Tarczyca to niewielki, ale wyjątkowo ważny gruczoł, który odgrywa kluczową rolę w regulacji pracy organizmu. Kiedy tarczyca zaczyna działać niewłaściwie, może to prowadzić do różnych problemów zdrowotnych. Jednym z często diagnozowanych zaburzeń tarczycy jest choroba Hashimoto. Choroba Hashimoto, nazywana także przewlekłym autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy, to schorzenie, które dotyka coraz większą liczbę ludzi na całym świecie. Jest to choroba autoimmunologiczna, która powoduje uszkodzenie tarczycy i prowadzi do niedoczynności tego narządu. Jednym z wyzwań związanych z tą chorobą jest to, że początkowe objawy są często subtelne lub łatwo mylone z innymi dolegliwościami. Dlatego ważne jest, aby być świadomym potencjalnych sygnałów, które mogą wskazywać na obecność choroby Hashimoto. Co trzeba wiedzieć o chorobie? Jakie objawy mogą świadczyć o Hashimoto?
Choroba Hashimoto, znana również jako przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy, to schorzenie autoimmunologiczne, które wpływa na tarczycę, narząd odpowiedzialny za produkcję hormonów regulujących wiele funkcji w organizmie. Prowadzi do stopniowego niszczenia gruczołu tarczycy i spadku produkowanych przez nią hormonów. Przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy należy do chorób autoimmunologicznych, czyli takich, w których układ odpornościowy zamiast bakterii czy wirusów atakuje komórki i tkanki własnego organizmu. W tym wypadku atak dotyczy tarczycy.
Choroba ta jest stosunkowo powszechna i może przebiegać latami bez wyraźnych objawów. Niemniej jednak, jeśli pozostanie nierozpoznana i nieleczone, może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Chociaż dokładna przyczyna choroby Hashimoto nie jest w pełni znana, wiadomo, że jest to choroba autoimmunologiczna. Oznacza to, że układ odpornościowy organizmu błędnie rozpoznaje tarczycę jako obcy i atakuje ją. Czynniki genetyczne, hormonalne oraz środowiskowe mogą odgrywać rolę w rozwoju tej choroby.
Choroba Hashimoto to stosunkowo powszechne schorzenie, które wpływa na około 2 procent populacji. Istnieją jednak pewne grupy osób, które są bardziej narażone na rozwinięcie tej choroby niż inne. Zwiększone ryzyko rozwoju choroby Hashimoto istnieje u osób, u których w rodzinie występowały przypadki choroby Hashimoto oraz u cierpiących na inne schorzenia autoimmunologiczne, np.
• cukrzycę typu 1,
• celiakię,
• reumatoidalne zapalenie stawów,
• toczeń,
• łuszczycę,
• bielactwo,
• niedoczynność kory nadnerczy.
Niedoczynność tarczycy jest najczęstszym zaburzeniem czynności tarczycy – występuje u około 5% dorosłych kobiet i około 1% mężczyzn, choroba Hashimoto jest zaś najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy. Choć częstość występowania choroby Hashimoto zwiększa się z wiekiem, najczęściej pomiędzy 40. a 60. rokiem życia, choroba występuje również u osób młodych i dzieci, często u członków rodziny.
Przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy jest schorzeniem postępującym. Początkowo może ono przebiegać łagodnie lub bezobjawowo. Mówimy wtedy o utajonej niedoczynności tarczycy. Nieprawidłowości można wówczas wykryć tylko dzięki badaniom poziomu hormonów. W miarę postępu choroby Hashimoto u wielu osób rozwija się pełnoobjawowa niedoczynność tarczycy.
Początkowe objawy choroby Hashimoto mogą być łatwo przeoczone, ponieważ są ogólnie niespecyficzne i mogą występować w innych schorzeniach. Jednak ich skumulowanie lub utrzymywanie się przez dłuższy czas powinno skłonić do podjęcia działań diagnostycznych.
Główne objawy Hashimoto to:
• ciągłe uczucie zimna,
• zmęczenie, senność,
• depresja,
• wahania nastroju,
• zaburzenia pamięci,
• zwiększenie masy ciała,
• rzadsze oddawanie stolca/zaparcia,
• spowolnienie czynności serca, niskie ciśnienie tętnicze,
• sucha, łuszcząca się, blada skóra,
• wypadanie, łamliwość włosów,
• spowolnione tętno,
• anemia,
• zwiększone stężenie cholesterolu,
• chrypka, matowy głos,
• zaburzenia miesiączkowania, niepłodność,
• ból stawów i mięśni.
Przed postawieniem diagnozy, lekarz przeprowadza dokładne badanie szyi. Często już samo badanie palpacyjne może wskazywać na podejrzenie choroby Hashimoto, ponieważ w tej chorobie tarczyca jest często obniżona i może ulec zmniejszeniu.
Rozpoznanie choroby Hashimoto głównie opiera się na badaniach krwi, które oceniają poziom hormonów tarczycy (TSH, T3, T4) oraz obecność przeciwciał przeciwtarczycowych, takich jak przeciwciała anty-TPO i przeciwciała anty-Tg.
Oprócz tego lekarz endokrynolog zleci wykonanie USG tarczycy, aby ocenić wielkość, kształt, strukturę i położenie gruczołu.