W ostatnich latach import nawozów z Rosji do Unii Europejskiej znacząco się zwiększył, co stwarza poważne wyzwania dla europejskich producentów, mających trudności z konkurowaniem z tańszą rosyjską ofertą. W Rosji produkcja nawozów opiera się na relatywnie tanim gazie, podczas gdy unijni producenci ponoszą dodatkowe koszty wynikające z polityki klimatycznej UE, w tym systemu handlu emisjami.
W 2023 roku państwa członkowskie UE zakupiły w Rosji 3,6 mln ton nawozów za 1,28 mld euro, a w 2024 roku już 4,4 mln ton za 1,5 mld euro. Środki te wspierają finansowo rosyjską machinę wojenną i agresję na Ukrainę.
Równocześnie unijna produkcja nawozów w 2023 roku wyniosła zaledwie 14 mln ton, co stanowi spadek względem średniej 18 mln ton w poprzednich pięciu latach. Mimo zamknięcia części zakładów produkcyjnych, europejski przemysł nadal dysponuje około 20-procentową rezerwą mocy produkcyjnych, co odpowiada ok. 3 mln ton.
Kolejne cła
W odpowiedzi na tę sytuację Komisja Europejska zaproponowała podwyższenie ceł na nawozy pochodzące z Rosji. Parlament Europejski poparł ten projekt, który zakłada wprowadzenie wyższych taryf w okresie przejściowym trwającym trzy lata. Celem jest stopniowe ograniczenie udziału Rosji w unijnym imporcie.
Nowe cła mają również sprzyjać dywersyfikacji źródeł dostaw poprzez otwarcie rynku na producentów spoza Rosji, takich jak Egipt, Algieria, Norwegia, Maroko, Oman czy Stany Zjednoczone.
Środki taryfowe będą również stosowane wobec Białorusi, aby przeciwdziałać możliwościom omijania sankcji przez przekierowanie rosyjskiego eksportu przez ten kraj.
Projekt rozporządzenia przewiduje także zwiększenie ceł na określone produkty rolne pochodzące z Rosji. Import tych towarów do UE sięga 2,9 mln ton i zostanie objęty dodatkowymi taryfami w wysokości 50 procent.
