Najmłodsza ofiara stanu wojennego

Gdyby żył, dziś kończyłby 51 lat. Jego ciało znaleziono na dzień przed 17. urodzinami. Emil Barchański był uczniem warszawskiego liceum, działaczem antykomunistycznej opozycji.

Mateusz Opasiński; http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/

Gdyby żył, dziś kończyłby 51 lat. Jego ciało znaleziono na dzień przed 17. urodzinami. Emil Barchański był uczniem warszawskiego liceum, działaczem antykomunistycznej opozycji. Został zamordowany przez SB w czerwcu 1982 r., jest uznawany za najmłodszą ofiarę stanu wojennego. Dziś odbędą się uroczystości ku czci zamordowanego nastolatka oraz jego rodziny - przypomina Dodatek Warszawski Gazety Polskiej Codziennie.

Emil Barchański urodził się 6 czerwca 1965 r. Uczęszczał do XI liceum ogólnokształcącego im. Mikołaja Reja w Warszawie. Jako nastolatek związał się z opozycją antykomunistyczną. W roku 1981 założył szkolny kabaret „Wywrotowiec”, wydawał też satyryczne pismo „Kabel”. Po wprowadzeniu stanu wojennego działał w konspiracyjnej grupie „Piłsudczycy”. To Emil Barchański był uczestnikiem akcji oblania czerwoną farbą pomnika zbrodniarza Feliksa Dzierżyńskiego. Brał udział w najgłośniejszych demonstracjach antykomunistycznych w stanie wojennym: 3, 9 i 13 maja 1982 r.

Wcześniej, w marcu, był na krótko zatrzymany przez milicję. W trakcie przesłuchań poniżano go i bito. Był świadkiem w sprawie Tomasza Sokolewicza i Marka Marciniaka. Zeznał wówczas o bijących go milicjantach: „Ci panowie, kiedy biją, nie przedstawiają się, ale jestem gotów w każdej chwili ich rozpoznać”. Kolejna rozprawa planowana była na 17 czerwca 1982 r. 3 czerwca Barchański zaginął. 5 czerwca, w przeddzień 17. urodzin ciało Emila Barchańskiego odnaleziono na 500. kilometrze Wisły. Władze lansowały tezę o utonięciu. Problem w tym, że nastolatek cierpiał na hydrofobię – rzadką chorobę objawiającą się lękiem przed wodą w zbiornikach wodnych. Nigdy nie chodził na basen, podczas wakacji nie kąpał się w morzu. Prawda o tym, że młodego człowieka zamordowano, została uznana dopiero po 1989 r. Barchańskiego uważa się za najmłodszą ofiarę stanu wojennego. 3 maja 2008 r. prezydent Lech Kaczyński pośmiertnie odznaczył Emila Barchańskiego Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Dzisiaj przypada 51. rocznica urodzin Emila Barchańskiego. Tego dnia p.o. Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk uhonoruje rodziców Emila Barchańskiego Medalami „Pro Patria”. Wspólnie z nimi przedstawiciele Urzędu i środowisk opozycyjnych oraz kombatanckich złożą kwiaty na grobie młodego działacza.

Tekst ukazał się w Dodatku Warszawskim Gazety Polskiej Codziennie