KSIĄŻKA | ZGODA - rząd i służby Tuska w objęciach Putina Zamów zanim Tusk zakaże tej książki!

Jajko - źródło składników odżywczych i witamin

Trudno sobie wyobrazić czas Świąt Wielkanocnych bez jaj. W wielu religiach i wierzeniach ludowych jajka symbolizują początek. W Chrześcijaństwie jajko wiązane jest z motywem zmartwychwstania Chrystusa i symbolizuje nadzieję na życie wieczne. Od strony żywieniowej jaja są doskonałym źródłem wartościowego i łatwo przyswajalnego białka.

zdjęcie ilustracyjne
zdjęcie ilustracyjne
Pexels, pixabay

W latach 70. XX wieku zaczęto dopatrywać się złego wpływu cholesterolu znajdującego się w żółtku na ludzki organizm. Jednak okazało się, że większy związek z miażdżycą mają nasycone kwasy tłuszczowe. Do dziś nie potwierdzono związku między spożyciem jaj a ryzykiem choroby wieńcowej i udaru. 

Lecznicze właściwości jaj
Pod względem składu aminokwasów, czyli związków białkowych, jaja są najdoskonalszym produktem pochodzenia zwierzęcego. Służą za wzorzec przy badaniu wartości innych białek. Jajko zawiera wszystkie niezbędne dla organizmu aminokwasy, których człowieka nie wytwarza. Trzy średniej wielkości jaja pokrywają dzienne zapotrzebowanie dorosłego człowieka na te aminokwasy.

Jajka są cennym źródłem: witamin A, B2, B5, B12, D, E, K, B6, kwasu foliowego, fosforu, żelaza, miedzi, manganu, selenu, wapnia, cynku. Zawarte w nich luteina i zeaksantyna działają korzystnie na wzrok. Luteina działa jak filtr chroniący przed szkodliwym promieniowaniem UVA i UVB. Zapobiega uszkodzeniom delikatnych naczyń włosowatych siatkówki oraz fotoreceptorów.

Dwie inne substancje zawarte w jajku mają pozytywnych wpływ na nasze zdrowie: arginina rozszerza naczynia krwionośne, a cholina jest neuroprzekaźnikiem biorącym udział w procesach poznawczych mózgu.

Lecytyna zawarta w żółtku, rozbija spożywane tłuszcze oraz cholesterol na małe cząstki, zapobiega przyczepianiu się ich do ścianek naczyń, redukując odkładanie się blaszki miażdżycowej, reguluje ciśnienie krwi, działa przeciwzapalnie i przeciwzakrzepowo. Lecytyna dobrze działa na wątrobę, m.in. rozpuszcza cholesterol w żółci i chroni przed tworzeniem się kamieni żółciowych. Lecytyna i wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 pomagają zmniejszać zły cholesterol i obniżają poziomu trójglicerydów we krwi. Jajko zawiera także ksantofil (barwnik w żółtku), który zapobiega osadzaniu się złogów na ścianach tętnic. 

Ile jajek dziennie można jeść? 
Niektórzy naukowcy twierdzą, że jaja można jeść bez ograniczeń inni zalecają nie przekraczać maksymalnie 6 sztuk na tydzień. Nawet osoby chore na cukrzycę typu 2 lub nią zagrożone, mogą bezpiecznie jeść jajka, które są dla nich bardzo cennym źródłem wartości odżywczych. Dietetycy nie obawiają się kaloryczności jajek. Średniej wielkości jajko ma tylko 80 kalorii, a jest źródłem pełnowartościowego białka. Groźniejsze pod tym względem są dodatki typu majonez, czy sos na bazie tłustej śmietany.
Jednak warto wiedzieć, że inaczej na jajka reagują osoby wrażliwe na cholesterol pokarmowy, u których poziom cholesterolu LDL łatwo może zostać przekroczony.
U osób z problemami z kontrolą stężenia cholesterolu, cukrzycą i chorobą serca, rozsądne wydaje się wybieranie białek jajka niż bogatych w cholesterol żółtek czy ograniczenie spożycia żółtek, np. do 3 jaj na tydzień. 

W jakiej postać jajko jest najzdrowsze?
Nie tylko samo jajko ma znaczenie, ale jak je przygotujemy. Należy unikać smażenia jajek na tłustym boczku i jedzenia ich z dużą ilością białego pieczywa lub frytek. Jajko na miękko ma niższą liczbę kalorii niż to na twardo, jest zdrowsze i bardziej łatwostrawne.
Żółtko surowe jest strawne w tym samym stopniu jak gotowane, ale białka nie należy jeść na surowo. Może mieć właściwości uczulające, a obecność awidyny, blokuje przyswajanie witaminy H (biotyny). 
Jajka smażyć najlepiej na maśle klarowanym lub na tłuszczach nasyconych o wysokim tzw. punkcie dymienia - smalcu, oleju kokosowym. Oleje roślinne rafinowane są zawsze gorszym rozwiązaniem, ponieważ zawierają w swoim składzie kwasy tłuszczowe nienasycone, które w wyniku działania wysokiej temperatury przekształcają się w szkodliwe związki.

Najlepiej przyswajalne i zachowujące wiele cennych wartości odżywczych są jaja gotowane na miękko, czyli do 4 minut. Zbyt długie gotowanie (powyżej 10 minut) powoduje straty witamin i lecytyny oraz obniżenie wartości odżywczej białka nawet o 40%, wytwarzają się też substancje oporne na działanie enzymów przewodu pokarmowego człowieka. 

Jakie jaja kupować?
Najzdrowsze jaja pochodzącą od kur z wolnego wybiegu, z terenów mało zanieczyszczonych. Gdy kury nie są nadmiernie stresowane, jajka zawierają więcej substancji odżywczych. 
Żółtka są najbogatsze w witaminę A i witaminę D wiosną i latem, ze względu na słońce i świeżą trawę. Barwa skorupki jajka, nie zależy od sposobu żywienia kury, lecz jest jej cechą genetyczną nie ma też znaczenia na wartości odżywcze jaj. 
Młode kury, w wieku poniżej 28 tygodni oraz stare kury powyżej 97 tygodni znoszą jajka o niższej wartości odżywczej.
Kury z wolnego wybiegu jedzące dużo pokarmu pochodzenia roślinnego z karotenami, znoszą jajka z ciemniejszym żółtkiem. Zdarza się, że hodowcy kur specjalnie dodają do paszy np. barwniki (karoten), kukurydzę czy też np. witaminę B2, aby żółtko znoszonych jaj przybierało ciemniejszy kolor.

Jak przechowywać jaja?
W lodówce jaja mogą być trzymane maksymalnie 3 tygodnie. Skorupka jaja  zawiera nawet 17 tysięcy porów. Dlatego jajka w lodówce chłoną różne zapachy. Niska temperatura spowalnia proces starzenia jaj, ale go nie eliminuje. Następuje stopniowy rozkład białka i witamin oraz jełczenie tłuszczu. Ten proces nieco hamuje naturalna warstwa ochronna pokrywająca skorupkę jaja. Dlatego nie należy myć jaj przed włożeniem ich do lodówki. Ale gdy chcemy je przyrządzić, najpierw trzeba je dokładnie umyć, a potem sparzyć wrzątkiem.

Jak sprawdzić świeżość jaj?
Białko kilkudniowego jaja nie rozlewa się, przylega do żółtka, jest przejrzyste. Natomiast żółtko jest kuliste, gładkie, bez plam. Świeże jaja, włożone do naczynia z wodą, będą leżały poziomo na dnie, a stare, nie nadające się do jedzenia, wypłyną na powierzchnię. Jaja nieco unoszące się nie są pierwszej świeżości, ale jeszcze nadają się do jedzenia. 

Ciekawostki o jajach
Najważniejsze składniki typowego angielskiego śniadania są smażone jajka. 
Srebrne sztućce w kontakcie z żółtkiem czernieją jest to powiązane z dużą zawartością siarki.
Chińskie tzw. "stuletnie" jajka odkłada się na okres około stu dni, w mieszaninie niełuskanego ryżu, liści herbaty, wapna, saletry, gliny i przypraw. Mają one marmurkowo czarne skorupki i zielonkawe, galaretowate wnętrze. Ten chiński przysmak, podaje się z sosem sojowym, octem winnym lub imbirem.
Utworzenie i zniesienie 1 jajka zajmuje kurze od 24 do 26 godzin, w ciągu roku 1 kura potrafi znieść nawet 340 jaj.

 



Źródło: niezalezna.pl

 

#źródło witamin #Wielkanoc #jajko

redakcja