Ciekawostki turystyczne: Welski Park Krajobrazowy

Park utworzono w 1995 r. Obecnie siedziba dyrekcji mieści się w Jeleniu koło Lidzbarka. Park powstał w celu ochrony walorów przyrodniczych, historycznych oraz kulturowych regionu, a przede wszystkim doliny rzeki Wel. Charakterystyczną cechą parku jest różnorodność środowiska przyrodniczego, a mianowicie bogactwo flory i fauny oraz zróżnicowanie krajobrazu.

Dominującym elementem rzeźby terenu są piaszczyste równiny sandrowe, zajmujące ponad połowę powierzchni Parku, występuje również wysoczyzna morenowa oraz rynny subglacjalne. Ważnym elementem przyrodniczym parku są jeziora polodowcowe, można wyróżnić 13 większych jezior.

Przy parku działają dwa muzea: Muzeum Przyrody i Muzeum Etnograficzne im. Edwarda Klemensa. Muza czynne są od poniedziałku do piątku w godz. 9.00-15.00. Wstęp do muzeów jest bezpłatny. 
Przez teren Welskiego Parku Krajobrazowego przebiega łącznie 11 szlaków turystycznych pieszych i rowerowych, szlak kajakowy rzeką Wel, a także Szlak Samochodowy Pętli Grunwaldzkiej.

Rozwinięta jest również infrastruktura turystyczna Parku. Dostępne są wieże widokowe w Tuczkach, Lidzbarku, Grądach i rezerwacie Neliwa, a także kilka wiat odpoczynkowych. 
Na terenie Parku znajdują się również 4 rezerwaty przyrody:

Bagno Koziana – torfowiskowy rezerwat przyrody na północny zachód od wsi Jeleń. Nazwa pochodzi od bagna, na którym rezerwat jest położony.
Utworzony został w 1991 roku jako rezerwat faunistyczny w celu zachowania występującej na tym terenie wartościowej ostoi ptactwa wodno-błotnego. Od 2017 roku jest klasyfikowany jako rezerwat torfowiskowy, którego celem ochrony jest zachowanie i ochrona kompleksu torfowisk przejściowych oraz torfowisk wysokich i niskich. Zajmuje powierzchnię 54,78. Teren rezerwatu jest torfowiskiem przejściowym; w części zachodniej ma charakter torfowiska wysokiego, występuje tam brzoza omszona i brodawkata oraz sosna.
W skład rezerwatu wchodzi torfowisko powstałe w wyniku zalądowienia zachodniego krańca zarastającego Jeziora Jeleńskiego. 

W rezerwacie stwierdzono m.in. takie gatunki jak: rosiczka okrągłolistna, bagno zwyczajne, nerecznica grzebieniasta, pływacz drobny, jeżogłówka najmniejsza, zachylnik błotny, skrzyp błotny, wełnianka, żurawina błotna, borówka bagienna, czermień błotna, bobrek trójlistkowy
Na torfowisku przejściowym w warstwie mchów panują torfowce.

W rezerwacie występowała bogata awifauna, stwierdzono występowanie ok. 80 gatunków ptaków, z których ok. 60 uznano za lęgowe. Pod koniec XX wieku obserwowano m.in. dużą kolonię mewy śmieszki, liczącą ok. 1400 par. Ponadto obserwowano inne ptaki. 

Rezerwat przyrody Piekiełko – rezerwat leśny położony w nadleśnictwie Lidzbark. Zajmuje powierzchnię 24,58 ha.
Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie przełomowego, o charakterze górskim, odcinka rzeki Wel z otaczającym go grądem zboczowym Aceri-Tilietum, z licznymi chronionymi i rzadkimi gatunkami roślin i zwierząt.

Na dnie rzeki Wel występuje krasnorost  tworzący na kamieniach zanurzonych w nurcie rzeki skorupiaste plechy koloru czerwonego. Na terenie rezerwatu Piekiełko spotkać można kilkanaście gatunków roślin objętych ochroną gatunkową między innymi hildenbrandię rzeczną, pluskwicę europejską, wawrzynka wilczełyko, turówkę leśną oraz gnieźnika leśnego.

Wśród ornitofauny rezerwatu na szczególną uwagę zasługują dwa gatunki objęte ochroną ścisłą: pluszcz gatunek związany z potokami górskimi oraz pliszka górska.

Na terenie rezerwatu (na lewym brzegu) powstała ścieżka turystyczna wraz z tablicami informacyjnymi o walorach przyrodniczych i krajobrazowych rezerwatu Piekiełko.

Rezerwat przyrody Ostrów Tarczyński położony w gminie Rybno, nadleśnictwo Lidzbark. Zajmuje powierzchnię 106,83 ha. Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych urozmaiconego pod względem rzeźby terenu z mozaiką siedlisk i zespołów roślinnych oraz ostoi licznych gatunków ptaków.

Rezerwat otoczony jest od północy rzeką Wel, od wschodu Jeziorem Tarczyńskim, od zachodu jeziorem Grądy. Duże zróżnicowanie siedliskowe rezerwatu powoduje różnorodność zespołów roślinnych. Występuje tu bór wilgotny, bór mieszany świeży i wilgotny, las mieszany i wilgotny, ols, łęg jesionowo-olszowy.

W runie borów mieszanych rosną liczne widłaki objęte ochroną częściową (jałowcowaty  i goździsty). Urozmaiceniem terenu są zagłębienia terenowe z roślinnością torfowiskową. Największe i najciekawsze pod tym względem torfowisko znajduje się w południowej części rezerwatu. Jest to zbudowany z mchów torfowców, mszar wełniankowy z intensywnie rozrośniętymi kępami wełnianki pochwowatej. Torfowisko otacza silnie nawodniony okrajek z dużym udziałem czermienia błotnego.

Ekosystemy leśne rezerwatu oraz przylegające do nich ekosystemy bagienno-jeziorowe jeziora Tarczyńskiego i jeziora Grądy, są bardzo cenne pod względem ornitologicznym. Ostrów Tarczyński jest ostoją wielu gatunków ptaków, gnieżdżą się tu m.in. dzięcioł czarny, dzięcioł średni, muchołówka mała, puszczyk, bielik. Na okalających rezerwat jeziorach spotkać można ptaki przelotne - krakwę, głowienkę, świstuna oraz lęgowe - perkoza dwuczubego, gągoła, nurogęś  i zimorodka.  

Rezerwat przyrody Jezioro Neliwa (utworzony w grudniu 2006) – wodny rezerwat przyrody położony w powiecie działdowskim, w gminie Rybno. 

Rezerwat zajmuje powierzchnię 16,50 ha. Celem powołania rezerwatu jest ochrona zanikającego eutroficznego jeziora wraz z niewielkim fragmentem zlewni, ochrona siedlisk chronionych oraz rzadkich gatunków roślin i zwierząt. Powierzchnia jeziora porośnięta jest roślinnością wodną – dominuje osoka aloesowata. Stromy brzeg o ekspozycji północnej porośnięty jest lasem klonowo-lipowym nazywanym grądem zboczowym. Z rzadszych gatunków występują tu m.in. turzyca strunowa, fiołek torfowy, jezierza morska i kokoryczka okółkowa. Zbiorowiska roślinne otaczające jezioro są miejscem występowania 41 gatunków ptaków, w tym 20 lęgowych.

W 2014 roku na terenie rezerwatu powstała wieża umożliwiająca obserwację tafli jeziora oraz żyjącego tam ptactwa. W jej okolicach zaczyna się ścieżka dydaktyczna „Nad Neliwą” o długości około 3 km, oznakowana kolorem zielonym.

W rezerwacie stwierdzono m.in. takie gatunki jak: rosiczka okrągłolistna, bagno zwyczajne, nerecznica grzebieniasta, pływacz drobny, jeżogłówka najmniejsza, zachylnik błotny, skrzyp błotny, wełnianka, żurawina błotna, borówka bagienna, czermień błotna, bobrek trójlistkowy
Na torfowisku przejściowym w warstwie mchów panują torfowce.
W rezerwacie występowała bogata awifauna, stwierdzono występowanie ok. 80 gatunków ptaków, z których ok. 60 uznano za lęgowe. Pod koniec XX wieku obserwowano m.in. dużą kolonię mewy śmieszki, liczącą ok. 1400 par. Ponadto obserwowano inne ptaki. 

 

Źródło: niezalezna.pl