List z Tbilisi

Drodzy Czytelnicy, troszkę Was pomęczę relacjami ze zdjęć do mojego nowego filmu o Lechu Kaczyńskim i Gruzji. Być może pamiętacie, że z zawodu jestem reżyserem i mam na koncie kilkadziesiąt dokumentów o tematyce głównie historycznej. Ten, do którego właśnie zacząłem zdjęcia w Tbilisi, nie miał łatwej drogi: najpierw życzliwi koledzy, szefowie grup eksperckich Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej wypowiedzieli się przeciw jego dofinansowaniu, a potem na 2 lata wszystkie prace sparaliżowała korona-pandemia.

Tymczasem zaś całkowicie zmieniła się sytuacja geopolityczna nie tylko Europy, ale i świata, a w samej Gruzji też zaszły wydarzenia, które z jednej strony skomplikowały moje plany filmowe, z drugiej zadziałały jak ostroga dla mej inwencji twórczej.

Napaść Rosji na Ukrainę odbiła się bowiem złowieszczo także na mej ukochanej Gruzji, którą w 2008 r. przed całkowitą zgubą uratował właśnie Lech Kaczyński, organizując historyczny lot do Tbilisi głów 5 państw, poza Polską Litwy, Ukrainy, Estonii i Łotwy. Dziś wszyscy cytują prorocze słowa polskiego Prezydenta o kolejnych celach agresji Kremla, ale nie wie się, że Gruzja była jednym z kluczowych elementów jego koncepcji urzeczywistnienia w nowych warunkach idei Międzymorza Piłsudskiego opartej na idei polskiego prometeizmu.

W działalności Lecha Kaczyńskiego na tym polu szczególną rolę obok Ukrainy odgrywały dwa państwa kaukaskie – właśnie Gruzja i Azerbejdżan. Wykonał on ogromną pracę, dążąc do włączenia ich zarówno do UE, jak i NATO, co dosłownie w ostatniej chwili storpedowały Niemcy i Francja, a czego pierwszym efektem była rosyjska napaść na Gruzję w 2008, a następnym trwająca od 2014 agresja na Ukrainę. Miałem rzadką możliwość obserwowania tych starań Prezydenta Kaczyńskiego z bliska, a nawet rozmowy z nim na te tematy. Kiedy samolot, z którym latałem z Prezydentem na Kaukaz, rozbił się pod Smoleńskiem, nikt z moich gruzińskich i azerbejdżańskich przyjaciół nie miał wątpliwości, że to zemsta za próbę wyrwania Gruzji spod kontroli Kremla.

Oczywiste więc było, że jedyny przywódca państwowy, który mimo pyłów wulkanicznych przebył pół świata na pogrzeb polskiego przyjaciela, będzie głównym dla mnie rozmówcą. Ale tymczasem Saakaszwili niespodziewanie wrócił z Ukrainy do ojczyzny i z miejsca trafił do więzienia, gdzie siedzi po dziś dzień, więziony przez prorosyjską klikę, którą przerażeni najazdem Moskali Gruzini już dwukrotnie obdarzyli władzą.

Nie mam więc szans, by wysłuchać przyjaciela Polski i Lecha Kaczyńskiego. Ale mimo to postaram się przekazać, jak wiele dla Gruzji znaczy Polska i ile z nią nadal wiążą nadziei w związku z naszym udziałem w doprowadzeniu do ostatecznej klęski imperialnej Rosji, co da możliwość ostatecznego wyrwania się spod jej trującego wpływu także Gruzji.