Smardze – smaczne grzyby wiosenne
Smardz jadalny – gatunek grzybów należący do rodziny smardzowatych. Są to bardzo smaczne grzyby. Sprawdzają się zarówno gdy przygotujemy potrawę ze świeżo zebranych, jak i z suszonych. Kwiecień i początek maja to czas kiedy wyrastają i można ich szukać. W Polsce są pod ochroną jednak po zmianach w przepisach z 2014 można już zbierać je ze stanowisk sztucznych czyli np. we własnych ogrodach, szkółkach leśnych, parkach czy innych terenach uprawianych przez człowieka.
Smardze lubią wyrastać właśnie tam gdzie glebę nawożono korą np. w parkach czy przydomowych ogródkach. Dalej jednak obowiązuje zakaz zbierania tych grzybów na dzikich stanowiskach. Rosną przeważnie na terenach górskich i podgórskich, wzdłuż potoków i wśród lepiężników. Chętnie pojawiają się tam gdzie było składowane lub obrabiane drewno drzew iglastych, na polanach gdzie zwozi się pnie świerkowe z lasów i w tartakach. Na nizinach rosną w lasach łęgowych pod topolą białą. Smardze jadalne lubią towarzystwo roślin różowatych i bywa, że pojawiają się w sadach owocowych np. pod jabłoniami.Występują też w lasach liściastych i mieszanych, na łąkach, często pod jesionami, czasami na wysypiskach porośniętych zielenią, na nawożonych glebach.
Owocniki są jadalne, opisywane jako cenne pod względem spożywczym, smaczne, przydatne do obróbki zarówno świeże jak i suszone, jednak w stanie surowym toksyczne dla człowieka.
Główka ma przeważnie wysokości 3–10 cm i 3–7 cm średnicy, barwy beżowej lub ochrowej (czasami szara lub prawie czarna), o owalnym lub stożkowatym pokroju (pusta w środku), przyrośnięta do trzonu, z nieregularnymi alweolami (wnękami) na powierzchni, między którymi żeberka ułożone są w sposób niewyróżniający żadnego kierunku.
Trzon długości 2–6 cm i 2–4 cm średnicy. Barwy kremowej, żółtej lub białawy, pusty w środku, o powierzchni chropowatej lub ziarnistej. U dojrzałych owocników podstawa trzonu jest rozszerzona i pofałdowana. Miąższ białawy, kruchy, o woskowatej konsystencji, łagodnym smaku i korzennej woni. Zarodniki eliptyczne, gładkie o powierzchni często pokrytej kropelkami. Wysyp zarodników jest barwy żółtoochrowej.
Gatunki podobne:
piestrzenica kasztanowata i piestrzenica olbrzymia – mają główkę nie tak wydłużoną, ale szeroką i mózgowato pofałdowaną, są to grzyby trujące
smardz grubonogi – jest większy i ma gruby trzon, który ponadto jest górą ziarnisty i brodawkowaty.
Można je zbierać na terenach nie objętych ochroną, można wybrać się na Słowację, do Czech albo na Węgry. W tych krajach ten gatunek nie jest chroniony, można je kupić za pośrednictwem certyfikowanej, legalnej hodowli.
Jak przygotować grzyby do spożycia?
W przypadku grzybów suszonych można liczyć na jeszcze bardziej wyrazisty aromat. Suszenie odbywa się w zasadzie tak samo, jak w przypadku borowików lub maślaków.
Te szlachetne grzyby, które, według znawców, smakują nawet lepiej niż cenione w Polsce prawdziwki i podnoszą walory smakowe wielu potraw.
Te wiosenne gatunki są bardzo aromatyczne i jednocześnie delikatne. Smardze trzeba bardzo dokładnie oczyścić. Ich główki często są pokryte piaskiem lub ziemią a w środku pustych owocników lubią chować się owady. Przed przygotowaniem nie moczymy ich a tylko szybko opłukujemy i osączamy dokładnie. Smardze są delikatne więc nie wymagają długiej obróbki cieplnej - na patelni.
Możemy na wiele sposobów używać smardzów: do sosu, makaronu, risotto, omletu, jajecznicy.
Źródło: niezalezna.pl
