Ciekawostki turystyczne: Park Krajobrazowy Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich
Park Krajobrazowy „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich” położony jest w zachodniej części województwa śląskiego. Należy do największych parków w Polsce. Jego celem jest zachowanie, ochrona i popularyzacja walorów przyrodniczych i kulturowych objętego nim obszaru.
Został założony w 1993, Powierzchnia parku wynosi 49 387 ha. Natomiast powierzchnia otuliny liczy 14 010 ha (składa się z 5 niestykających się ze sobą obszarów). Swoją powierzchnią obejmuje północno-wschodnią część Raciborza (począwszy od wschodniego brzegu kanału Ulgi wraz z dzielnicą Markowice aż po wschodnią granicę miasta wraz z Arboretum Bramy Morawskiej – na terenie miasta zajmuje powierzchnię ok. 12 km²), północną część Rybnika, a także następujące gminy lub ich części: Czerwionka-Leszczyny, Gaszowice, Jejkowice, Knurów, Kornowac, Kuźnia Raciborska, Lyski, Nędza, Orzesze, Pilchowice, Rydułtowy, Sośnicowice, Suszec, Żory.
W obrębie parku znajduje się rezerwat przyrody Łężczok.Oprócz naturalnych walorów przyrodniczych ochronie podlegają wartości historyczno-kulturowe. Zalicza się do nich krajobraz ukształtowany w wyniku działalności cystersów, którzy przybyli do Rud z Francji w 1258 roku. Zakonnicy przyczynili się do rozwoju gospodarczego obszaru. Na terenie parku zachowały się pozostałości pocysterskiej kuźnicy miedzi z XVIII wieku (Ruda Kozielska), kopalni rud żelaza z XVIII wieku (Trachy), hut żelaza z XVI-XIX wieków, hałd poeksploatacyjnych itp. W Rudach zachował się pocysterski kościół i zespół klasztorno-pałacowy z jednym z największych w Polsce parków w stylu angielskim.
Ochronie podlegają pozostałości naturalnych lasów łęgowych i grądowych, typowych dla doliny górnej Odry oraz stawy – tereny lęgowe ptaków i siedliska rzadkiej roślinności błotnej i wodnej (m.in. cibora żółta, kotewka orzech wodny). Pomniki przyrody ożywionej i nieożywionej to m.in. głaz narzutowy na północny wschód od Rybnika-Paruszowca. W Rudach znajduje się jeden z jego ośrodków edukacyjnych.
Zabytki architektury: Pocysterski zespół klasztorno-pałacowy wraz z parkiem w Rudach, stawy hodowlane oraz Dąb Sobieskiego na terenie obecnego rezerwatu Łężczok, kościół św. Magdaleny z cmentarzem, drewniane kościoły w Wilczy, Bełku, Rybniku-Wielopolu, należące do Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego dwory, spichlerze, leśniczówki i pałacyki myśliwskie.
Zabytki techniki: kolejka wąskotorowa linii Bytom Karb – Markowice Raciborskie – należąca do Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.
Źródło: niezalezna.pl
