Grzybica skóry - co warto wiedzieć?
Grzybica skóry to choroba zakaźna wywoływana przez grzyby chorobotwórcze. Jest jedną z najczęstszych chorób skóry - łatwo się nią zarazić, jest przewlekła, a wyleczona ma tendencję do nawracania. Objawy grzybicy mogą być często mylone z innymi schorzeniami skóry, np. z atopowym zapaleniem skóry, łuszczycą, dlatego odradza się jej samodzielne diagnozowanie. Jak rozpoznać grzybicę skóry i jak z nią walczyć?
Co to jest grzybica?
Grzybice, inaczej mikozy, to grupa wysoce zaraźliwych chorób zakaźnych ludzi powodowanych przez grzyby. Organizmy te najczęściej atakują skórę i paznokcie. Bywa też, że zasiedlają błony śluzowe dróg rodnych. Niektóre z nich są składnikami fizjologicznej flory człowieka. Doskonałe warunki do wzrostu grzyba stwarza ciepło, wilgoć i brak światła. Symptomy, takie jak swędzenie, pieczenie, zaczerwienienie i pękanie skóry, wcale nie muszą budzić w nas niepokoju.
Grzybica skóry – rodzaje grzybic
Dermatofity – do rozwoju wymagają keratyny (składnika naskórka i przydatków skóry – włosów i paznokci). Można się nimi zarazić od drugiego człowieka, od zwierzęcia oraz przez kontakt z glebą, w której bytują. Zakażenie tymi grzybami nosi nazwę dermatofitozy.
Grzyby drożdżopodobne – występują w glebie, wodzie i powietrzu. Są też komensalami jamy ustnej, przewodu pokarmowego i pochwy u ludzi, gdzie mogą bytować całymi latami bez wywoływania objawów. Do rozwoju choroby dochodzi w wyniku zaburzenia równowagi między gospodarzem (człowiekiem) a zamieszkującym go drożdżakiem. Drożdżyce są również nazywane kandydozami, gdyż najczęściej wywołują je grzyby z rodzaju Candida. Zakażenie drożdżakami to drożdżyca.
Grzyby pleśniowe – są rozpowszechnione w przyrodzie, zwłaszcza w rozkładającej się materii organicznej. Spotyka się je także na zdrowej skórze ludzkiej, zwłaszcza na owłosionej skórze głowy i pomiędzy palcami stóp. U osób z obniżoną odpornością mogą powodować ciężkie grzybice układowe, rzadziej wywołują grzybicę skóry.
Grzybica skóry – jak można zarazić się grzybicą?
Spora część infekcji grzybiczych ma charakter oportunistyczny – dochodzi do nich u pacjentów podatnych na zakażenia z powodu:
- uszkodzonej bariery nabłonkowej – po zranieniu, oparzeniu, maceracji (uszkodzenie w wyniku wilgoci) skóry;
- zaburzeń ogólnoustrojowych – cukrzycy, niedoczynności tarczycy, ciąży, niedożywienia, niedoborów witamin (biotyny, witaminy A) i minerałów (żelaza, cynku),
- zaburzeń odporności – wrodzonych i nabytych;
- nowotworów – białaczki, chłoniaków, raków stadium rozsiewu; również jako powikłanie chemio- i radioterapii;
- stosowania leków – mogą to być: antybiotyki, kortykosteroidy, linie naczyniowe, cewniki, inwazyjna wentylacja, żywienie pozajelitowe.
Grzybica skóry - objawy
Objawy grzybicy skóry to okrągłe, rumieniowe zmiany, które:
- są wyraźnie odgraniczone od otoczenia. Obrzeże zmiany jest silnie czerwone, ze złuszczaniem, grudkami i krostami. Z kolei środkowa część zmiany sprawia wrażenie zdrowiejącej skóry
- szerzą się obwodowo
- powodują uczucie silnego swędzenia
- są pojedyncze (najczęściej) lub mnogie
- im dłużej trwa zakażenie, tym ogniska pojawiają się w coraz to nowych miejscach lub zlewają się ze sobą. W tym ostatnim przypadku tworzą wielokoliste, policykliczne wzory
- zazwyczaj zlokalizowane są w okolicach odsłoniętych (twarz, szyja, kark, przedramiona, ręce).
Szczególną postacią choroby jest przewlekła grzybica skóry gładkiej, która dotyka głównie kobiet z zaburzeniami endokrynologicznymi i zaburzeniami odporności. W tym przypadku pojawiają się sinoczerwone zmiany z otrębiastym złuszczaniem, które są zlokalizowane głównie kończynach dolnych i pośladkach.
Grzybica skóry - diagnostyka
Podstawą do wysunięcia podejrzenia grzybiczego zakażenia skóry są dokładne badanie fizykalne oraz dobrze zebrany wywiad. W celu rozpoznania grzybicy skóry wykonuje się badanie mykologiczne, które pozwoli określić gatunek chorobotwórczego grzyba.
Lekarz powinien także wykluczyć inne choroby skóry, takie jak łupież różowy, łuszczycę, łojotokowe zapalenie skóry, ziarniniaka grzybiastego. Niektóre infekcje grzybicze charakteryzuje świecenie w świetle lampy Wooda (lampy kwarcowej). Łupież pstry świeci na żółtobiało, natomiast grzybica drobnozarodnikowa daje charakterystyczną jasnozieloną barwę.
Grzybica skóry - leczenie
Leczenie grzybicy skóry polega na podawaniu miejscowych preparatów przeciwgrzybiczych (najczęściej terbinafina), zwykle maści, którymi trzeba smarować skórę 2-3 razy dziennie. Czas leczenia to około 10-14 dni.
Jeśli te nie pomagają, lekarz może zdecydować o podawaniu leków doustnie. W przypadku przewlekłych i rozsianych zmian zalecana jest terapia skojarzona z lekami stosowanymi miejscowo i ogólnie.
Źródło: poradnikzdrowie.pl, niezalezna.pl
