Ciekawostki turystyczne: Pałac w Walewicach

Pałac położony jest nad rzeką Mrogą. Budynek frontem zwrócony jest na wschód. Składa się z piętrowego, prostokątnego korpusu głównego i piętrowych pawilonów bocznych wzniesionych również na planie prostokąta, połączonych z bryłą główną galeriami komunikacyjnymi załamanymi pod kątem prostym. Założenie bazuje na stylu palladiańskim, bardzo popularnym w Polsce w drugiej połowie XVIII i pierwszej XIX w. Od frontu pałac ma potężny, czterokolumnowy ciosowy portyk joński zwieńczony trójkątnym frontonem, a od ogrodu dwa wydatne ryzality skrajne.

W tympanonie znajduje się herb Pomian, należący do późniejszych właścicieli pałacu Grabińskich, Wewnątrz pałacu stworzono duże reprezentacyjne sale z ozdobnymi murowanymi kominkami i kunsztownym umeblowaniem, oraz przestronne pokoje pałacowe. W jednym z pawilonów zachowały się oryginalne malowane tapety z XIX w. z motywami mitologicznymi.

4 maja 1810 roku urodził się w nim syn Napoleona Bonaparte i Marii Walewskiej, Aleksander Colonna-Walewski, późniejszy ambasador Francji w Wielkiej Brytanii i minister spraw zagranicznych Napoleona III. Został on też spadkobiercą majątku, który w 1831 sprzedał bratu Marii Walewskiej, Teodorowi Łączyńskiemu.

Wiele uroku pałacowi dodaje idealne skomponowanie budynku z rozległym parkiem krajobrazowym według projektu Waleriana Kronenberga. Zachowały się w nim oryginalne późnobarokowe i klasycystyczne rzeźby z piaskowca przedstawiające Marsa, Wenus, i Dianę oraz dwie hermy i mąż zbrojny w stroju antycznym.

W połowie XIX wieku pałac wraz z majątkiem przeszedł w ręce rodziny Grabińskich herbu Pomian. Grabińscy zmodernizowali i przebudowali pałac na przełomie XIX i XX w., założyli stadninę koni półkrwi (anglo-araby), rozwinęli hodowlę owiec karakułowych (jedyna w kraju), olbrzymią hodowlę ryb (na ponad 100 ha stawów), fabrykę mączki ziemniaczanej i krochmalu. Ostatnimi właścicielami Walewic byli szambelan papieski Stanisław Bohdan Grabiński z żoną Jadwigą z hr. Potockich, a po jego śmierci w 1930 ich małoletnie dzieci: Stanisław Wojciech, Maria, Władysław, Róża i Jan Grabińscy. W pałacu do dziś znajduje się część wyposażenia i mebli po ostatnich właścicielach.

Podczas II wojny światowej, w nocy z 9 na 10 września 1939, 17 Pułk Ułanów Wielkopolskich z Gniezna z Wielkopolskiej Brygady Kawalerii toczył walki o pałac oraz wieś Walewice podczas bitwy nad Bzurą. Niedaleko pałacu znajduje się cmentarz poległych kawalerzystów polskich, wraz z pomnikiem upamiętniającym tę walkę.

Na parafialnym cmentarzu w pobliskich Bielawach jest również kwatera poległych w wojnie obronnej 1939, a także neogotycka kaplica grobowa rodziny Grabińskich.

W 1945 pałac, stadnina koni i gospodarstwo rolne przeszły na własność państwa, a jej pierwszym dyrektorem został Jan Grabowski. Obecnie Stadnina Koni Walewice należy do Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, spółki Skarbu Państwa.

W 1966 roku realizowano tu zdjęcia do filmu komediowego Marysia i Napoleon, a w 1979 roku do serialu Rodzina Połanieckich.

W 1967 do rejestru zabytków  wpisano park okalający Pałac. Budynek należy do Kutnowskiej Hodowli Buraka Cukrowego.

Dostęp do pałacu jest wolny, zwiedzać można go po umówieniu z dyrekcją stadniny. W pałacu jest możliwe wynajęcie pokojów.

 

Źródło: niezalezna.pl