Minister sprawiedliwości Waldemar Żurek wydał rozporządzenie wprowadzające zmiany w Regulaminie urzędowania sądów powszechnych.
Nowym rozporządzeniem dodano zapis:
"przewodniczący wydziału może zdecydować w przypadku potrzeby poprawy efektywności pracy wydziału, że sprawy rozpoznawane w składzie 3 sędziów SLPS [System Losowego Przydziału Spraw] przydzieli referentom, a pozostałych dwóch członków składu wyznaczy przewodniczący wydziału według zasad określonych przez prezesa sądu po zasięgnięciu opinii kolegium właściwego sądu”.
Oznacza to koniec systemu losowego przydziału spraw w sądach powszechnych w Polsce.
Decyzja spotkała się z ogromną falą krytyki zarówno środowisk prawniczych, jak i politycznych.
- Dopuszczenie do tego, by przewodniczący wydziału według własnego uznania wyznaczał pozostałych dwóch członków składu, całkowicie wypacza sens losowego przydziału spraw. Czyli tego narzędzia, które miało zapewnić całkowity obiektywizm i brak możliwości jakiegokolwiek manipulowania składami orzekającymi przez czynniki administracyjne
- powiedział w rozmowie z niezalezna.pl sędzia Adam Jaworski, wiceprezes stowarzyszenia Sędziowie RP.
Żurek: To zmiany zgodne z orzecznictwem ETPCz
Waldemar Żurek, minister sprawiedliwości, tłumacząc w mediach społecznościowych wprowadzenie rozporządzenie, stwierdził, że przyniesie ono "szybsze rozprawy, krótsze kolejki i wyroki wydawane w pełni legalnych składach".
Ocenił, że "losowanie całych trójek paraliżowało pracę sądów" i zarzucił ministrowi Zbigniewowi Ziobrze "wymienianie prezesów faxem i obsadzenie neo-KRS".
- O wiele bezpieczniej dla obywatela jest, gdy skład będzie częściowo dobierany według reguł określonych w każdym sądzie niż poprzez centralny system sterowany z Warszawy - stwierdził Żurek.
- To zmiany w zgodzie z orzecznictwem ETPCz, które przypomina: obywatel ma prawo do sądu ustanowionego zgodnie z prawem. Dlatego eliminujemy ryzyko wyroków wydawanych przez nielegalne składy, a obywatel zyskuje pewność, że jego sprawa będzie rozpoznana szybko i przez niezależny sąd
- dodał.
Szybsze rozprawy, krótsze kolejki i wyroki wydawane w pełni legalnych składach.
— Waldemar Żurek (@w_zurek) October 3, 2025
👉🏻 O tym właśnie jest nowelizacja rozporządzenia o Regulaminie urzędowania sądów powszechnych.
Byłem sędzią i znam problemy, które od lat toczą polskie sądy.
❌ Ziobro i jego ludzie mówią dziś o…
Na wpis Tuska zdecydowanie zareagowały środowiska prawnicze.
Ad Vocem: Zmiana ma odsuwać od orzekania prawidłowo powołanych sędziów
- Pan Minister w tym wpisie wyłożył istotę wprowadzenia do rozporządzenia zmian dotyczących ustalania składów sędziowskich wykraczających poza ustawowe upoważnienie. Ostatni punkt tego wpisu dot. celów tej regulacji wprost sprzecznej z ustawą zasadniczą pokazuje, że zmiana jest po to, aby odsuwać od orzekania prawidłowo powołanych sędziów, a co za tym idzie - nie respektować decyzji Prezydenta o ich powołaniu - stwierdziło Niezależne Stowarzyszenie Prokuratorów "Ad Vocem".
Zapytano, czy minister Żurek chce bezprawnie odsunąć od orzekania kilka tysięcy sądów.
- To rozporządzenie o przydziale sędziów do spraw jest zapowiedzianym przykładem rządzenia wbrew Konstytycji RP rozporządzeniami z pominięciem ustaw zwykłych lub bez ich zmiany. To też jest ominięcie kompetencji Prezydenta RP do podpisania ustaw, zawetowania czy skierowania do TK w trybie kontroli prewencyjnej lub następczej - zwraca uwagę "Ad Vocem".
Pan Minister w tym wpisie wyłożył istotę wprowadzenia do rozporządzenia zmian dotyczących ustalania składów sędziowskich wykraczających poza ustawowe upoważnienie. Ostatni punkt tego wpisu dot. celów tej regulacji wprost sprzecznej z ustawą zasadniczą pokazuje, że zmiana jest po… https://t.co/7cTMKFHtvW
— Stowarzyszenie Ad Vocem (@StAdVocem) October 3, 2025
"Aequitas": W jaki sposób minister steruje SLPS
Ogólnopolskie Zrzeszenie Sędziów "Aequitas" zwróciło uwagę na jedno zdanie we wpisie Żurka - dotyczące "centralnego systemu sterowanego z Warszawy".
- Minister Sprawiedliwości - zapewniający działanie Systemu Losowego Przydziału Spraw (SLPS) - na swoim oficjalnym koncie pisze o "centralnym systemie sterowanym z Warszawy". My, sędziowie, mając jedynie dostęp do wydruków z SLPS, żyliśmy dotychczas w przekonaniu, że do spraw jesteśmy przydzielani losowo. Bardzo byśmy zatem prosili Pana Ministra, by rozwinął swoją wypowiedź i wyjaśnił, w jaki sposób "steruje" SLPS
- pytają sędziowie z "Aequitas".
Znając poglądy Pana Ministra na to, kto jest "nielegalnym sędzią", należy spodziewać się, że w sprawach przyjaciół lub przeciwników politycznych Pana Ministra orzekać będą w ilości co najmniej 2/3 składów jedynie sędziowie zaufani, wybrani przez prezesów powołanych przez… https://t.co/AJpemSpyao
— Ogólnopolskie Zrzeszenie Sędziów „Aequitas” (@OZS_Aequitas) October 3, 2025
Prezydent: Będę strażnikiem niezależności sądów
Na stronie Kancelarii Prezydenta RP pojawił się dzisiaj wpis, w którym prezydent podkreślił, że pozostanie "strażnikiem niezależności sądów, niezawisłości sędziów i ich nieusuwalności".
To fragment listu prezydenta Karola Nawrockiego do organizatorów i uczestników konferencji „75 lat Europejskiej Konwencji Praw Człowieka – doświadczenia sędziów sądów administracyjnych” na Zamku Królewskim w Warszawie.