W ostatnich latach wzrósł odsetek Polaków, którzy uważają, że Powstanie Warszawskie jest dla nich ważne. Dla ponad 90 proc. ankietowanych zryw z 1944 r. ma "bardzo duże" lub "duże" znaczenie. Również coraz większemu procentowi Polaków data 1 sierpnia 1944 r. kojarzy się jednoznacznie z Powstaniem Warszawskim - tak wynika z badań przeprowadzonych na zlecenie Narodowego Centrum Kultury przez Ipsos.
W porównaniu z 1994 r. odsetek osób, które zadeklarowały, że powstanie warszawskie jest dla nich bardzo ważne, wzrósł o 7 pkt proc. Wśród mieszkańców województwa mazowieckiego Powstanie Warszawskie uznają za ważne niemal wszyscy (96 proc.), zaś nieco mniej osób w województwie wielkopolskim (69 proc.) czy lubuskim (76 proc.).
Z badań zleconych przez Narodowe Centrum Kultury wynika, że data 1 sierpnia 1944 roku dwóm na trzech badanych kojarzy się z Powstaniem Warszawskim. Pięć lat temu podobne skojarzenia deklarował jedynie co drugi respondent. W spontanicznych odpowiedziach datę tę powiązało z wybuchem PW 45 proc. ankietowanych, 22 proc. wskazało ogólnie na Powstanie Warszawskie, a kolejne 8 proc. kojarzyło datę z powstaniem, lecz nie "wyspecyfikowało miejsca walk".
Prawidłowe skojarzenia z datą 1 sierpnia 1944 roku najczęściej wyrażały osoby uczące się lub studiujące oraz emeryci, jak również osoby z wyższym wykształceniem i mieszkańcy dwóch województw: podlaskiego i mazowieckiego.
Za główne źródło wiedzy o Powstaniu Warszawskim niemal połowa ankietowanych (46 proc.) uznała szkołę. Z prasy, radia i telewizji informacje na ten temat czerpie co czwarty badany (25 proc.). Wiedza o zrywie z 1 sierpnia 1944 r. upowszechnia się także za pomocą filmów (8 proc.), książek (6 proc.) oraz internetu (6 proc.). Opowieści osób, które interesują się powstaniem i dużo o nim wiedzą, za najważniejsze źródło uznało niemal 4 proc. badanych.
Jak wynika z badania, Polacy najczęściej włączają się w obchody rocznicowe, oglądając w telewizji uroczystości związane z tym wydarzeniem; w ten sposób upamiętnia powstanie 48 proc. ankietowanych, przy czym częściej są to emeryci oraz osoby powyżej 50. roku życia. Wybuch powstania minutą ciszy czci 20 proc. Polaków. Dnia 1 sierpnia o godzinie 17 na minutę zatrzymuje się 66 proc. mieszkańców Warszawy i aż 33 proc. mieszkańców małych miast liczących do 20 tysięcy mieszkańców oraz dużych liczących od 200 tys. do 500 tys. osób. Jedna trzecia badanych w ogóle nie upamiętnia tego zdarzenia; wśród nich częściej znajdziemy osoby do 24. roku życia, uczące się czy studiujące oraz mieszkańców wsi.
Badanie omnibusowe było realizowane przez firmę Ipsos Sp. z o.o. w dniach 11-15 lipca 2019 r. na zlecenie Narodowego Centrum Kultury.