krzywdy cierpliwie znosić, urazy chętnie darować oraz modlić się za żywych i umarłych. Do uczynków miłosiernych względem ciała Kościół zalicza: głodnych nakarmić, spragnionych napoić, nagich przyodziać, podróżnych w domu przyjąć, więźniów pocieszać, chorych nawiedzać oraz umarłych pogrzebać. Listę tych uczynków miłosierdzia Kościół zaczerpnął z innych tekstów biblijnych i z nauczania Jezusa.