Nie pierwszy raz Rosja stosuje podobne taktyki, aby zdyskredytować rodzinę ukraińskiego prezydenta. CCD zdemaskowało twierdzenie, jakoby Ołena Zełenśka kupiła luksusowe Bugatti Tourbillon.
Wideo, które zainscenizowali rosyjscy propagandyści, pokazuje pracownika salonu samochodowego opowiadającego o "zamkniętej" prezentacji samochodu ukraińskiej delegacji. Film został opublikowany na nieznanym francuskim portalu „Verite Cachee”, stworzonym 22 czerwca 2024 roku. Na stronie znajdują się również inne artykuły na temat wojny w Ukrainie, przedstawione z rosyjskiej perspektywy.
Pracownik salonu samochodowego jest powiązany z kontem na Instagramie, które ma zaledwie cztery posty. Eksperci uważają, że tożsamość sprzedawcy samochodów może być sztucznie stworzonym deepfake'iem.
CCD uważa, że ta najnowsza próba dezinformacji została przeprowadzona z uwagi na szczyt NATO, który rozpocznie się 9 lipca w Waszyngtonie.
Fałszywe zakupy: Ołena Zełenśka w Paryżu
W grudniu 2022 roku pojawiła się historia, jakoby Ołena Zełenśka wydała 40 tys. euro na zakupy w Paryżu. Ta opowieść miała cechy podobne do fałszywego wideo z Bugatti — została opublikowana na Twitterze/X przez niezweryfikowanego użytkownika De Fabron Olivier. Tweet powoływał się na „wiarygodne źródło”, które rzekomo było pracownikiem nieznanego sklepu na Avenue Montaigne, gdzie pierwsza dama miała robić zakupy. Po dalszych badaniach okazało się, że konto Oliviera na Twitterze było geolokalizowane w Saint Petersburgu na Florydzie, USA.
Kiedy konto na Twitterze zostało przeanalizowane za pomocą Botometru — narzędzia online do analizy kont na X/Twitterze — uzyskało wynik 3,4 na 5. Historycznie, konta z wynikiem 3,4 lub wyższym mają tylko 19% szans na bycie prawdziwymi ludźmi. Podobnie jak Verite Cache, konto na Twitterze publikowało również fałszywe wiadomości, takie jak dezinformacja na temat COVID-19.
We wrześniu 2023 roku pojawiły się podobne zarzuty wobec Ołeny Zełenśkiej, twierdząc, że wydała ona 1,1 miliona euro w Cartierze i doprowadziła przy tym do zwolnienia sprzedawcy w sklepie.
"Rewelacja" ta została zamieszczona w wideo na YouTube przez użytkownika Marshall Leonard. Wideo Leonarda zawiera nagrania ekranu z konta na Instagramie „zwolnionego pracownika”, gdzie opisuje on, że wyemigrował do Ameryki dwa tygodnie wcześniej i stracił „pracę marzeń” z powodu Ołeny Zełenśkiej.
Owo konto na Instagramie jest prywatne i nie ma publicznie dostępnych treści. Wideo Leonarda stało się viralem na prokremlowskich kontach na Telegramie i, podobnie jak historia z Bugatti, zostało później zdemaskowane przez Centrum Przeciwdziałania Dezinformacji.
Walka z rosyjską dezinformacją
Wszystkie te historie dotyczące pierwszej damy Ukrainy, Ołeny Zełenśkiej, mają wspólny wątek — niedawno stworzone media (portale internetowe) i fałszywe konta w mediach społecznościowych opierają się na zmyślonych świadkach, takich jak sprzedawcy samochodów czy pracownicy sklepów.
W ciągu ostatnich kilku lat Rosja stała się bardziej wyrafinowana w swoich kampaniach dezinformacyjnych. Jej najczęstszą taktyką jest tworzenie fałszywych stron internetowych i przedstawianie ich jako media. Największą trudnością w przeciwdziałaniu dezinformacji jest to, że gdy już zostanie ona opublikowana, niezwykle trudno ją zatrzymać. Ci, którzy padają jej ofiarą, nie ufają rządom i politykom, dlatego nie przekonują ich fakty, niezależnie od tego, jak są przedstawiane.
