"Sytuacja w Kaszmirze oraz zmiana statusu prowincji Dżammu i Kaszmir były tematami rozmowy telefonicznej ministra spraw zagranicznych Jacka Czaputowicza z szefem MSZ Pakistanu Mahmoodem Qureshim" - poinformowało Ministerstwo Spraw Zagranicznych.
"Minister Qureshi przedstawił negatywne stanowisko Pakistanu na temat przyjętej przez parlament Indii w dniu 5 sierpnia br. decyzji o zmianie statusu prowincji Dżammu i Kaszmir. Szef pakistańskiego MSZ podkreślił brak legitymizacji prawnej dla zmiany statusu prowincji oraz trudną sytuację miejscowej ludności. Wyraził przy tym nadzieję, że sytuacja w Kaszmirze stanie się przedmiotem dyskusji RB ONZ, której Polska przewodniczy w sierpniu. Minister Jacek Czaputowicz zaznaczył, że spór między państwami może być rozwiązany jedynie na drodze dialogu, o co apeluje również Unia Europejska. Podkreślił przy tym, że jako rotacyjny przewodniczący RB ONZ Polska będzie uważnie obserwowała rozwój sytuacji w regionie i utrzymywała stały kontakt z partnerami"
- czytamy w komunikacie MSZ.
Władze Pakistanu poinformowały w sobotę, że przy wsparciu Chin przekażą Radzie Bezpieczeństwa ONZ wniosek potępiający Indie za decyzję o pozbawieniu indyjskiej części Kaszmiru statusu specjalnego regionu. Islamabad planował też zwrócić się o wsparcie do Polski i Indonezji.
Na początku tygodnia Indie unieważniły artykuł 370. konstytucji zapewniający specjalny status stanu Dżammu i Kaszmir, co formalne zintegrowało indyjską część Kaszmiru z resztą państwa i zlikwidowało obowiązujące dotychczas daleko idące uprawnienia władz regionu.
Natomiast w minionym tygodniu Czaputowicz rozmawiał w tej sprawie z szefem MSZ Indii Subrahmanyamem Jaishankarem. Według komunikatu MSZ Jaishankar wyjaśnił, że decyzja o unieważnieniu art. 370 konstytucji ma charakter czysto wewnętrzny i służy zapewnieniu bezpieczeństwa w regionie szczególnie narażonym na ataki terrorystyczne. Czaputowicz natomiast - jak informował polski resort dyplomacji - wyraził nadzieję, że dzięki dialogowi z Pakistanem uda się zapobiec napięciom między oboma państwami i zapewnił jednocześnie, że Polska, jako niestały członek RB ONZ i kraj przewodniczący obecnie jej pracom, jest gotowa — w razie potrzeby — podejmować wszelkie działania mające na celu zapobieganie sytuacjom mogącym przełożyć się na kwestie bezpieczeństwa.
W reakcji na decyzję Indii Pakistan obniżył rangę stosunków dyplomatycznych z tym krajem; odwołał swojego ambasadora w Delhi i zdecydował o wydaleniu z Islamabadu ambasadora indyjskiego, zawieszono też dwustronny handel i połączenia kolejowe. Oprócz zwrócenia się w sprawie Kaszmiru do RB ONZ, Pakistan zapowiadał, że rozważa też wystąpienie do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości.
Specjalny status Kaszmiru dawał jego władzom daleko idące uprawnienia. Znika teraz m.in. zakaz nabywania dóbr majątkowych przez osoby spoza stanu Dżammu i Kaszmir, które ponadto zostaną dopuszczone do pracy w lokalnej administracji publicznej i do studiowania na tamtejszych uczelniach na kierunkach zastrzeżonych do tej pory dla miejscowych.
Spór o Kaszmir między Delhi a Islamabadem trwa od 1947 roku, kiedy brytyjskie Indie dzielone były na dwa odrębne państwa – Pakistan dla muzułmanów i Indie dla wyznawców hinduizmu; od tego czasu między krajami doszło do trzech wojen. W regionie działają ugrupowania zbrojne, które walczą o niepodległość regionu lub przyłączenie go do Pakistanu. Indie oskarżają Pakistan o sponsorowanie ugrupowań zbrojnych i separatystycznych w indyjskiej części Kaszmiru. Islamabad te oskarżenia odrzuca i utrzymuje, że udziela jedynie moralnego i dyplomatycznego wsparcia ruchowi separatystycznemu. Zarówno Indie, jak i Pakistan są mocarstwami nuklearnymi.