Sposobem na leczenie nietolerancji laktozy jest odpowiednio zbilansowana dieta. Przypadłość ta nie pozwala organizmowi trawić cukru znajdującego się w mleku. To jedna z najczęstszych nietolerancji pokarmowych u człowieka. Szacuje się, że w całej Polsce problem ten dotyka nawet 37 proc. osób dorosłych. Co to jest laktoza? Na czym polega dieta przy nietolerancji laktozy?
Na początek wyjaśnić należy, czym są laktoza i laktaza. Laktoza to cukier mleczny, występujący głównie w mleku. Krowie mleko zawiera średnio 4,7 g laktozy na 100 gramów produktu. W przypadku mleka od kozy - 4,4g/100 g produktu. Mleko owcze zawiera 5,1 g laktozy na 100 g produktu. Laktoza składa się z dwóch składowych - glukozy i galaktozy.
(Źródło: Kunachowicz H. i wsp. Tabele składu i wartości odżywczej żywności. PZWL, 2005.)
Laktaza zaś to enzym odpowiedzialny za rozkładanie laktozy w jelicie cienkim do jej części składowych. Dopiero wtedy mogą zostać wchłonięte. To właśnie niedobór laktazy powoduje nietolerancję laktozy. Przyczyny niedoboru laktazy są różne. Wyróżnia się:
Czym objawia się nietolerancja laktozy? Najczęsciej, po spożyciu produktu zawierającego laktozę, dochodzi do problemów z układem pokarmowym. Pojawiają się m.in. biegunka, gazy, uczucie pełności czy wymioty.
To efekt braku trawienia laktozy w jelicie cienkim. Laktoza trawiona jest wówczas dopiero w jelicie grubym, przez co pojawiają się nieporządane objawy. Te nasilają się wraz z ilością spożytego mleka i produktów mlecznych. Aby mieć jednak pewność, że to właśnie nietolerancja laktozy jest powodem problemów trawiennych, zaleca się wizytę u lekarza. Jeśli przypuszczenie się potwierdzi, potrzebna będzie zmiana nawyków żywieniowych.
Nietolerancja laktozy obliguje do zastosowania tzw. diety eliminacyjnej. Zakłada ona albo kompletne wyeliminowanie produktów zawierających laktozę, albo ich ograniczenie.
Nie należy od razu eliminować laktozy ze swojej diety. Można spożywać takie produkty, jednak w ograniczonych ilościach. Każdy sam musi „wyczuć” swój organizm. Wyjątek stanowią przypadki, gdy organizm protestuje przy najmniejszych dawkach laktozy. Wówczas koniecznie jest całkowite usunięcie laktozy z diety.
Cierpiący na pierwotny bądź nabyty niedobór laktazy mogą spożywać produkty mleczne, które wcześniej zostały poddane procesowi fermentacji. Wymienić tu należy:
Zawarte w nich bakterie probiotyczne produkują laktazę, wspomagając tym samym proces rozkładu cukru mlecznego.
Na ogół dobrze tolerowane są też sery twarde dojrzewające. Zawartość laktozy jest też śladowa w serach kremowych czy w serach topionych.
Co do samego mleka, na sklepowych półkach można znaleźć produkt odpowiedni dla osób cierpiących na nietolerancję laktozy.